04 Tháng 11 2005 - Cập nhật 14h20 GMT

Trách nhiệm trong 'bê bối đổi dầu'

Được biết, hai công ty Việt Nam đang phải giải trình về các cáo buộc có liên quan tới vụ bê bối Iraq.

Hai tập đoàn thuộc chính phủ Việt Nam là Vinafood và Vinamilk bị nêu tên trong bản phúc trình của Liên Hợp Quốc về các sai phạm trong chương trình "đổi dầu lấy lương thực".

Vinamilk đã trở thành công ty cổ phần kể từ năm 2004.

Tuy nhiên, cuộc điều tra của Liên Hợp Quốc hướng tới các giao dịch thực hiện với Iraq thời ông Saddam Hussein, tức là từ trước tháng Ba 2003, khi Vinamilk là tập đoàn chuyên sản xuất, chế biến sữa và các sản phẩm từ sữa trực thuộc Bộ Công nghiệp nhẹ Việt Nam.

Trao đổi với BBC, một quan chức không muốn nêu tên từ Bộ Tài Chính cho biết về nguyên tắc, các doanh nghiệp nhà nước tự chịu trách nhiệm về các hoạt động của mình; Bộ Tài Chính không can thiệp vào hoạt động kinh doanh cụ thể của doanh nghiệp.

Quan chức này nói Bộ Tài Chính luôn yêu cầu các doanh nghiệp phải báo cáo công khai, minh bạch.

Theo quan chức từ Bộ Tài Chính, hai doanh nghiệp Việt Nam có tên trong bản phúc trình đã tham gia cung cấp dịch vụ cho Iraq một cách độc lập, riêng rẽ, không chịu sự kiểm soát của Chính phủ cũng như Bộ Tài Chính.

Quan chức này nói hai công ty bị nêu danh đang phải giải trình trước Chính phủ về các cáo buộc nêu trong bản phúc trình của Liên Hợp Quốc.

Quan chức này nhận xét là cần phải trao cho các công ty cơ hội để giải trình trước khi đi đến kết luận cuối cùng.

Trong khuôn khổ chương trình đổi dầu lấy lương thực và theo thỏa thuận trực tiếp giữa hai chính phủ Việt Nam và Iraq, Vinafood xuất sang Iraq các mặt hàng lương thực, chủ yếu là gạo; còn Vinamilk xuất sữa và thức ăn trẻ em.

Bản phúc trình về quản lý yếu kém và tham nhũng xảy ra trong chương trình đổi dầu lấy lương thực của LHQ tại Iraq cáo buộc hơn hai ngàn công ty nước ngoài đã trả tiền hối lộ cho chính phủ Saddam Hussein.

Bản phúc trình của nhóm điều tra cáo buộc cả hai công ty này đều đã trao tay cho chính phủ Saddam Hussein tiền hoa hồng dưới các hình thức phí vận chuyển nội địa và dịch vụ hậu mãi.

Khoản tiền trao tay này lên tới trên 37 triệu đô la Mỹ trong trường hợp của Vinafood và 23,5 triệu đôla trong trường hợp của Vinamilk.

Đây là lần đầu tiên các công ty Việt Nam bị chính thức cáo buộc liên quan tới các sai phạm 'đổi dầu lấy lương thực', tuy Việt Nam và Iraq dưới thời chính thể Saddam Hussein được biết giữ quan hệ hữu hảo.