TT Bush tiếp các ông Lý Bách Quang, Vương Di và Dư Kiệt tại Tòa Bạch Ốc ngày 11 tháng Năm 2006

Đó là ý tưởng của một số luật sư Trung Quốc như Lý Bách Quang và Phạm Á Phong.

Ngoài ra, các luật sư khác tại Trung Quốc đã thẳng thắn đưa lên mạng thư ngỏ đề nghị xem xét các bộ luật mà Quốc hội soạn thảo.

Xu hướng tạo điều kiện để nhà nước pháp quyền bén rễ có vẻ như được thừa nhận dù chính quyền không khuyến khích các hoạt động quá mức.

Kiện quan cứu dân

Giáo sư luật Lý Bách Quang ở Đại học Bắc Kinh đã giúp nông dân và các tín đồ Tin Lành bị cấm không được họp đạo tại gia kiện công an và quan chức địa phương.

Họ đã liên tục gặp vấn đề trong mấy năm trước nhưng càng gần đây thì có vẻ chính quyền im lặng trước những vụ kiện.

Đặc biệt, như Nicolas Kristof viết trên báo International Herald Tribune hôm 1.06.2007 vừa qua, luật sư Quang đã thắng một vụ quan trọng tại Sơn Đông.

Ông đứng ra đại diện cho thân chủ Điền Anh Hoa, một phụ nữ 55 tuổi, người chủ trì các cuộc họp đạo trong nhà riêng cho tín đồ Tin Lành và bị công an giải tán.

Dù cơ quan công an chỉ trả có một tệ tiền bồi thường cho 10 ngày bà Hoa bị giam trái phép, đây là một thắng lợi to lớn cho tự do tín ngưỡng và xu hướng pháp quyền tại Trung Quốc.

Chúng tôi muốn tạo thay đổi ở Trung Quốc bằng tình thương và công lý của Thượng Đế, tránh các biện pháp bạo lực   Nhà văn Dư Kiệt

Sau vụ kiện, công an chỉ đứng từ xa để canh chừng chứ không vào bắt những người họp đạo nữa.

Theo ông Lý Bách Quang, người từng được tổng thống Bush tiếp tại Tòa Bạch Ốc năm 2005, chính quyền trung ương nay để cho các vụ kiện như vậy diễn ra vì chính họ muốn một xã hội pháp quyền.

Tuy thế, chính luật sư Lý Bách Quang, bản thân theo đạo Tin Lành cũng đã bị giam hơn một tháng vào hai năm trước vì các hoạt động của mình. Ông cũng từng bị kẻ lạ mặt đánh.

Trong một vụ việc hồi tháng Năm 2006 ở tận Quý Châu, luật sư Lý Bách Quang đã giúp ông dân kiện chính quyền.

Khi ấy, ông công khai giải thích với báo chí:

"Chúng tôi giúp các nông dân kiến thức pháp luật và huấn luyện cho họ cách kiện chính quyền địa phương ra tòa..."

Lý do vụ kiện xảy ra là các quan chức địa phương không chịu bồi thường cho việc chiếm đất đai của nông dân.

Các quan chức đã chịu bồi thường tiền sau khi vụ kiện được báo chí đề cập đến.

Ông nói, việc bắt và đánh đập những người theo Tin Lành chỉ còn xảy ra ở những vùng xa hoặc khi người dân trực tiếp công kích đảng cộng sản.

Mặt khác, có vẻ như chính quyền hiểu được rằng việc hàng triệu người Trung Quốc, từ nông dân đến tầng lớp trung lưu đô thị cải đạo theo Thiên Chúa Giáo là xu hướng không đảo ngược được.

Tác giả Kristof cho rằng có ước tính nói những năm qua, số tín đồ theo các hệ phái Tin Lành và Phúc Âm ở Trung Quốc đã lên tới 100 triệu.

Nhà nước pháp quyền

	Lá thư coi luật tư hữu là vi hiến của Giáo sư Củng Hiến Điền đã tác động đến Quốc hội Trung Quốc

Khác với các nhà hoạt động đối lập, ông Lý Bách Quang quyết tâm hoạt động theo hướng 'nâng cao giáo dục pháp luật' cho cả dân chúng và quan chức.

Những người cộng tác với ông có các đồng nghiệp luật sư như Vương Di, Phạm Á Phong và nhà văn Dư Kiệt.

Tất cả cùng vận động cho xã hội dân sự và nhà nước pháp quyền.

Điều chắc chắn chính quyền không thể phủ nhận là các nhân vật này đều bác bỏ bạo lực và muốn thay đổi Trung Quốc bằng các biện pháp hòa bình.

Chính quyền cũng phải lắng nghe ý kiến của các luật sư về những đề tài lập pháp và dân sinh quốc kế.

Trên thực tế, giới trí thức Trung Quốc đang công khai bài tỏ quan điểm về nhiều chuyện và tạo tác động đáng kể.

Chẳng hạn như Giáo sư luật Củng Hiến Điền, cũng từ Đại học Bắc Kinh đã khiến cả Quốc hội Trung Quốc phải ngưng để bàn lại luật tư hữu hồi năm ngoái sau khi ông công bố một thư ngỏ trên mạng phê phán những điều chưa đúng trong dự thảo luật.

Với quan điểm thiên tả, ông nói rằng dự thảo luật là vi hiến và yêu cầu các đồng nghiệp là luật sư ký tên trên mạng ủng hộ quan điểm của mình.

Theo The Economist, cho đến tháng Ba 2007, bài diễn văn trước Quốc hội của Thủ tướng Ôn Gia Bảo vẫn phải né tránh đề tài vấn đề công-tư hữu vì lá thư của giáo sư Củng đã thu hút dư luận và được nhiều chuyên gia luật khác ủng hộ.

Được biết các lãnh đạo đảng CSTQ cũng nhận thức ra rằng họ phải căn cứ vào hiến pháp để ra các luật nhằm điều hành một nền kinh tế ngày càng phức tạp.

Có vẻ như đảng cộng sản cũng hiểu rằng cần có dư luận giám sát và kể cả nhờ các vụ kiện thì quan chức địa phương mới chịu hành xử theo luật, điều dù sao cũng giúp làm giảm đi bất ổn xã hội do phân hóa giàu nghèo gia tăng.