26 Tháng 11 2007 - Cập nhật 17h00 GMT

ASEAN 'nói nhiều làm chẳng bao nhiêu'

Cho dù những nhà đấu tranh nhân quyền kêu gọi giới lãnh đạo độc tài Miến Điện không được tham dự hội nghị kỉ niệm 40 năm thành lập ASEAN và Thượng viện Hoa Kỳ kêu gọi khai trừ Miến Điện khỏi khối, ASEAN vẫn đón chào Thủ tướng Thein Sein như “người trong nhà" trong bữa tiệc tại Singapore.

Báo The Economist số 24-30 tháng 11 vừa có bài nhìn lại những thách thức đối diện ASEAN trong bối cảnh khối 10 nước Đông Nam Á kỷ niệm 40 ngày thành lập.

Bài báo mở đầu bằng việc bàn về Miến Điện gia nhập ASEAN cách đây 10 năm với hi vọng mang lại những “đóng góp tích cực” cho tổ chức này.

Thế nhưng nay Miến Điện đang trở thành một nỗi hổ thẹn cho các thành viên khác.

Tuy nhiên, liệu có phải tổ chức này thiếu những biện pháp mạnh tay hơn với Miến Điện do chính họ muốn né tránh chính những thất bại nhân quyền của riêng mình?

Hôm 20/11, lãnh đạo chín nước và tướng Thein Sein đã ký kết một hiến chương mới nhằm chuyển tổ chức này sang thị trường độc lập theo kiểu Liên minh Châu âu tới năm 2015, và đảm bảo dân chủ cũng như nhân quyền cho 570 triệu dân thuộc khối này.

Các thành viên của tổ chức kết luận họ phải chuẩn bị những hình phạt, kể cả trục xuất với những nước coi thường luật lệ.

Tuy nhiên, giới lãnh đạo ASEAN luôn né tránh những biện pháp cứng rắn và luôn quay về với tuyên bố về quy tắc không can thiệp vào nội sự của các nước thành viên.

Trong suốt quá trình hội nghị diễn ra tại Singapore, nhà chức trách đã cấm biểu tình.

Chỉ có Tổng thống Arroyo của Philippines là có vẻ cứng rắn khi nói rằng thượng viện sẽ không thông qua hiến chương nếu Miến Điện không có những cải cách về dân chủ và thả lãnh đạo đối lập Aung San Suu Kyi.

ASEAN cũng tụt hậu hơn Liên minh Châu Âu về thống nhất kinh tế.

Theo một bản báo cáo của tổ chức chiến lược Mỹ, trung tâm chiến lược và nghiên cứu quốc tế, chỉ có khoảng 30% thỏa thuận ASEAN ký kết được thực thi.

Những kêu gọi chuyển tiền từ nước giàu sang nước nghèo theo lối đã à đang làm ở Liên minh Châu Âu cũng bị phớt lờ.

Các nhà đầu tư châu Âu vẫn xem việc đầu tư vào ASEAN như là đầu tư vào 10 thị trường khác nhau với 10 bộ luật khác nhau.

Tuy nhiên, ASEAN cũng đạt một số thành tựu khi đảm bảo không xảy ra chiến tranh giữa các nước thành viên.

Thuế thương mại trong khối cũng được giảm đáng kể, khiến thương mại gia tăng.

Tuy nhiên 75% trao đổi mậu dịch của ASEAN là với các thành viên không thuộc khối.

Một trong những lý do khiến ASEAN thiếu tính quyết đoán trong hành động là việc khối chưa gặp phải một cuộc khủng hoảng thực sự.

Nền kinh tế của ASEAN đang phát triển nhanh nhưng chậm hơn Trung Quốc và Ấn Độ.

Tức là nếu ASEAN không tạo ra được một thị trường chung mà họ đã bàn bấy lâu nay thì khối sẽ bị các cường quốc tại Á châu như Ấn Độ và Trung Quốc qua mặt.

Bài báo kết luận rằng nếu ASEAN cam kết nhiều mà thực hiện ít thì khối này có nguy cơ mất đi uy tín và ảnh hưởng của mình.