29 Tháng 8 2007 - Cập nhật 13h49 GMT

Michael Bristow
Viết từ Bắc Kinh

TQ lo sợ lạm phát gây bạo động

Tại chợ rau Xuân Tú Lộ ở trung tâm Bắc Kinh, cả những người đi chợ lẫn các chủ hàng đều kêu ca về giá cả thực phẩm.

Giá nửa cân thịt lợn năm ngoái chỉ có 7 nhân dân tệ nay đã lên tới 11, 12 tệ.

Giá cả thực phẩm gia tăng khiến chỉ số tiêu dùng tại Trung Quốc tăng vọt. Mức lạm phát tăng tới 5.6% trong tháng Bảy, là mức cao nhất trong 10 năm liền.

Tại một đất nước mà lạm phát và bạo động xã hội vốn có truyền thống đi đôi với nhau, giới lãnh đạo Trung Quốc không thể nào lờ đi chuyện này.

Trong một vài trường hợp trước đây, giá lương thực tăng tại Trung Quốc đã tạo ra nhiều vấn đề về chính trị cho chính phủ.

Lạm phát năm 1988 được cho là đã góp phần tạo nên cuộc biểu tình tại quảng trường Thiên An Môn một năm sau đó.

Arthur Kroeber, giám đốc công ty nghiên cứu kinh tế, Dragonomics, nói mức lạm phát hiện nay vẫn chưa thể coi là nghiêm trọng về chính trị như so với mức lạm phát hồi cuối thập niên 80.

Kinh tế gia chuyên nghiên cứu về Trung Quốc này nhận định: “Chúng ta còn xa mới tới tình huống đó”.

Ít ảnh hưởng

Ông Kroeber nhận xét chính phủ Trung Quốc có vẻ kiểm soát được tình hình lạm phát - vốn do có các vấn đề về nguồn cung cấp trong khi nhu cầu gia tăng.

Tuần trước, TQ tăng tỉ lệ lãi suất lên tới lần thứ tư trong năm nay nhằm cắt giảm tình trạng cho vay và khuyến khích tiết kiệm.

Ông Kroeber nói mức thu nhập của dân TQ cũng tăng nhanh, có nghĩa là người dân giờ đây có thể trang trải được các loại hàng hoá đắt tiền.

Và cho dù có những phàn nàn về giá cả, những người đi chợ Xuân Tú Lộ có vẻ cũng cùng chung quan điểm này.

“Giá cả tăng cũng chả ảnh hưởng gì tới hàng tôi mua” - bà Lý Quý Trân nói như vậy khi rời chợ với một túi thịt lợn băm mà bà mua về làm bánh bao.

Bà nói thêm: “Nếu tiền lương hưu cũng tăng thì chuyện giá cả tăng chẳng ảnh hưởng gì đâu”. Lương hưu của bà cũng được tăng lên vào tháng Bảy vừa rồi.

Những người đi chợ khác tới đây hàng ngày để mua đồ tươi cũng nhận xét tương tự.

Bạo động xã hội

Tuy nhiên, bên ngoài khu vực Bắc Kinh giàu có, chỉ cần một sự gia tăng rất nhỏ về giá cả các mặt hàng thực phẩm thiết yếu cũng đủ gây ra tác động lớn tới đời sống của người dân.

Mới tuần này, có các tường thuật cho hay các công nhân di cư tại thành phố phát triển mạnh ở miền nam là Thâm Quyến đã có cuộc biểu tình yêu cầu phải tăng lương.

Một công nhân được biết đã khiếu nại rằng lương nhân viên giờ không đủ để trang trải cho giá thực phẩm gia tăng.

Ngay cả ông Kroeber cũng thừa nhận rằng các quan chức Trung Quốc không thể lờ đi đợt lạm phát mới đây nhất, do giá thực phẩm tăng mạnh.

Ông nói: “Chắc chắn là tại Trung Quốc, mối liên hệ giữa lạm phát và bạo động xã hội là rất quan trọng từ xưa đến nay”.

Lũ lụt và hạn hán

Một nhà bình luận khác về Trung Quốc, là Lương Kính, cho rằng điều kiện hiện nay khiến các vụ bạo động dễ xảy ra hơn nhiều so với thời năm 1989.

Lương Kính viết trên trang mạng của đài châu Á tự do là: “Số lượng và tỉ lệ người chịu ảnh hưởng mạnh vì giá cả hàng tiêu dùng đã tăng lên rất nhiều”.

Nhóm này bao gồm hàng chục triệu lao động di cư tới các thành phố và thị trấn để làm việc, và những người đang bị thất nghiệp sau quá trình tái cơ cấu kinh tế của TQ.

Các quan chức có vẻ muốn tỏ ra rằng họ coi vấn đề này một cách nghiêm túc.

Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã thể hiện mối quan tâm về tác động của lạm phát tới dân thường khi tới thăm một chợ rau gần đây.

Báo chí cũng đưa nhiều tin tức về các biện pháp mà chính phủ thực hiện nhằm kiểm soát giá cả.

Đa phần các kinh tế gia cho rằng chiến thuật hiện nay của chính phủ sẽ kiểm soát được mức lạm phát vào khoảng gần 3% vào cuối năm nay, theo như mục tiêu đặt ra cho năm 2007.

Tuy nhiên, hạn hán và lũ lụt có nghĩa là các vụ thu hoạch vào mùa thu năm nay sẽ giảm khoảng 10% sản lượng so với năm ngoái. Chuyện này có thể còn làm tăng thêm lạm phát.

Nếu điều đó xảy ra thì những lời kêu ca như tại chợ Xuân Tú Lộ chắc sẽ còn to hơn.