13 Tháng 1 2006 - Cập nhật 02h58 GMT

Luật sư lên tiếng

Gần đây các kênh thông tin của người tại Việt hải ngoại có đăng tải ý kiến của một luật gia ở trong nước về các bức xúc trước tình trạng bất cập còn xảy ra phổ biến trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam.

Được biết đây là bài phát biểu của luật sư Lê Mai Anh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Đảng bộ Hội Luật Gia Việt Nam, đọc tại Đại hội Đảng bộ khối nội chính Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI.

Trong bài phát biểu, luật sư Lê Mai Anh khẳng định, việc khiếu nại tố cáo đã trở thành một trong những nội dung cơ bản và chủ yếu của nhân quyền.

"Nói cách khác chính là khiếu nại và tố cáo là một nội dung cơ bản của quyền dân chủ, của vấn đề dân chủ cơ sở".

Tuy nhiên, ông nhận định "vấn đề khiếu nại tố cáo đã là vấn đề rất nổi cộm, bức xúc không thể không lưu tâm giải quyết một cách mạnh mẽ, triệt để, toàn diện trong Đảng và trong toàn xã hội' vì nếu không, người dân sẽ hoàn toàn mất lòng tin.

Việt Nam đã có Luật khiếu nại Tố cáo từ năm 1999. Năm 2004, Quốc hội VN đã thông qua luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật này. Kỳ họp tháng 10/2005 vừa qua, Luật khiếu nại Tố cáo lại được mang ra Quốc hội bàn và thông qua bổ sung một số điều mới.

Tuy có luật, nhưng tình hình khiếu nại tố cáo không vì thế mà giảm, ngược lại tăng lên, nóng bỏng hơn trong nhiều lĩnh vực cuộc sống xã hội, với nhiều vụ tồn đọng.

Đặc biệt, luật sư Lê Mai Anh có nhắc tới nhiều vụ khiếu nại tố cáo mức độ nghiêm trọng hiện chưa được giải quyết, mà ông gọi là biểu hiện của sự 'vi phạm quyền dân chủ trong Đảng và quyền tự do dân chủ trong nhân dân'.

Các vụ việc nghiêm trọng

Các lĩnh vực xảy ra khiếu nại tố cáo nhiều nhất, theo luật sư Anh, là tranh chấp đất đai, lấn chiếm đất đai, chiếm đoạt đất đai của dân; chiếm đoạt Công ty và tài sản của người đầu tư trong nước và ngoài nước, xây dựng không phép, vấn đề bồi thường bồi hoàn, tái định cư không nghiêm túc có tính chiếm đoạt lừa dối..vv..

Ông nhắc tới trường hợp Bà mẹ VN anh hùng Lê Thị Vinh, ở huyện Gia Lâm, Hà Nội, bị một số quan chức chính quyền cướp đất, khiếu nại nhiều năm vẫn chưa có kết quả.

Trường hợp khác là vụ tham nhũng hàng chục tỷ đồng tiền công quỹ tại Trung tâm nghiên cứu Công nghệ khoáng sản và kim loại Bộ công nghiệp.

Trong vụ này, "cán bộ công nhân viên càng đấu tranh thì càng bị lấn áp và cô lập. Qua 5 năm, bị 13 lần thanh, kiểm tra của 8 đoàn, kể cả Thanh tra Nhà nước vào cuộc, nhưng đều phải chùn tay, không kết luận. Tổng bí thư và Thủ tướng chỉ đạo giải quyết cũng không có hiệu quả".

Luậ t sư Lê Mai Anh cũng nhắc tới những vụ đầu tư ở trong nước và ngoài nước ở Việt Nam đã bị dùng quyền lực để chiếm đoạt sai trái pháp luật, mà đơn từ khiếu nại tố cáo hàng chục năm 'không được nghiêm túc giải quyết'.

Tiêu biểu là vụ Việt kiều Trịnh Vĩnh Bình, bị áp đặt nhiều tội danh bao gồm cả tội làm gián điệp và trong vụ này có bàn tay liên quan của 'nhiều vị cấp cao ở Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu ở Bộ Công an và Trung ương'.

Nay ông Bình đang kiện lên Tòa án Quốc tế để nhờ giải quyết.

Đề cách giải quyết

Ông Lê Mai Anh giải thích các vấn đề nghiêm trọng sở dĩ tồn tại là vì' có nguyên nhân rất trực tiếp và rất cơ bản là do con người và cơ chế, tổ chức, đào tạo, sử dụng những con người ấy'.

Theo ông, con người và cơ chế này là do Đảng Cộng sản tuyển dụng.

Ông khuyến cáo 'Đảng phải được củng cố, chỉnh đốn và thực sự đổi mới tư duy chính trị, đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động'.

"Đảng phải mở đợt tổng phản công vào dinh lũy của bọn giặc nội xâm - đó là chủ nghĩa cá nhân thời đổi mới, cơ chế thị trường, hòa nhập với thế giới".

