Miến Điện ngày nay có nhiều điểm giống Việt Nam thời bao cấp

Được biết tập đoàn dầu khí nhà nước của hai phía đã ký các hợp đồng thăm dò và khai thác dầu khí, là tài nguyên chủ đạo của Miến Điện và hiện cũng là khu vực thu hút khá nhiều quan tâm các nước lớn trong vùng.

Nguyễn Hoàng của BBC có bài tường thuật từ Bangkok.

Số liệu từ VN cho thấy mậu dịch song phương giữa Hà Nội và Yangon đạt khoảng 75 triệu USD trong tài khóa 2006-07, từ mức khoảng 55 triệu USD chỉ cách đó một năm.

Và với chuyến thăm lần này của Thủ tướng Việt Nam, hai phía kỳ vọng đưa tổng mậu dịch song phương lên ngưỡng 100 triệu USD trong tài khóa mới.

Các mặt hàng Việt Nam xuất sang Miến Điện chủ yếu là dược phẩm, phân bốn, hóa chất nguyên vật liệu may mặc và xây dựng trong khi VN nhập gỗ, đậu nành và một số mặt hảng thủy sản từ Miến Điện.

Hiện chưa rõ trị giá các thỏa thuận và hợp đồng mà hai phía mô tả là chiến lược giữa PetroVietnam và Bộ Năng Lượng Miến Điện.

Thế nhưng, hợp tác về khai thác phân chia sản phẩm dầu khí có thể được xem là nâng tầm quan hệ kinh doanh đối tác lên mức thực chất hơn so với những thỏa thuận hợp tác về nông lâm ngư nghiệp mà tướng Than Shwe ký với cựu chủ tịch nhà nước Trần Đức Lương hồi năm 2003.

Kinh nghiệm cay đắng

Tuy nhiên trong lĩnh vực dầu khí thì Miến Điện cũng không có ít đối tác và cũng có những kinh nghiệm đắng cay.

	PetroVietnam được cho là đã ký thỏa thuận về dầu khí với Miến Điện

Hai công ty năng lượng của Ấn Độ và một công ty Nam Hàn đã đầu tư khá nhiều cho các dự án khai thác khí đốt ngoài khơi Miến Điện để rồi cuối cùng dự án đổ bể do nhà chức trách Miến Điện đổi ý bán khí đốt cho đối tác có trong tay tấm séc có mệnh giá lớn hơn cũng nằm ở Á châu, đó là Trung Quốc.

Soe Win là phóng viên của ban Miến Điện của BBC nói rằng nguồn thu chính của chính phủ Miến là từ dầu khí. Và rằng khi tìm được mỏ khí đốt và Nam Hàn và Ấn muốn mua thì chính phủ Miến Điện đã quyết định bán khí đốt cho Trung Quốc.

Ông cũng nói rằng dường như công ty dầu khí Daewoo của Nam Hàn dự kiến kiện chính phủ Miến Điện về việc vi phạm hợp đồng này.

Dầu mỏ và khí đốt không chỉ là mối quan tâm của Trung Quốc mà còn có cả Nga, cũng có ghế trong hồi đồng bảo an LHQ.

Hồi tháng Một năm nay Nga và Trung Quốc có đã ký các hợp đồng có qui mô với Miến Điện, tức là đã bác bỏ đề xuất của Hoa Kỳ hạn chế buôn bán với Yangon.

Các nhà quan sát nói rằng Miến Điện biết thế mạnh khoáng sản của mình và để đổi lại các hợp đồng khai thác dầu khí thì các nước lớn như Nga và Trung Quốc và thậm chí cả Ấn độ ký hợp đồng cung cấp vũ khí cho Yangon.

Soe Win từ ban Miến Điện của BBC nói rằng cách đây hai năm Nga đã bán chiến đấu cơ MIG cho Miến Điện trong khi Ấn độ cũng cung cấp một số vũ khí hạng nhẹ và trực thăng vũ trang cho Miến Điện.

Cái gai trong Asean?

Xét về Miến Điện trong khuôn khổ hợp tác với ASEAN thì Miến Điện trở thành hội viên của khối cách đây 10 năm, tức là gia nhập ASEAN cùng thời điểm với VN. Asean vào thời điểm năm 1997 biện luận rằng đối thoại với chính quyền quân nhân là cách tốt nhất để khuyến khích cải tổ chính trị và nhân quyền.

Người ta cho rằng với thái độ của Hoa Kỳ và EU hiện nay đối với cách hành xử của Miến Điện thì hy vọng để đưa miến điện ra khỏi sổ đen cũng chưa mấy sáng sủa.

Thế nhưng cũng có ý kiến cho rằng việc ASEAN kết nạp miến điện là quyết định thiếu khôn khéo và làm trở ngại chung cho các mục tiêu hợp tác của khối với nhau và của khối này với bên ngoài.

Được biết tại hội nghị ngoại trưởng Asean tại Philippines gần đây, Việt Nam cũng là một trong các nước không mặn mà với việc đưa điều khoản thành lập hội đồng nhân quyền vào hiến chương.

Thế nhưng, theo kinh tế gia Jonathan Pincus từ cơ quan phát triển LHQ UNDP thì Miến Điện cũng có thể nhìn thấy những điểm có thể học được từ Việt Nam.

Ông Pincus nói rằng trước thời đổi mới thì VN cũng bị cô lập cả về kinh tế và chính trị, thế nhưng VN cũng đã cải thiện quan hệ đối ngoại với những đối tác lớn như Hoa Kỳ và Âu châu trong chặng đường chở thành một quốc gia không bị để mắt tới và nay đã là thành viên của WTO.

Người ta cho rằng với thái độ của Hoa Kỳ và EU hiện nay đối với cách hành xử của Miến Điện thì hy vọng để đưa miến điện ra khỏi sổ đen cũng chưa mấy sáng sủa.

Giới quan sát cho rằng Miến Điện đã và đang không những là phép thử đối với các thành viên của Asean mà còn cả các cường quốc lớn.

Các nhà quan sát cho rằng với khá nhiều cường quốc sẵn lòng làm ăn với Miến Điện thì cơ hội để chính quyền quân nhân có những thay đổi là tương đối mờ nhạt.