BBCVietnamese.com

Trung Quốc đang có đợt kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa. Nhân dịp này, phóng viên BBC Michael Bristow tại Bắc Kinh nhìn lại quá trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang Trung Quốc.

Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) có khởi thủy là một nhóm du kích quân trang bị thô sơ.

Nay quân đội Trung Quốc đã trở nên một trong những đội quân hiện đại nhất thế giới, có trong tay vũ khí nguyên tử và thậm chí còn vươn tới vũ trụ.

Cuộc triển lãm nhân 80 năm ngày thành lập quân đội Trung Quốc 1/8 chính là để khuyếch trương cho khía cạnh hiện đại đó.

Bên ngoài Bảo tàng Quân đội về cách mạng của nhân dân Trung Quốc tại Bắc Kinh, người ta xếp hàng dài để có cơ hội được vào xem triển lãm.

Bên trong bảo tàng người ta trưng bày nhiều trang thiết bị rất ấn tượng như xe tăng, máy bay và các quân trang quân dụng tốt tân.

Trong tiếng quân nhạc phát ra từ loa phóng thanh, khách thăm có thể xem tất cả các hiện vật liên quan tới quân đội, từ quân phục mới tới giấy tờ lưu trữ.

Thông điệp rất rõ ràng: Trung Quốc có một quân đội trang bị tân tiến, đầy nhiệt huyết sẵn sàng bảo vệ đất nước.

Và đây cũng là ấn tượng Trung Quốc để lại cho nhiều quốc gia khác.

Trong một phúc trình tại Quốc hội hồi tháng Năm, Bộ Quốc phòng Mỹ nói PLA đang có những "cải cách toàn diện".

Việc thiếu minh bạch trong lĩnh vực quân sự của Trung Quốc đương nhiên và dễ hiểu sẽ gây phản ứng bất định của thế giới.

Phúc trình của Quốc hội Hoa Kỳ

Tuy sức mạnh quân sự của Trung Quốc hiện còn nhiều hạn chế, phúc trình này nói quân đội Trung Quốc trong tương lai có thể thách thức quân đội Mỹ.

Đặc biệt sự chú ý đặt vào loạt tàu ngầm nguyên tử mới của Trung Quốc, mà tầm hoạt động có thể lên tới trên 8.000km và có thể là đe dọa trong tương lai.

Để trang trải cho quá trình hiện đại hóa này, một thập niên nay Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng của mình lên hai chữ số.

Năm 2007, ngân sách của PLA có thể tăng 17.8%, đạt 350 tỷ nhân dân tệ ($46 tỷ).

Các phân tích gia cho rằng mức ngân sách thực tế còn cao hơn con số chính thức này hai tới ba lần.

Các láng giềng và đối thủ của Trung Quốc tỏ ra lo lắng khi không thể biết được chính xác ngân sách quốc phòng của nước này là bao nhiêu.

Phúc trình của Quốc hội Mỹ cảnh báo:"Việc thiếu minh bạch trong lĩnh vực quân sự của Trung Quốc đương nhiên và dễ hiểu sẽ gây phản ứng bất định của thế giới".

Không chỉ các nước ngoài lo lắng mà ngay các lãnh đạo trong nước Trung Quốc cũng quan ngại về quá trình hiện đại hóa quân đội, tuy về các lý do khác.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Tào Cương Xuyên, viết trong một tạp chí của đảng Cộng sản Trung Quốc hồi đầu tháng này, dường như chỉ dấu rằng tiến trình đã đi quá xa.

Trong bài báo của mình, ông Tào nói "các thế lực thù địch' đang muốn Tây hóa và phi chính trị quân đội Trung Quốc nhằm tách quân đội khỏi đảng.

Trung Quốc có vẻ như muốn có một quân đội hiện đại, chính quy, nhưng lại không được quên rằng mục đích chính là bảo vệ đảng chứ không phải bảo vệ đất nước.

Thông điệp này cũng rõ ràng với bất cứ ai tới thăm bảo tàng.

Trong các nguyên tắc của PLA, trung thành với đảng đi trước bảo vệ tổ quốc.

Tất cả những điều này có nghĩa là gì? Có nghĩa là hai triệu ba lính Trung Quốc sẽ tiếp tục vai trò của mình, không chỉ là đội quân chiến đấu mà còn là lực lượng chính trị.

Khi ông Giang Trạch Dân rời chiếc ghế Chủ tịch nước năm 2003, ông vẫn giữ trách nhiệm người đứng đầu Quân ủy Trung ương, cơ quan lãnh đạo quân sự tối cao tại Trung Quốc.

Các chuyên gia nhận xét ông Giang giữ chức vụ này để bảo đảm ảnh hưởng chính trị của mình. Ông chỉ nhường vị trí này cho ông Hồ Cẩm Đào vào năm 2004.

Trong khi PLA tổ chức ăn mừng 80 năm, các thay đổi trong quân đội Trung Quốc liên quan tới cả tương lai lẫn quá khứ.

Và các thay đổi này cũng sẽ được ghi nhận cả ở trong nước lẫn nước ngoài.