13 Tháng 11 2006 - Cập nhật 03h06 GMT

Jill McGivering, phóng viên thế giới

Á châu sau bầu cử ở Mỹ

Các nước ở Á châu đã bắt đầu suy đoán về tác động của sự thay đổi chính trị ở Washington tập trung vào các chính sách trọng yếu làm ảnh hưởng đến khu vực.

Sự thay đổi tình hình chính trị của Hoa kỳ, mặc dù không phải thay đổi hoàn toàn, đang châm ngòi cho các nghi ngại khắp Á châu về khả năng thay đổi chính sách đối ngoại của người Mỹ.

Có lẽ vấn đề bận tâm hàng đầu là Bắc hàn.

Khi Tổng thống Clinton còn tại chức, trọng tâm cho Bắc hàn bị chỉ trích rộng rãi bởi những người thuộc đảng Cộng hòa là mềm mỏng và không hiệu quả.

Nay thì những người thuộc đảng Dân chủ đã đáp trả lại bằng việc chỉ trích việc tiếp cận nặng tay của chính quyền Tổng thống Bush.

Tranh luận lâu dài

Washington kiên quyết giới hạn tiếp xúc ngoại giao trong các buổi nói chuyện sáu bên, từ chối các yêu cầu đối thoại trực tiếp của Bắc hàn.

Một số nước đã đặt câu hỏi có phải các lệnh cấm vận áp đặt bởi Hoa Kỳ đã khiến Bình nhưỡng rút ra khỏi vòng đàm phán đa phương.

Nhưng bất kỳ sự khác biệt nào giữa đảng Dân chủ và Cộng hoà cũng không ngoài cuộc tranh luận kéo dài về tính linh hoạt trong chính sách hơn là sự thay đổi tức thời.

Nay nắm đa số trong lưỡng viện quốc hội, đảng Dân chủ cũng sẽ muốn chứng tỏ họ cứng rắn và kiên quyết trong việc giải quyết vấn đề Bắc hàn.

Cũng có bàn luận về khả năng gia tăng sự chú ý về nhân quyền, thể hiện qua thành phần mới trong các uỷ ban chủ chốt của quốc hội Mỹ.

Nhưng dường như sẽ có ít sự thay đổi trong chính sách nghiêm khắc của Hoa kỳ về Miến điện.

Thay vào đó Washington sẽ tiếp tục lobby ráo riết để vấn đề được đem ra thảo luận nhiều hơn trong Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc.

Trung quốc cũng đang theo dõi sát sao nếu các dấu hiệu về giao thương hay nhân quyền thay đổi.

Chính quyền Tổng thống Bush lâu nay đã theo đuổi một chính sách thực dụng.

Nhiều người của đảng Dân chủ, bao gồm những người đang chuyển vào những vị trí chủ chốt, đã tập trung nhiều hơn về tình trạng lao động ở Trung quốc, và tác động của thâm thủng mậu dịch đối với công ăn việc làm của người Mỹ.

Thay đổi trong quốc hội có thể đồng nghĩa với một chính sách bảo hộ nhiều hơn cho kỹ nghệ trong nước.

Thỏa thuận về hạt nhân

Một vấn đề chủ chốt khác là tranh cãi về hiệp ước hạt nhân với Ấn độ, hiện vẫn cần được quốc hội Mỹ thông qua.

Những thay đổi về chính trị khiến chuyện này trở nên bất định.

Một số phân tích gia nói đảng Dân chủ có thể đòi có thêm nhiều đảm bảo hơn về việc cấm phổ biến vũ khí hạt nhân - một chuyện khó để Delhi chấp nhận.

Tranh luận thêm về chuyện này sẽ khiến cho hiệp ước bị trì hoãn lâu hơn.

Nhưng người ta cũng có cảm giác là quốc hội Mỹ với đảng Dân chủ nắm đa số sẽ có nhiều vấn đề bức bách họ muốn giải quyết.

Thỏa thuận của chính quyền Tổng thống Bush với Delhi có thể không nằm trong danh sách ưu tiên của họ.