Tổng thống Lee Myung-bak được quốc hội vỗ tay sau bài diễn văn

Ông Lee nói với quốc hội rằng ông sẵn sàng thực thi các thỏa thuận song phương trước đây và cung cấp thực phẩm cho miền Bắc.

Sự mềm mỏng bất ngờ của ông Lee xảy ra vào ngày họp thứ hai của đàm phán sáu bên về Bắc Hàn ở Bắc Kinh.

Đặc sứ Mỹ Christopher Hill cho hay cuộc họp có mục đích tìm cách xác thực giải trình hồi tháng trước của Bắc Hàn về chương trình hạt nhân của nước này.

Cuộc đàm phán với sự tham gia của các đại biểu từ hai nước Triều Tiên, Nga, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản được nối lại sau chín tháng ngừng trệ.

Hiện còn một số trở ngại lớn trong quá trình giải trừ hạt nhân Bắc Hàn.

Các đặc sứ cũng có cảm nhận khác nhau về cuộc họp. Trưởng đoàn Trung Quốc Vũ Đại Vỹ nhấn mạnh rằng các bên cùng chia sẻ mục tiêu là đạt được một bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân.

Trong khi đó, đại diện Nam Hàn Kim Sook thì chỉ bình luận một cách cẩn trọng rằng đây là "một quá trình khó khăn".

Mềm mỏng hơn

Tổng thống Nam Hàn nói với quốc hội hôm thứ Sáu rằng "đối thoại đầy đủ giữa hai miền Triều Tiên phải tái tục".

Ông nói chính phủ "sẵn sàng có sự tham vấn nghiêm túc về cách thực thi những thỏa thuận liên Triều đã có tới nay", bao gồm những hiệp ước ký tại hội nghị thượng đỉnh của các người tiền nhiệm năm 2000 và 2007.

Trong khi đó, cuộc họp tại Bắc Kinh tập trung vào cách thức xác thực nội dung tuyên bố hạt nhân của Bình Nhưỡng thông qua việc thỏa thuận cho các thanh tra quốc tế tới thị sát các cơ sở, kiểm tra và phỏng vấn quan chức.

Bắc Hàn đã lỡ hạn tháng 12/2007 để công bố danh sách hạt nhân, nhưng cuối cùng cũng đã giao nộp vào tháng trước.

THỎA THUẬN HẠT NHÂN BẮC HÀN 2002: Bắc Hàn rút khỏi thỏa thuận sau khi bị Mỹ cáo buộc có chương trình uranium bí mật 10/2006: thử vũ khí hạt nhân 2/2007: chấp thuận ngừng chương trình hạt nhân để đổi lấy viện trợ 7/2007: đóng cửa lò Yongbyon và cho phép thanh tra IAEA vào thị sát 12/2007: lỡ hẹn giao nộp chi tiết chương trình hạt nhân 6/2008: bất ngờ chuyển danh sách

Hiện nước này đang trong giai đoạn tháo dỡ các thanh nhiên liệu từ lò phản ứng Yongbyon để đổi lấy viện trợ kinh tế, tương đương một triệu tấn nhiêu liệu.

Bắc Hàn có thể sẽ nhân cuộc đàm phán để thúc đẩy quá trình viện trợ.

Torng khi đó, ông Hill nói với các phóng viên rằng các nước cũng đang hy vọng tìm ra "một cơ chế để quy định tiến trình xác thực".

Ông nói tiến trình này sẽ 'kéo dài hơn một vài ngày, vài tuần , thậm chí vài tháng'.

"Thế nhưng chúng ta cần thỏa thuận với nhau xem việc xác thực sẽ diễn ra như thế nào."

Các phân tích gia cho rằng ông Hill với tính thực dụng vốn có sẽ đóng vai trò thúc đẩy quan trọng trong quá trình đàm phán.

Tuy nhiên các chỉ trích gia của chính phủ ông Bush đã chỉ trích cách tiếp cận của Washington trong chủ đề Bắc Hàn. Họ nói rằng đã có quá nhiều thay đổi so với thời Bắc Hàn còn bị liệt vào các quốc gia thuộc 'trục ma quỷ' và chính quyền Bush đã nhượng bộ quá nhiều và quá nhanh.

Hoa Kỳ nói vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp liên quan tới việc làm giàu uranium mà Bắc Hàn bị nghi ngờ là đang thực hiện, cũng như các hoạt động chạy đua vũ trang.

Cảnh báo của Bắc Triều Tiên

Bình Nhưỡng đã chấp thuận từ bỏ các chương trình hạt nhân hồi năm ngoái. Đổi lại, năm nước tham gia đàm phán sẽ cung cấp nhiên liệu và các trợ giúp ngoại giao cho Bắc Triều Tiên.

Tuy nhiên quá trình giải trừ quân bị không phải dễ dàng bằng phẳng, và tiến trình đàm phán sáu bên đã gặp trục trặc sau khi Bình Nhưỡng không tuân thủ thời hạn bàn giao danh sách hạt nhân hồi tháng 12 năm ngoái.

Chúng tôi sẽ duy trì quan điểm cơ bản rằng các bên phải tôn trọng nguyên tắc có đi có lại.   Quan chức giấu tên của Bắc Hàn

Chính quyền Bắc Hàn bất ngờ đưa ra tài liệu này vào cuối tháng Sáu.

Sau đó, họ có hành động mang tính biểu tượng là phá bỏ tháp làm lạnh vốn đã thôi hoạt động tại lò phản ứng Yongbyon.

Hoa Kỳ phản ứng bằng việc chấp thuận bỏ một số trừng phạt đặt ra từ trước. Nước này cũng bắt đầu cân nhắc bỏ tên Bắc Triều Tiên khỏi danh sách các nước hỗ trợ khủng bố.

Tuần trước, Bình Nhưỡng cảnh báo sẽ không tiếp tục dỡ bỏ các cơ sở hạt nhân chừng nào các quốc gia khác chưa cung cấp nhiên liệu và các trợ giúp đã cam kết.

Bộ Ngoại giao nước này nói trong một thông cáo rằng đã dỡ đi tới 80% cơ sở hạt nhân chính của mình, thế nhưng mới chỉ được cung cấp có 40% lượng nhiên liệu đã hứa hẹn.

Thông tấn xã Pháp AFP trích lời một quan chức ngoại giao giấu tên của Bắc Hàn nói hôm 4/7:

"Chúng tôi sẽ duy trì quan điểm cơ bản rằng các bên phải tôn trọng nguyên tắc có đi có lại."