WHO nói số ca bệnh đăng ở website của họ chỉ ghi lại thông tin đã được chính phủ Việt Nam thông qua

Bác sĩ Klaus Stohr, đứng đầu chương trình chống cúm của WHO, than phiền về việc không nhận được đầy đủ thông tin từ Việt Nam quanh số ca nhiễm cúm mới nhất.

Theo ông, việc thiếu thông tin kịp thời từ kênh chính thức tại Việt Nam đang cản trở khả năng của WHO trong việc đánh giá nguy cơ xảy ra bệnh dịch.

Để biết thêm chi tiết, Ban Việt ngữ đài BBC đã hỏi bác sĩ Peter Horby, chuyên gia dịch tễ học thuộc văn phòng của WHO ở Hà Nội.

Ông xác nhận rằng thông tin chính thức mà WHO nhận được về cúm gia cầm ở Việt Nam không đầy đủ:

"Chúng tôi giữ liên lạc chặt chẽ với các đồng nghiệp tại trụ sở ở Geneva và quả thật là việc trình báo chính thức về số ca cúm gia cầm cho WHO không theo kịp những gì xuất hiện trên truyền thông."

Bác sĩ Peter Horby nói có nhiều lý do để giải thích điều này:

"Một phần bởi vì các tường thuật báo chí thường ra rất sớm, đôi khi còn sơ sài, và đôi khi thậm chí sai lạc. Ngoài ra các viên chức Việt Nam còn phải đi qua một trình tự thủ tục trước khi họ gửi báo cáo chính thức cho WHO. Quy trình này bao gồm những việc như chắc chắn về kết quả thí nghiệm, điều tra dịch tễ, tìm hiểu các yếu tố gây bệnh."

"Còn có việc xử lý thông tin trong nội bộ các cơ quan chính phủ trước khi công bố dữ liệu. Vì vậy việc chậm trễ là điều không thể tránh khỏi trong hệ thống, và nó không gây ngạc nhiên."

"Nhưng tôi nghĩ điều mà đồng nghiệp của tôi, tiến sĩ Klaus Stohr muốn nói, đó là hiện nay quá trình báo cáo chậm hơn mong muốn của chúng tôi."

Việc chậm ở đây được hiểu là chậm trong các thông báo chính thức.

Chính thức - không chính thức

WHO nói họ biết về các ca bệnh cùng lúc với báo chí, và cũng có các liên lạc không chính thức với người trong Bộ y tế Việt Nam, và các cơ quan khác.

Nhưng theo bác sĩ Peter Horby, vấn đề của các viên chức làm việc cho WHO là liệu họ có thể chính thức báo cáo những ca bệnh, những gì họ biết hay không.

"Trên thực tế, chúng tôi chỉ có thể hành động khi có thông báo chính thức từ Bộ y tế. Và đôi khi thông báo chính thức phải mất nhiều tuần mới đến."

Một trung tâm nghiên cứu có tên Center for Infectious Disease Research and Policy thuộc đại học Minnesota cho rằng theo những thông tin họ có, thì số nhiễm cúm gia cầm đến nay còn cao hơn con số chính thức.

Bác sĩ Peter Horby nói ông đồng ý với nhận định này:

"Chắc chắn số ca nhiễm cúm ở Việt Nam cao hơn con số đăng tại website của WHO. Chúng tôi nhận thức được điều đó."

"Chúng tôi luôn khuyến khích chính phủ chính thức thông báo số ca bệnh mà chúng tôi đã biết từ trước. Nhưng chúng tôi chỉ được phép đưa lên website thông tin chính thức đã được chính phủ đồng ý."

Vị chuyên viên của WHO cũng ghi nhận rằng những thách thức Việt Nam đối diện là thách thức cho bất kỳ nước nào trong hoàn cảnh hiện nay. Bởi vì việc bùng phát dịch trong gia cầm rất lớn, khiến số người tiếp xúc có nguy cơ mắc bệnh là rất cao.

Trong khi đó, triệu chứng lâm sàng của cúm gia cầm không khác gì mấy so với các bệnh hô hấp khác.

Nên vấn đề phân biệt được các ca cúm gia cầm trong số rất nhiều ca bệnh hô hấp thông thường là một thách thức lớn cho mọi quốc gia.

Bác sĩ Peter Horby khuyến cáo rằng mọi người phải luôn sẵn sàng cho khả năng bệnh dịch lan rộng:

"Chúng tôi đang hợp tác với chính quyền và các tổ chức khu vực để chuẩn bị tình huống xảy ra đại dịch. Có thể nói sự sẵn sàng là một tiến trình không bao giờ chấm dứt."

Ông nhấn mạnh phải phân biệt giữa thống kê chính thức và các nguồn không chính thức – như thế cho phép nhận thức điều gì đang xảy ra ở Việt Nam.

"Rõ ràng việc báo cáo chính thức các ca bệnh ở Việt Nam không nhanh chóng như mong muốn. Nhưng chúng tôi vẫn tiếp cận được với nhiều thông tin ở ngoài, để từ đó có thể lập kế hoạch phòng bị và phản ứng trước mọi thay đổi lớn của con virus."

"Dù vậy, chúng tôi mong là thông tin sẽ được công bố nhanh qua phương tiện nhà nước hơn là dựa vào nguồn không chính thức."