13 Tháng 2 2007 - Cập nhật 20h38 GMT

Bà Rice khen thỏa thuận về Bắc Hàn

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Condoleezza Rice vừa lên tiếng hoan nghênh thỏa thuận đạt được tại đàm phán sáu bên với Bắc Triều Tiên về chương trình hạt nhân của nước này.

Bình Nhưỡng đã đồng ý bước những bước đầu tiên về hướng giải trừ vũ khí hạt nhân và hứa đóng cửa lò phản ứng hạt nhân chính của mình để đổi lấy nhiên liệu.

Hoa Kỳ và Nhật Bản cũng cam kết sẽ mở đàm phán với Bắc Hàn để bàn việc thiết lập quan hệ.

Bà Rice nói rằng đạt được thỏa thuận "không phải là hết chuyện" mà là bước khởi đầu tốt đẹp.

"Mục đích là việc giải trừ hạt nhân toàn diện, kiểm chứng được và không đảo ngược trên bán đảo Triều Tiên."

"Đây là bước khởi đầu tốt đẹp cho tiến trình đó."

Bà Rice cũng bác bỏ ý kiến cho rằng thỏa thuận đạt được sẽ bị các nước như Iran nhìn nhận như nhượng bộ trước thái độ bướng bỉnh của Bắc Hàn. Iran cũng đang bị áp lực về chương trình hạt nhân của mình.

"Thực tế, thỏa thuận này có thể là thông điệp gửi tới Iran, rằng cộng đồng quốc tế có thể tập trung lực lượng để giải quyết vấn đề."

Giải pháp cho tiến trình hòa bình

Khi đọc biên bản thỏa thuận, trưởng đoàn đàm phán Trung Quốc Vũ Đại Vỹ nói thỏa thuận này là 'giải pháp tích cực cho tiến trình hòa bình tại Đông Bắc Á và cho việc cải thiện quan hệ giữa các nước liên quan."

Các đoàn đại biểu Bắc và Nam Hàn, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga đã họp tại Bắc Kinh từ suốt thứ Năm tuần trước tới đêm thứ Hai tuần này để thống nhất với nhau các chi tiết cuối cùng.

Dựa theo thỏa thuận mới, Bình Nhưỡng cam kết đóng cửa lò phản ứng hạt nhân Yongbyon trong vòng 60 ngày để đổi lấy 50.000 tấn nhiên liệu hoặc viện trợ kinh tế trị giá tương đương.

Việc đóng cửa lò Yongbyon sẽ được các thanh tra quốc tế kiểm chứng.

Bình Nhưỡng cũng sẽ nhận thêm một tấn nhiên liệu khi vĩnh viễn ngừng hoạt động hạt nhân của mình.

Bắc Hàn chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào về thỏa thuận này, tuy hãng thông tấn nhà nước KCNA nói tới việc "tạm ngừng" hoạt động hạt nhân.

Mỹ cũng thống nhất bắt đầu bỏ tên Bắc Hàn khỏi danh sách các quốc gia khủng bố và thiết lập quan hệ ngoại giao song phương.

Nhật Bản sẽ thảo luận bình thường hóa quan hệ với Bắc Triều Tiên.

Tuy nhiên còn một chủ đề sẽ phải được mang ra thảo luận là số phận của số vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn, nếu có.

Phản ứng các bên

Tổng thống Mỹ George W Bush nói ông hài lòng với thỏa thuận đạt được.

Phát ngôn nhân của chính phủ Mỹ Tony Snow gọi đây là "bước đi quan trọng đầu tiên" về hướng giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Tuy nhiên ông cũng cảnh báo Bình Nhưỡng sẽ có thể bị trừng phạt nếu không tuân thủ các điều kiện của thỏa thuận mới.

Một số nhân vật khác cũng bày tỏ sự hoài nghi. Ông John Bolton, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại LHQ, nói không nên ban thưởng Bình Nhưỡng bằng "các chuyến tàu chở đầy dầu" để đổi lại nước này chỉ giải trừ một phần kho hạt nhân của mình.

Ngoại trưởng Nhật Taro Aso thì được trích lời nói Tokyo sẽ không cấp viện chừng nào không có tiến bộ trong vấn đề người Nhật bị Bắc Hàn bắt cóc trong những năm 1970 và 1980.

Tổng thống Nam Hàn Roh Moo-hyun hoan nghênh "kết quả tốt" nhưng nói thêm: "Cần có biện pháp khẩn cấp để biến thỏa thuận thành hiện thực."