04 Tháng 11 2007 - Cập nhật 14h05 GMT

Phương Tây tiến thoái lưỡng nan ở Pakistan

Quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp ở Pakistan của Tổng thống Pervez Musharraf khiến cả chính phủ Mỹ và Anh nóng mặt.

Cả hai cùng lên án động thái đó. Câu hỏi đặt ra hiện giờ là, họ sẽ sống chung với điều đó hay không.

Hy vọng củng cố liên minh giữa Tướng Musharraf và cựu thủ tướng Benazir Bhutto cho tới cuộc bầu cử vào tháng Giêng giờ gặp trở ngại và nhiều khả năng sẽ tan thành mây khói.

Cả Mỹ và Anh đang phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan: họ sẽ hợp tác với tướng Musharraf tới mức nào, trong khi lên án những gì Tổng thống Pakistan đã làm.

Sức ép đồng minh

Thông cáo từ cả Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice và Ngoại trưởng Anh David Miliband đều không đề cập tới chuyện sẽ cắt đứt liên lạc với Tổng thống Musharraf.

Thay vào đó, họ kêu gọi ông quay trở lại con đường mà ông đã kiên quyết từ bỏ.

Condoleezza Rice nói: "Vì quyền lợi của Pakistan và người dân, cần phải tái thiết lập hiến pháp và khẳng định bầu cử chọn ra quốc hội mới sẽ được tiến hành”.

Ông Miliband cũng có một tuyên bố tương tự: "Điều quan trọng là chính phủ hành động theo hiến pháp, và giữ vững cam kết tổ chức các cuộc bầu cử tự do và công bằng như Tổng thống Musharraf và thủ tướng từng nói hôm 1/11”.

Ngoại trưởng Miliband cũng nói thêm rằng, công dân Anh có gốc Pakistan cần phải gây áp lực thêm đối với chính phủ Pakistan. Lời kêu gọi này được coi là sự thể hiện chính sách ngoại giao trực diện của Anh.

Áp lực kêu gọi thiết lập sự nắm quyền toàn diện theo hiến pháp vẫn sẽ được duy trì.

Tuyên bố mạnh mẽ nhất có lẽ là từ Nhà Trắng. Một yêu cầu tức thời đối với Tướng Musharraf – từ bỏ vị trí tổng tư lệnh quân đội.

Tuyên bố có đoạn: "Tổng thống Musharraf cần phải thực hiện cam kết tổ chức bầu cử tự do và công bằng vào tháng Giêng, và từ bỏ chức vụ tổng tư lệnh quân đội trước khi tiếp tục tuyên thệ nhậm chức”.

Đồng minh Musharraf

Tuy nhiên, trong tình hình hiện thời, cả chính phủ Mỹ và Anh vẫn phải tiếp tục trông cậy vào Tướng Musharraf với tư cách là đồng minh trong cuộc chiến chống Taleban ở nước láng giềng Afghanistan và cuộc chiến chống al-Qaeda, lực lượng vẫn có ảnh hưởng mạnh trên khu vực biên giới với Pakistan.

Trên thực tế, một trong những lý do đáng ngại đối với phương Tây xoay quanh cuộc khủng hoảng hiện thời ở Pakistan là sự suy giảm sức mạnh của một số thành phần trong quân đội Pakistan vốn rất kỷ luật. Gần đây, 300 binh sĩ đã đầu hàng ở miền nam Waziristan.

Trong khi lên án Tướng Musharraf vì tuyên bố tình trạng khẩn cấp, Washington và London có lẽ hy vọng củng cố quyết tâm quân sự, vốn khiến họ quan tâm nhất.

Mỹ không thể nào khiến cho quân đội Pakistan tức giận.

Thư ký báo chí Ngũ Giác Đài nói rằng quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp không làm ảnh hưởng tới hợp tác quân sự của Mỹ.

Nhìn tổng thể, bước đi của Tướng Musharraf là điều thất vọng, ít ra là với “chiến dịch thúc đẩy tự do” mà ông Bush từng tuyên bố hồi tháng 11 năm 2003, trong khi Tổng thống Mỹ nói đến vấn đề truyền bá dân chủ ở Trung Đông và ở các nơi khác.

Chiến lược đối với Pakistan là trở lại với để có quyền lực dân chủ, và đó là điểm mấu chốt nhất.

Bà Bhutto nói rằng việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp sẽ đình hoãn các cuộc bầu cử thêm ít nhất “một hoặc hai năm nữa”.

Bà nói: "Tôi thực sự cảm thấy rằng việc Pakistan trở thành một quốc gia ôn hòa trong tương lai đang bị đe dọa”.