29 Tháng 11 2005 - Cập nhật 13h03 GMT

Những nỗ lực cuối cùng

Chỉ còn chưa đầy ba ngày nữa nếu chính phủ Singapore không ra lệnh khoan hồng vào phút cuối cùng, thì Nguyễn Tường Vân sẽ phải bước lên giá treo cổ.

Người thanh niên gốc Việt 25 tuổi này bị bắt hồi tháng 12 năm 2002 trên đường từ Campuchia về Australia, trên người mang gần 400 gram bạch phiến.

Những ngày này, một số chính trị gia cũng như người dân Úc, trong đó có cộng đồng người Việt tại Úc, đã tăng cường các nỗ lực vận động nhằm yêu cầu chính phủ Singapore giảm án cho Vân.

Nghị viên Nguyễn Sang từ tiểu bang Victoria của Úc, với thủ phủ là thành phố Melbourne nơi gia đình anh Vân sinh sống, cho biết đã một tháng nay, các cuộc trưng cầu chữ ký, vận động trên phát thanh, truyền hình, thậm chí cả thảo luận tại nghị viện đã diễn ra.

Được biết chính phủ Australia, kể cả thủ tướng John Howard, đã tiếp xúc với phía Singapore tổng cộng 30 lần để thỉnh cầu chính phủ đảo quốc cân nhắc giảm án cho Nguyễn Tường Vân từ tử hình xuống chung thân.

Các lý do là vì Vân còn quá trẻ, chưa phạm tội lần nào và hành động dại dột chỉ vì muốn giúp đỡ anh trai đang bị mắc nợ.

Hoàn cảnh khó khăn

Linh mục Peter Norden từ nhà thờ giáo phận Richmond, một khu ngoại ô thành phố Melbourne, nơi gia đình anh Vân cư ngụ, nói với BBC rằng một lý do khác khiến cho vụ của Vân được sự ủng hộ của dư luận là vì gia đình Vân rất nghèo và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống ngay tại nước Úc.

Không ai phủ nhận là Vân đã có hành vi phạm tội, và chính thanh niên này cũng đã thừa nhận tội của mình. Tuy nhiên, theo ông, không ai có thể tước đi quyền sống của người khác.

Linh mục Norden cũng cho biết bản thân ông đã biết Nguyễn Tường Vân và người anh trai song sinh của Vân từ hồi gia đình Vân chuyển tới Australia từ trại tỵ nạn ở Thái Lan.

Cả hai anh em đều sinh trong trại tỵ nạn và đều đã từng đi nhà trẻ và học tiểu học tại trường của nhà thờ.

Bà mẹ Vân, tên là Kim, trong những ngày tháng qua đã tới tìm trợ giúp về tinh thần tại nhà thờ trước khi lên đường sang Singapore để xin ân giảm cho con. Bản thân Vân mới rồi từ trong nhà tù Changi đã xin được rửa tội và trở thành con chiên của Chúa.

Cha Norden nói, trong những ngày cuối cùng này, nhiều người dân đã kêu gọi chính phủ Australia sử dụng mọi biện pháp có thể được kể cả gây áp lực về ngoại giao và kinh tế để buộc chính phủ Singapore đổi ý.

Lập trường cứng rắn

Tuy nhiên, dường như nội các của ông thủ tướng John Howard không đạt được đồng thuận về kêu gọi trừng phạt Singapore trong thương mại và quân sự.

Mới rồi Nghị viện Úc đã bác yêu cầu đòi cấm Singapore Airlines bay tới Úc. Trước những chia rẽ như vậy, bản thân ông Thủ tướng cũng không thể làm được gì nhiều cho dù ông đã trực tiếp thỉnh cầu ban lãnh đạo Singapore tới cả 5 lần.

Về phía Singapore, thì chính phủ nước này kiên quyết tỏ ra không khoan nhượng trước các tội danh về ma túy.

Tổ chức theo dõi nhân quyền Amnesty International cho biết từ 1991 tới nay, đã có 420 người bị treo cổ tại Singapore, chủ yếu do có liên quan tới ma túy.

Người dân Singapore, cho dù cảm thương trước những hoàn cảnh như Nguyễn Tường Vân, đa số vẫn cho rằng chính phủ của họ làm đúng.

Chị Lê Minh Hồng, một người Việt Nam sống tại Singapore, cho biết các bạn Singapore của chị đều nói dù người bản địa hay nước ngoài, ai đã vào Singapore đều cần tuân thủ luật pháp và nếu phạm pháp đều phả trả giá.

Vấn nạn xã hội

Đây không phải là lần đầu tiên người Úc gốc Việt dính líu tới buôn bán thuốc phiện lậu và bị trừng phạt.

Trong năm nay, Việt Nam cũng kết án tử hình một người gốc Việt vì tìm cách đưa tới 1.7 kg heroin đi Australia.

Theo dân biểu Nguyễn Sang tại Úc thì vụ Nguyễn Tường Vân cho thấy rõ hơn một vấn nạn đang ngày càng gay gắt trong cộng đồng người Việt ở đây, đó là tệ cờ bạc.

"Cờ bạc khiến nhiều người lâm vào nợ nần cùng cực, phải vay mượn của các nhóm tội phạm và rồi phải làm liều để có tiền trả nợ".

Theo ông Sang, chính phủ sở tại dù đã cố gắng vẫn chưa tìm ra được cách giải quyết hữu hiệu cho vấn nạn này và cũng không thể giải quyết được nếu nhận thức trong cộng đồng chưa thay đổi.

Ngày Nguyễn Tường Vân lên giá treo đang tới gần. Và hồi chuông cảnh tỉnh về vấn đề tiềm tàng dường như cũng ngày càng vang động.