Bethan Jinkinson Phóng viên BBC

	Bạo lực làm tăng thêm căng thẳng tại Papua

Papua là tỉnh cực đông và cũng là tỉnh nghèo nhất tại Indonesia.

Các vụ đụng độ xảy ra sau khi cảnh sát có hành động chống lại một nhóm chừng 500 sinh viên mà trước đó đã ngăn chặn một con đường bên ngoài trường đại học Cendrawasih tại thủ phủ Jayapura của tỉnh Papua trong ngày thứ hai.

Cảnh sát nói họ cố thuyết phục những người phản đối phải rời đi, và khi không thực hiện được điều này, họ đã phải dùng tới đạn cao su, hơi cay và các xe thiết giáp để nhằm phá vỡ tình trạng phong toả.

Theo các phóng viên có mặt tại hiện trường, đám đông đã bao vây ba cảnh sát bị tách rời khỏi đội ngũ của họ và sau đó đánh đập họ cho tới chết.

Heyder Affan từ Ban Indonesia của BBC có mặt tại thủ phủ Jayapura cho biết: "Tình hình vẫn khá căng thẳng tại đây, bởi vì các cảnh sát rất xúc động sau khi nghe tin ít nhất ba đồng sự của họ bị thiệt mạng trong các vụ đụng độ.

"17 cảnh sát khác đang được chữa trị trong bệnh viện. Cách đây một giờ, tôi có mặt trước cửa đại học, tôi thấy một số lực lượng quân đội đã được triển khai để bảo vệ đại học trong khi các cảnh sát có chiến dịch truy quét, đi từng nhà để tra hỏi và bắt người".

Nguyên do sự tức giận

Các sinh viên biểu tình phản đối công ty khai thác mỏ của Mỹ Freeport McMoRan, vốn sở hữu một mỏ vàng và đồng khổng lồ gần đó.

Tháng trước, các lực lượng an ninh cố gắng ngăn chặn những người khai thác mỏ không được cấp phép hoạt động trong khu vực và chuyện đó đã gây ra một loạt vụ biểu tình phản đối Freeport.

Phóng viên BBC Tim Johnston có mặt tại thủ đô Jakarta của Indonesia, nói hiện có một loạt các vấn đề đặt ra: "Tôi nghĩ Freeport, chủ sở hữu của mỏ vàng, đã trở thành tâm điểm hứng chịu sự thất vọng của người dân Papua.

"Rất nhiều người còn có động cơ chính trị. Họ nói rằng chính phủ đã hứa sẽ cho họ có quyền tự trị lớn hơn, thế nhưng không thực hiện lời hứa đó. Họ hết sức quan ngại về Freeport, về tác động môi trường của chuyện khai thác mỏ, rồi họ nói rằng những người chủ sở hữu mỏ không mang lại đủ lợi ích cho người dân địa phương", ông nói.

Carmel Budiarjo là người sáng lập ra tổ chức nhân quyền Indonesia mang tên Tapol. Bà nói rằng sự tức giận của người dân Papua còn có nguồn gốc từ khi Papua trở thành một phần của Indonesia.

Theo bà Carmel, Papua bị nhập vào Indonesia một cách gian lận vào năm 1969, "theo cách tự do lựa chọn nhưng thực ra lại không hề có tự do và cũng không hề có sự lựa chọn.

"Đó không phải là một cuộc trưng cầu dân ý thích hợp tí nào, đó là một hành động gian lận. Và người dân Papua từ đó luôn phản đối lại thực tế là họ đã bị buộc sát nhập vào Indonesia".

Gia tăng quân sự

Đã có các chiến dịch ly khai tại Papua kể từ thập niên 1960, thế nhưng cho dù liên tục nhận được những lời hứa sẽ được trao quyền tự trị lớn hơn, Jakarta vẫn giữ chặt quyền kiểm soát của họ.

Carmel Budiarjo nói trong những tháng gần đây, người ta đã chứng kiến tình hình quân sự hoá tại Papua gia tăng.

Bà cho biết lực lượng quân sự vào Tây Papua tăng mạnh trong vài tháng gần đây. Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang tuyên bố rằng họ sẽ gửi và thiết lập ba khu vực quân sự mới, họ sẽ tạo ra một trung đoàn Kostrad mới - Kostrad là một dạng đơn vị chiến đấu đang được chuẩn bị cho Tây Papua và do đó, các lực lượng quân sự tăng mạnh.

Bà Carmel nói: "Thế nhưng nó cũng có những hậu quả của nó. Một trong các hậu quả là người dân Tây Papua có cảm giác bị đàn áp gia tăng, đặc biệt là khi có lính thiết lập tại các làng mạc. Điều thứ hai là quân đội thường hay thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh trái phép, rồi đốn gỗ trái phép và khai thác các nguồn lực tại Papua".

Năm ngoái, Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono hứa rằng sau khi có hoà bình ổn định cho tỉnh trước đây đòi ly khai là Aceh, ông sẽ chuyển sang chú ý giải quyết tình hình tại Papua.

Bạo lực gần đây và tình trạng quân sự gia tăng trong khu vực cho thấy tình hình tại Papua vẫn mong manh và chưa hề được giải quyết.