17 Tháng 2 2009 - Cập nhật 12h39 GMT
Trung Quốc mong muốn có quan hệ láng giềng tốt và hợp tác hữu nghị với Việt Nam nhân kỷ niệm 30 năm Chiến tranh Biên giới.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Khương Du được báo chí trích lời hôm nay nói Trung Quốc “hy vọng sẽ để lại phía sau quá khứ và hướng đến tương lai”.
“Trung Quốc và Việt Nam đã có một quá khứ không vui nhưng điều quan trọng là các lãnh đạo hai bên đã đạt được thỏa thuận mở ra tương lai và hai nước cùng chia sẻ mong muốn đó”.
Theo hãng AFP từ Bắc Kinh, bà Khương Du không nói gì về chuyện Trung Quốc kỷ niệm ngày 17/02/1979 nhưng một số cơ quan truyền thông nước này đánh dấu sự kiện bằng việc đăng tải các bài nghiên cứu lịch sử.
AFP viết, hai nước Việt Trung đã cắt đứt quan hệ sau khi quân Trung Quốc tấn công Việt Nam để ‘trừng phạt’ vì Hà Nội đã loại bỏ chế độ Khmer Đỏ ở Campuchia.
Nhưng vẫn theo AFP, hiện tranh cãi về chủ quyền ở Trường Sa giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn chưa được giải quyết.
Đã bị lãng quên?
Cũng hãng AFP trong bài gửi đi từ Thượng Hải mô tả việc không có lễ kỷ niệm gì khiến giới cựu chiến binh Trung Quốc cảm thấy không yên lòng.
Bài kể về trường hợp một cựu binh từ cuộc chiến với Việt Nam, ông Chu Phong, vì bị cảnh chết chóc ám ảnh mà quyết định nuôi hàng chục con chó để 'cứu sự sống'.
Ông nói với chính quyền Trung Quốc thì 'họ tôn trọng lịch sử như tôn trọng chó mà thôi'.
Bài viết cũng trích lời ông Trương Tiểu Minh, một nhà nghiên cứu gốc Trung Quốc hiện ở Mỹ cho rằng:
“Đặng Tiểu Bình dùng cuộc chiến (1979) để chứng tỏ với Hoa Kỳ rằng Trung Quốc chống lại sự bành trướng của Liên Xô.”
Giáo sư Trương Tiểu Minh từ Học viện Chiến tranh Không quân Hoa Kỳ tại Alabama tin rằng sau cuộc rút quân mới là lúc có ‘cuộc chiến kéo dài trong cả thập niên 1980”:
“Chiến lược đó nhằm làm chảy máu Việt Nam (bleeding strategy) để Trung Quốc có thể tiến hành cải tổ kinh tế.”
AFP viết rằng đến nay các số liệu về cuộc chiến 1979 vẫn chưa được làm rõ.
Các học giả bên ngoài Trung Quốc nói trong tháng đầu tiên đã có 25000 đến 63000 người phía Trung Quốc bị giết, với con số phía Việt Nam từ 20000 đến 62000.
Nhưng ông Peter Worthing, sử gia và tác giả cuốn "A Military History of Modern China" cho rằng chiến tranh 1979 đã 'báo động và thúc đẩy quân đội Trung Quốc cải tổ'.