08 Tháng 1 2009 - Cập nhật 09h52 GMT

Ngày Khmer Đỏ sụp đổ 7/1

Hàng chục ngàn người Campuchia đã có mặt hôm 7.1 ở sân vận động tại Phnom Penh để kỷ niệm 30 năm ngày chế độ Khmer Đỏ sụp đổ.

Chủ tịch Thượng viên Chea Sim ca ngợi "những người hy sinh để cứu chúng ta khỏi nạn diệt chủng", khi quân do Việt Nam dẫn dắt lật đổ chính thể năm 1979.

Có tới hai triệu người thiệt mạng trong bốn năm cai trị của Khmer Đỏ.

Nhưng chưa có lãnh đạo nào còn sống bị xử án, khiến có chỉ trích về sự trì hoãn của chính phủ.

Một tòa án do Liên Hiệp Quốc bảo trợ xử năm tay chân của cố lãnh đạo Pol Pot dự kiến khai mạc vài tháng nữa.

'Chương đen tối'

Hơn 40.000 người đến sân vận động Olympic của Phnom Penh, trong buổi lễ do đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền tổ chức.

Ông Chea Sim nói buổi lễ đánh dấu sự kết thúc "chương đen tối trong lịch sử Campuchia" và cảm ơn Việt Nam "đã cứu đất nước khỏi nạn diệt chủng".

Nhưng các lãnh đạo đối lập không có mặt tại buổi lễ, và theo các phóng viên, sự diễn giải lịch sử của chính phủ đương thời không được nhất trí.

Một thiểu số đáng kể người Campuchia xem dịp kỷ niệm cũng là bắt đầu một thập niên chiếm đóng của Việt Nam. Thủ tướng Hun Sen thì bác bỏ, nói rằng những ai phản đối "hoặc là Pol Pot hoặc là thú vật".

Đảng CPP thực ra là sự nối tiếp của chính phủ bù nhìn do Việt Nam dựng lên sau khi Khmer Đỏ sụp đổ.

Trong diễn văn, Chea Sim không nhắc tới phiên tòa sắp xử năm lãnh đạo còn lại của Khmer Đỏ trong tháng Ba.

Người đầu tiên ra trước vành móng ngựa có thể là Kaing Guek Eav, tức Đồng chí Duch, người đứng đầu trại tra tấn Tuol Sleng khét tiếng.

Các lãnh đạo của CPP đã từng là người của Khmer Đỏ trước khi đào thoát, và chính phủ hiện nay bị cáo buộc trì hoãn phiên tòa và tìm cách hạn chế tầm mức điều tra.

Tổ chức nhân quyền Human Rights Watch ra thông cáo hôm thứ Hai, cáo buộc Thủ tướng Hun Sen "cố gắng tránh công lý", và rằng cả Mỹ, Trung Quốc và các nước "đều đã ngăn chặn nỗ lực buộc phải chịu trách nhiệm".

Tổ chức này nhận xét hai nước này tiếp tục ủng hộ Khmer Đỏ nhiều năm sau khi nó đã sụp đổ, mỗi nước có lý do riêng của họ.