Jonathan Head Phóng viên chuyên về Đông Nam Á của BBC

	Ông Thaksin ra tòa bác bỏ các cáo buộc tham nhũng

Đó là một thời khắc quan trọng đối với ông Thaksin. Đám đông đứng đợi bên ngoài Toà Tối cao tay cầm hoa hồng, mặt tràn đầy hi vọng.

“Tham nhũng ư?” Yothin Suthep, một lễ tân viên khách sạn ngẫm ngợi khi tôi hỏi anh nghĩ sao về những cáo buộc dành cho ông Thaksin. “Tôi nghĩ chẳng có ai là trong sạch hết. Nhưng ông ta cũng làm được nhiều điều. Nền kinh tế lúc đó đi lên, phát triển tốt”.

Rồi chính bản thân nhân vật xuất hiện, sau 20 phút, tươi cười và được đám đông chào đón như một ngôi sao điện ảnh. Và cứ như đã xếp đặt từ trước, một vị sư già xuất hiện, và cựu Thủ tướng Thái cúi đầu chào theo kiểu truyền thống của người Thái. Toàn bộ cảnh này cứ như đã được bố trí cho thời khắc quan trọng nhất. Mà cũng có thể là như vậy.

Chưa bao giờ Thái Lan có một ‘chính trị gia trình diễn’ như ông Thaksin Shinawatra. Ông ta có khả năng kỳ lạ có thể thu hút sự chú ý của công chúng - và tất nhiên là cũng gây ra những phản ứng không mong đợi từ phía cánh hoài nghi.

Một người đã biết ông Thaksin nhiều năm nói với tôi: “Ông ấy xuất sắc khi ông ấy ở phong độ tốt. Thế nhưng khi nào phong độ tồi thì ông ấy là kẻ thù tồi tệ nhất của chính bản thân”.

Những sai lầm của tôi chẳng qua cũng chỉ vì dụng ý tốt, muốn đưa đất nước đi lên. Có thể tôi đã quá hung hăng, tôi muốn đưa đất nước đi nhanh hơn. Nhưng có thể ai đó đã không hài lòng, chống lại những thay đổi mà tôi muốn đưa ra   Thaksin Shinawatra

Chắc chắn là ông Thaksin ở phong độ tốt nhất kể từ khi ông ấy quay trở về Thái Lan vào tháng Hai, sau thời gian sống lưu vong.

Chính phủ mới đắc cử, bao gồm chủ yếu những người trung thành với ông Thaksin, hầu như biến mất trên trang nhất các báo. Tân Thủ tướng Samak Sundaravej, người do ông Thaksin chọn ra để lãnh đạo đảng mới và bản thân cũng nắm rất rõ ‘nghệ thuật trình diễn’ trong chính trị, giờ đây cũng chẳng được mấy ai nhắc tới.

Có cảm tưởng Thái Lan hầu như quay trở lại thời gian mà ông Thaksin thống lĩnh bầu không khí chính trị, khi còn là Thủ tướng nắm quyền cai quản cả đất nước.

Tài sản bị phong tỏa

Ông Thaksin rõ ràng rất vui khi được trở về quê nhà. Nhưng ông cũng hồi hộp. Mà trước hết, là về vụ kiện chống lại mình.

Nếu xét về tiêu chí tham nhũng, vốn được coi là ‘chuyện thường ngày ở huyện’ trong chính trị Thái, thì cũng chẳng có gì đáng lo ngại lắm.

Các vị tướng lĩnh lật đổ ông Thaksin nói lý do họ tiến hành đảo chính là vì chính quyền Thaksin là chính quyền tham nhũng nhất trong lịch sử Thái Lan.

Tuy nhiên, sau rất nhiều tháng điều tra, họ cũng mới chỉ đưa ra được hai cáo buộc ra tòa - là ông Thaksin đã dùng ảnh hưởng để giúp vợ mua đất của chính phủ với mức giá hời, và ông tiếp tục che dấu cổ phần cá nhân trong tập đoàn viễn thông khổng lồ của gia đình, là Shin Corporation.

	Vợ ông Thaksin cũng đối diện với các cáo buộc tham nhũng

Tuy nhiên, những lời buộc tội này cũng có thể đưa tới mức án 10 năm tù. Và trong khi vụ xét xử tiếp tục, tài sản trị giá gần 2 tỉ dollar mà nhà ông Thaksin kiếm được sau vụ bán tập đoàn Shin Corp vẫn tiếp tục bị phong tỏa trong ngân hàng Thái.

Ông Thaksin còn sợ cho tính mạng của mình nữa. Giờ đây ông sử dụng xe bọc thép, với cảnh sát hộ tống. Thái Lan chưa bao giờ có tiền lệ một cựu Thủ tướng bị ám sát cả, nhưng ông Thaksin là người có quyền lực lớn cũng như có quá nhiều kẻ thù.

