21 Tháng 8 2008 - Cập nhật 12h40 GMT

Michael Bristow
BBC News, Bắc Kinh

Di sản của Hoa Quốc Phong

Thời gian ông Hoa Quốc Phong làm lãnh đạo Trung Quốc khá ngắn ngủi, nhưng hết sức quan trọng, vì ông đã chấm dứt những hỗn loạn của thời Cách mạng Văn hóa và mở đường cho cải cách kinh tế.

Tiến sĩ Steven Tsang, từ trường Anthony của đại học Oxford nói những cải cách này biến Trung Quốc thành một cường quốc trên thế giới.

Tiến sĩ Tsang nhận định ông Hoa Quốc Phong, người qua đời ở tuổi 87, “có thể nắm quyền trong một thời gian ngắn nhưng những gì ông làm là hết sức quan trọng”.

Khi lãnh đạo cách mạng Trung Quốc Mao Trạch Đông qua đời năm 1976, đất nước này ở trong cảnh bại hoại sau 10 năm đấu đá nội bộ trong thời gian Cách mạng Văn hóa.

Trước đó một thập kỷ, Mao đã phát động một chiến dịch chính trị nhằm thay đổi cách người Trung Quốc sống và nghĩ. Những thay đổi này dẫn đến hỗn loạn.

Tuy nhiên, ngay cả cái chết của Mao cũng không chấm dứt chiến dịch của ông ta. Những người ủng hộ trung thành, đặc biệt là ‘Bè lũ bốn tên’, vẫn muốn tiếp tục chiến dịch này.

Sau khi được đích thân Mao bổ nhiệm làm lãnh đạo thay mình khi hấp hối, ông Hoa Quốc Phong lên lãnh đạo nhà nước, đảng và quân đội.

‘Đảo chính’

Ngay lập tức, ông bố trí việc bắt giữ ‘bè lũ bốn tên’, chấm dứt cuộc Cách mạng Văn hóa.

Tiến sĩ Tsang nói: “Đóng góp lớn nhất của ông đối với sự phát triển của Trung Quốc là thực hiện cuộc đảo chính vô cùng hữu hiệu”.

Thời gian cầm quyền của ông Hoa Quốc Phong không kéo dài. Vào năm 1978, ông bị lép vế trước nhân vật cải cách Đặng Tiểu Bình.

Hai người xung khắc với nhau về viễn kiến phát triển Trung Quốc.

Ông Hoa Quốc Phong muốn quay về việc kế hoạch hoá nhà nước, trong khi họ Đặng muốn theo đuổi cải cách theo kiểu tư bản chủ nghĩa.

Sau khi thất thế trong tranh cãi này, ông Hoa Quốc Phong cũng mất luôn chức vụ cao nhất. Ông bị buộc phải từ chức là chủ tịch đảng Cộng sản TQ và Thủ tướng.

Trung thành

Ông Hoa Quốc Phong vẫn có vị trí cao cấp trong đảng Cộng sản Trung Quốc trong hai thập niên nữa, nhưng Trung Quốc đã thay đổi quá nhiều, thậm chí đến tên của ông cũng nhanh chóng rơi vào quên lãng.

Trong khi ông Mao, ông Đặng và một số vị lãnh đạo gần đây vẫn được giới chức khen ngợi vì viễn kiến, tên của ông Hoa Quốc Phong hiếm khi được người ta nhắc tới.

Thậm chí ngay cả người Trung Quốc giờ đây cũng ít còn nhớ tới ông.

Một người từng sống qua thời ông Hoa Quốc Phong cầm quyền nhận xét: “Ông ấy là người trung thành và trung thực, nhưng không giỏi lắm với công việc của mình”.