Hơn một thập niên qua, Asean chỉ bàn chuyện hợp tác kinh tế, văn hóa

Gần 40 năm sau ngày chính thức thành lập ở Bangkok với 5 thành viên nguyên thủy, và 11 năm sau khi Việt Nam gia nhập (1995), đây là lần đầu tiên triển vọng hợp tác quốc phòng – chứ không chỉ kinh tế, văn hóa – giữa các nước trong khối được xem là khả thi.

Chín bộ trưởng quốc phòng đã tham dự cuộc họp ở Kuala Lumpur, kết thúc hôm 10-5. Chỉ có Miến Điện tẩy chay với lý do các viên chức của họ bận rộn.

Triển vọng

Triển vọng hợp tác quốc phòng trong khối Asean có vẻ đang thật sự mở ra, khác hẳn với thời gian trước đây.

Người ta còn nhớ khi Asean mới thành lập năm 1967, Việt Nam kịch liệt lên án tổ chức này, xem nó như một liên minh quân sự kế thừa tổ chức Seato và thực thi chính sách của Mỹ.

Cuộc tập trận hàng năm giữa Mỹ và Thái Lan, Rắn Hổ mang Vàng, lần đầu tiên diễn ra ngày 15-5-1981. Đó là thời điểm Việt Nam còn đóng quân ở Campuchia, và xem cuộc tập trận là một đe dọa nhắm đến Hà Nội.

Thế nhưng cuộc họp ở Kuala Lumpur đã có Việt Nam, Lào và Campuchia tham dự.

Và cũng vào hôm 15-5 vừa qua, khi diễn ra kỷ niệm 25 năm ngày thành lập cuộc tập trận Rắn Hổ mang Vàng, Việt Nam tỏ ra hoàn toàn thoải mái khi quân đội Nhật, Indonesia và Singapore tham dự diễn tập dưới sự chứng kiến của quan sát viên từ châu Âu, châu Á và Úc.

Báo Bangkok Post bình luận các quốc gia như Việt Nam và Indonesia đã “chứng kiến, ghi nhận và chấp nhận các lợi thế của những cuộc họp công khai, diễn tập và chia sẻ thông tin.”

“Giờ đây, mọi thành viên – chỉ trừ một nước [Miến Điện] – đồng ý rằng tổ chức cấp vùng này phải có quan điểm an ninh hợp tác, mạnh mẽ để giúp chống khủng bố và các đe dọa an ninh khác.”

Tuyên bố chung của cuộc họp ở Kuala Lumpur nói các bộ trưởng quốc phòng hướng đến việc thành lập một Cộng đồng An ninh Asean, mà có thể đưa ra các sáng kiến như một hiệp ước dẫn độ, biện pháp chống khủng bố và một lực lượng gìn giữ hòa bình.

Đáng chú ý, các bộ trưởng quốc phòng đồng ý đưa cuộc gặp trở thành sự kiện hàng năm, và Singapore sẽ là nước chủ nhà kế tiếp.