Thế nên hình ảnh một ông chính trị gia hung hăng sẵn sàng công kích đối thủ ngày trước giờ đã được thay thế bằng một người lịch lãm, với sự khiêm nhường vốn không phải bản chất.

Nói chuyện với một nhóm phóng viên nước ngoài trước ngày ra tòa, ông Thaksin nói: “Những sai lầm của tôi chẳng qua cũng chỉ vì dụng ý tốt, muốn đưa đất nước đi lên. Có thể tôi đã quá hung hăng, tôi muốn đưa đất nước đi nhanh hơn. Nhưng có thể ai đó đã không hài lòng, chống lại những thay đổi mà tôi muốn đưa ra”.

Điều ấn tượng nhất về ông Thaksin ‘mới’ là ông thường xuyên khẳng định rằng mình đã vĩnh viễn rời xa chính trị. Tuy nhiên, hầu như chẳng ai ở Thái Lan tin vào điều này - cả hàng triệu người vẫn rất muốn thấy ông quay trở lại làm người đầu trò lẫn hàng triệu người không hề hi vọng chuyện đó sẽ xảy ra.

Tuy nhiên, ông không thay đổi: “Tôi sẽ không bao giờ quay trở lại. Cả vợ tôi và gia đình tôi luôn nói với tôi là chúng tôi sẽ dành toàn bộ thời gian còn lại cho nhau. Chúng tôi sẽ không quay trở lại chính trị.

“Tôi còn một số điều phải làm cho gia đình cũng như cho đất nước mà không cần phải là một chính trị gia. Khi tôi rời bỏ chính trị, mọi xung đột đã chìm lắng và đó là một lý do nữa khiến tôi rời bỏ chính trị”.

Quan tâm tới bóng đá

Thitinan Pongsudhirak, từ đại học Chulalongkorn tỏ ra không tin lắm vào những lời tuyên bố này của ông Thaksin.

Ông nhận định: “Ngay cả khi ông ấy thật lòng thì đấy cũng chỉ là lời hứa trước mắt mà thôi. Ngay cả khi ông ấy muốn rời bỏ chính trị thì chính trị sẽ vẫn quay trở lại với ông ấy”.

Như vậy, liệu có phải những cam kết nghe rất thật lòng này một lần nữa lại chỉ là một màn diễn của vị cựu Thủ tướng vốn là diễn viên chính trị bậc thầy?

Ông Thaksin vẫn còn bị ràng buộc bởi lệnh cấm tham gia chính trị trong 5 năm mà giới chức đưa ra vào năm ngoái. Không ai có thể nói khi nào lệnh cấm này sẽ được dỡ bỏ. Và bây giờ ông Thaksin vẫn chưa hề chắc chắn về kết quả vụ kiện, hay nó sẽ kéo dài trong bao lâu.

	Ông Thaksin giờ đây tìm cách thay đổi hình ảnh 'hung hăng' ngày trước

Tuy nhiên, ông còn rất nhiều chuyện phải lo nghĩ. Đảng Sức mạnh Nhân dân, PPP, là đảng mà người ta cho rằng ông Thaksin cấp tài chính, đã có hai tháng cầm quyền rất lộn xộn. Một trong các động cơ của lần quay trở lại Thái Lan của ông Thaksin được cho là để kiểm soát vị Thủ tướng ‘phá cách’ Sundaravej, mặc dù ông Thaksin luôn bác bỏ việc mình thảo luận chính trị với ông Sundaravej.

Ông còn rất quan tâm đến việc bảo vệ khoản đầu tư của mình trong câu lạc bộ bóng đá Anh, Manchester City. Sau vài trận thắng ban đầu, đội này đã tụt xuống dưới trong giải Ngoại hạng, và ông Thaksin sẽ bỏ ra ba bốn tuần tới ở nước Anh để tìm cách cải thiện đội bóng.

Sẽ là một chuyện hoàn toàn dễ hiểu khi ông ta tìm cách giữ vai trò thật khiêm tốn ở Thái Lan, để có nhiều thời gian hoạt động ở các nơi trên thế giới, rồi lại có công việc tiếp theo là bỏ ra một khoản tiền lớn làm từ thiện cho những người cần giúp đỡ ở Thái Lan.

Toàn bộ thời gian đó, ông ta sẽ chuẩn bị cho thời khắc quan trọng, có thể là vài năm nữa, khi sự ủng hộ và áp lực của công chúng muốn ông quay trở lại chính trường là quá lớn và hấp dẫn đến không thể chối từ.