Michael Bristow BBC News, Bắc Kinh

	Công nhân bắt đầu dỡ bỏ biểu ngữ sau một Thế vận hội thành công

Có vẻ đây là sự tụ họp tự phát sau khi khán giả đã ra về, họ cầm lá cờ Trung Quốc khổng lồ và reo mừng.

Đối với họ, cũng như phần lớn Trung Quốc, Olympics đã là một thành công tuyệt đối.

Nhưng liệu Olympics có trở thành tác nhân thay đổi như lời nói của Ủy ban Olympics Quốc tế không?

Olympics tại Tokyo năm 1964 và Seoul 1988 đánh dấu bước ngoặt trong sự phát triển của Nhật Bản và Nam Hàn.

Nhiều người hy vọng cũng sẽ có kết quả như thế cho Bắc Kinh.

Trung Quốc thay đổi?

Một ngày sau khi Thế vận hội Bắc Kinh kết thúc, Bộ trưởng Nội các Nhật Nobutaka Machimura nói ông tin rằng đây sẽ là khoảnh khắc then chốt.

“Tổ chức Olympics là điều tốt, vì Trung Quốc sẽ đi theo con đường dân chủ hơn. Chúng tôi tin đây là con đường không thể đảo ngược,” ông nói.

	Lễ bế mạc Olympics gợi mở những khát vọng mới

Các chuyên gia về Trung Quốc cũng lạc quan, tin rằng một Trung Quốc tự tin hơn sẽ tiếp tục chính sách mở cửa từ 30 năm qua.

Chính sách này đã đem lại những thay đổi lớn cho xã hội và kinh tế, nhưng Đảng Cộng sản vẫn kiểm soát hệ thống chính trị.

Nhà bình luận ở Hong Kong, Johnny Lau, lạc quan rằng Olympics sẽ để lại di sản tích cực.

Nhưng ông thêm rằng: “Chúng ta phải kiên nhẫn vì Trung Quốc sẽ không thay đổi nhanh trong thời gian ngắn.”

Những người khác không tin Thế vận hội báo hiệu thời đại cải cách mới ở Trung Quốc.

Olympics cho thấy nhiều khía cạnh tốt hơn của Trung Quốc, như khả năng tổ chức và sự chào đón nồng hậu.

Nhưng với những ai quan sát kỹ, các lãnh đạo Trung Quốc cũng chứng tỏ họ vẫn bị ám ảnh vì nhu cầu kiểm soát.

Nghi ngờ

Dù đã hứa cho phép ít nhất một vài sự phản kháng trong giai đoạn Olympics, Trung Quốc chẳng để hở tí gì; không hề có biểu tình ở những công viên được dành riêng cho người dân bộc lộ cảm xúc.

Hai bà cụ, đều gần 80 tuổi, bị dọa cho đi trại cải tạo một năm sau khi họ nộp đơn xin biểu tình.

Câu lạc bộ phóng viên nước ngoài ở Trung Quốc nói ít nhất 59 nhà báo bị quấy nhiễu khi làm việc.

Sứ quán Mỹ ở Trung Quốc cũng thấy phải lên tiếng.

“Chúng tôi thất vọng là Trung Quốc không dùng Olympics để chứng tỏ sự bao dung và cởi mở hơn,” họ nói trong thông cáo ra vào hôm bế mạc.

Người Trung Quốc cũng nói về những gì đang diễn ra. Một số tranh luận về những lợi ích thực tế hơn trong thời gian diễn ra lễ hội.

Thí dụ là không khí tương đối sạch ở Bắc Kinh trong vài tuần vừa rồi.

Cư dân Bắc Kinh cũng để ý hệ thống giao thông thuận lợi hơn, khi một nửa số xe của thành phố phải nằm nhà.

Theo báo Beijing News, nhiều người dùng internet nói họ muốn các biện pháp khẩn cấp vẫn tiếp tục sau cả Paralympics cuối tháng này.

Tờ báo dẫn lời một người nói: “Tôi không muốn trở lại cảm giác ở trong tình trạng kẹt xe mỗi ngày.”

Vẫn cải cách?

Một số nhà bình luận cũng nhìn bức tranh toàn cảnh; Trung Quốc sẽ đi theo hướng nào sau Olympics.

	Ô nhiễm từng gây lo ngại rằng Thế vận hội có thể bị ảnh hưởng

Trong một bình luận gần đây trên báo Oriental Morning Post của Thượng Hải, một cây bút tin rằng cải cách thêm nữa là câu trả lời.

Tác giả, thuộc Trường Đảng Trung ương, nói Trung Quốc cần mở cửa cả ở trong lẫn ngoài.

Đây là dấu hiệu rằng ít nhất một số người ở Trung Quốc hy vọng Olympics sẽ là lực đẩy cho thay đổi tương lai.

Vương Hướng Vĩ, phó tổng biên tập của báo South China Morning Post tại Hong Kong, thúc giục các lãnh đạo Trung Quốc tiếp tục những cải cách cần thiết.

Ông viết: “Sức ép đang gia tăng cả trong lẫn ngoài chính phủ, đòi cải tổ chính trị thực sự, bao hàm trách nhiệm giải trình, sự minh bạch, phân chia quyền lực.”