Daniel Griffiths BBC News, Ulan Bator

	Biểu tình phản đối nay diễn ra như cơm bữa tại Ulan Bator

Họ đã được toại nguyện, nhưng nền dân chủ vẫn chưa đem lại một cuộc sống tốt đẹp hơn mà người ta đã từng trông đợi.

Nằm cao trên những vùng thảo nguyên rộng lớn, Mông Cổ dường như chẳng có mấy đổi thay trong hàng trăm năm qua.

Người dân du mục lang thang trên lưng ngựa vẫn lùa những đàn gia súc đi gặm cỏ các nơi, từ mùa hè sang mùa đông như những thế hệ cha ông từ nhiều năm trước.

Đã từng có thời một nửa trong tổng số 2,8 triệu dân Mông Cổ sinh sống như thế. Nhưng ngày nay đang có những thay đổi nhanh chóng.

Những ngày đông khắc nghiệt

Sharhuu đã sống cả đời trên những đồng cỏ.

Nay, ở độ tuổi 60, ông đang nghĩ tới điều không thể tưởng tượng được: từ bỏ lối sống cũ.

Ông nói: "Hiện gia đình đang giúp đỡ, nhưng tôi biết mình không thể cứ tiếp tục sống như thế mãi được."

Ông không phải là người duy nhất muốn thay đổi.

Đây là một thay đổi to lớn. Giờ tôi đủ tiền để làm bất kỳ điều gì   Tsendee, chủ doanh nghiệp

Hàng loạt những mùa đông khắc nghiệt kéo dài khiến những người dân du mục vấp phải khó khăn. Gia súc chết hết, nhiều người trở nên trắng tay.

Nay, chẳng còn mấy chỗ thuận lợi cho việc chăn nuôi gia súc.

Kể từ khi kết thúc chế độ cộng sản hồi đầu thập niên 1990, Mông Cổ đã chuyển sang nền kinh tế thị trường và chính phủ chẳng hỗ trợ bao nhiêu cho người dân.

Giống như nhiều người dân du mục khác, Sharhuu không có mấy lựa chọn ngoài việc phải chuyển vào sống trong các thành phố.

"Thay đổi to lớn"

Tuy nhiên, Ulan Bator là một thế giới khác hẳn với những đồng cỏ trên thảo nguyên. Bởi đây là nơi của những con phố mua sắm tấp nập.

Đó là một tín hiện cho thấy mọi sự đã thay đổi kể từ khi có các cuộc biểu tình rộng khắp hồi đầu thập niên 1990, là sự kiện dẫn tới việc chấm dứt gần 70 năm cầm quyền của chế độ cộng sản.

	Thành Cát Tư Hãn luôn gợi lại những ngày oai hùng của Mông Cổ

Những người cộng sản không biến mất; lãnh tụ cách mạng lão thành Sukhbataar vẫn ngự tại quảng trường chính và nhiều người khác nay vẫn có mặt trong tòa nhà chính phủ, vạch ra tương lai mới cho đất nước.

Chỉ có điều, nay người ta nói về tiền chứ không còn là về chủ nghĩa Marx nữa.

Nền kinh tế Mông Cổ tăng chừng 6% trong năm ngoái và có một số người đang làm ăn rất phát đạt.

Tại một tòa nhà ở trung tâm thành phố, tôi gặp Tsendee.

Ông khởi đầu công ty xây dựng của mình với 10 nhân viên. Nay ông đang trả lương cho 400 nhân công.

Ông nói: "Kể từ khi Mông Cổ chuyển thành một nền dân chủ, một nền kinh tế thị trường, nhiều doanh nghiệp như công ty tôi đã làm ăn rất phát đạt."

"Với tôi, đây là một thay đổi to lớn. Giờ tôi đủ tiền để làm bất kỳ điều gì... cuộc sống thật là tuyệt."

Thế nhưng, theo thống kê của chính phủ thì dẫu cho đã có những thay đổi, chừng một phần ba cho tới một nửa người dân nước này vẫn đang sống trong cảnh đói nghèo.

Nhiều người trong số họ phải sống mòn mỏi trong các khu phố ổ chuột ở ngoại vi thủ đô Ulan Bator với mức chỉ vài đô la mỗi ngày.

Chính phủ không giúp gì và không ai quan tâm tới chúng tôi   Bà Byambasuren

Một trong số họ là Byambasuren. Chồng bà là một kẻ nghiện rượu, thường đánh đập vợ.

Cuối cùng, bà đã tống cổ ông chồng ra khỏi nhà và này phải tự mình bươn chải nuôi ba đưa con trong một túp lều nhỏ.

Bà nói: "Cuộc sống của chúng tôi dưới thời cộng sản rất dễ chịu, còn tư bản chủ nghĩa chẳng mang lại cho chúng tôi cái gì cả. Chính phủ không giúp gì và không ai quan tâm tới chúng tôi."

Nhân vật biểu tượng

Chính phủ nói họ đang hành động hơn nữa để chiến đấu chống đói nghèo.

Thế nhưng, nhiều người nói rằng chỉ như vậy thì chưa đủ. Tại Ulan Bator, sự tức giận đang ngày càng dâng lên quanh khoảng cách giữa người giàu và người nghèo.

Các cuộc biểu tình ở quảng trường chính nay diễn ra như cơm bữa.

Ở một quốc gia nơi mà tương lai vẫn chưa hề được xác định rõ ràng, nhiều người đang muốn tìm kiếm một anh hùng dân tộc, người có thể đem lại cho người dân Mông Cổ một tính cách mới mẻ.

Thế nhưng, nhân vật mà người ta đang nghĩ tới đã chết từ hàng trăm năm qua.

Cái tên Thành Cát Tư Hãn luôn gợi lại những ngày xưa, khi người Mông Cổ thống trị từ Trung Quốc cho tới các cửa ngõ Âu châu.

Ngày nay, Thành Cát Tư Hãn là một mối làm ăn to lớn. Hình ảnh của ông được sử dụng trên mọi thứ bán ra, từ áo quần cho tới xe hơi.

Thậm chí ông còn góp mặt trong cả cuộc sống về đêm của nước này.

Tại hộp đêm Thành Cát Tư Hãn, món đồ uống chính tất nhiên là loại bia Thành Cát Tư Hãn, và cái tên của vị hoàng đế tung hoành một thời được rất nhiều người ngưỡng mộ.

Một người nói với tôi: "Trong những năm dưới thời chủ nghĩa cộng sản, chúng tôi có Lenin và Marx. Nay thì Thành Cát Tư Hãn trở thành vị anh hùng của chúng tôi."

Cũng chẳng mấy ngạc nhiên khi Thành Cát Tư Hãn vẫn còn được yêu mến đến vậy. Ông là biểu tượng cho niềm tự hào lịch sử.

Trong quá khứ, đất nước rộng lớn này rất chậm chạp trong việc có những thay đổi.

Thế nhưng, trong 16 năm qua Mông Cổ đã chứng kiến những thay đổi to lớn.

Một số người vui mừng đón nhận cuộc sống mới, nhưng có nhiều người khác, đặc biệt là dân du mục và lớp người nghèo, đang phải vật lộn để theo kịp những đổi thay.

Mông Cổ vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất Á châu.

Biến chuyển đất nước già cỗi này trở thành một quốc gia hiện đại quả là một nhiệm vụ to lớn.

Bất chấp gần hai thập niên cải tổ, Mông Cổ vẫn còn một chặng đường dài phải đi trong thời gian tới.