Luật sư Lê Mai Anh khẳng định, để khôi phục và củng cố niềm tin vào Đảng, đặc biệt trong bối cảnh Đại hội X lần này, việc khiếu nại, tố cáo của dân phải được giải quyết một cách bình đẳng, toàn diện, nghiêm túc, triệt để và công khai.

======================================

Phan Văn Tường
Theo như BBC thì "các kênh thông tin của người Việt hải ngoại có đăng tải ý kiến của một luật gia ở trong nước về các bức xúc trước tình trạng bất cập còn xảy ra phổ biến trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam",vậy thì dân trong nước mấy ai được biết, mà dù có khả năng truy cập trên mạng thì cũng chỉ coi đây là tin của "phản động".

Còn nói cho rõ hơn "đây là bài phát biểu của luật sư Lê Mai Anh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Đảng bộ Hội Luật Gia Việt Nam, đọc tại Đại hội Đảng bộ khối nội chính Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI" thì nhiều người lại hồ hởi là cái gì đảng cũng biết rồi, cứ từ từ đảng sẽ "lo".

Người dân thuờng được trấn an "Khiếu nại và tố cáo là một nội dung cơ bản của quyền dân chủ, của vấn đề dân chủ cơ sở",nhưng với giới bình dân mà cứ phải nghe những giải thích "rối bòng bong" thì cũng không hiểu được gì.

Chẳng hạn như nói rằng "có nguyên nhân rất trực tiếp và rất cơ bản là do con người và cơ chế, tổ chức, đào tạo, sử dụng những con người ấy", rồi cuối cùng quy chụp hết trách nhiệm lên đám đàn em là "Đảng phải mở đợt tổng phản công vào dinh lũy của bọn giặc nội xâm - đó là chủ nghĩa cá nhân thời đổi mới, cơ chế thị trường, hòa nhập với thế giới".

Vậy thì tiêu cực cũng vẫn tiếp tục "sóng sau dồn sóng trước" vùi dập đời dân đen mãi thôi. Tôi hy vọng những người thương dân, yêu nước tiếp tay với chính quyền phổ biến tin tức và khích lệ người dân mạnh dạn tiếp tay với đảng "tổng phản công vào dinh lũy của bọn giặc nội xâm".

Long Hải, Moscow, Nga
Dễ trăm lần không dân cũng chịu. Khó vạn lần dân liệu cũng xong. Đọc hai câu thơ này để biết trong mọi công việc, lực lượng quần chúng nhân dân đóng vai trò rất lớn. Đảng CS cũng hiểu được vấn đề đó. Họ không muốn người dân mất niềm tin vào chính mình. Họ có công cụ để thăm dò, điều chỉnh tình cảm của nhân dân đối với Đảng. Luật sư Lê Mai Anh là một trong những công cụ đó.

Báo cáo ông LS đọc trong Đại hội Đảng bộ chẳng qua là ông muốn thông báo cho Đảng lòng dân đang không được yên, nên liệu cơm gắp mắm, đừng để sự căm giận của quần chúng dâng cao quá thì sẽ dẫn đến hậu quả xấu.

PHS, Hà Nội
Cảm ơn LS Mai Anh đã góp ý kiến rất hợp lòng người dân Việt. Cầu chúc luật sư bình an và khỏe mạnh.

AL, California
Khía cạnh của tranh tụng đất đai giữa chính quyền và nhân dân tiếp tục gây tranh cãi và uất ức cho nhiều người dân trong nhiều năm tới. Trong một xã thuộc tỉnh Bàrịa-Vũngtàu có ít nhất ba con đường được làm rộng ra thành hương lộ quan trọng hoặc tỉnh lộ (2-3 len mỗi bên). Vậy là dân có đất đai, nhà cửa ở mặt đường bị chiếm đất cho việc công.

Giải toả mặt bằng của phường Nam Thành, Ninh Bình là một ví dụ điển hình. Tôi nghe nói Tp HCM cũng sẻ bị giải tỏa. Thử nghĩ nếu xe ghắn máy được thay thế bằng xe hơi thì TP trở nên một bải đậu xe.

Giải quyết cho ổn thoả là một bài toán nhức đầu cho Đảng và nhà nước. Tôi nghĩ có luật là một chuyện; luật có công bằng hay không là chuyện khác. Rồi tòa án có sự vô tư và độc lập từ Đảng và nhà nước hay không. Điều quan trọng nhất khi nhà nước lấy đất nhân dân cho việc chung có đầy đủ lý do và bồi thường xứng đáng. Nhiều chuyên gia định nghĩa (1) "việc chung" là việc đem lại lợi ích chung, như phát triển kinh tế và mang lại lợi tức qua thuế má v.v.; (2) bồi thường "xứng đáng" là giá trị hiện tại của tài sản hoặc đất đai lớn hơn giá trị của sự đấu giá của tài sản đó.

Chính quyền có thể đặt câu hỏi là lấy đâu ra để bồi thường cho sứng đáng? Câu trả lời nằm trong câu trả lời của câu hỏi là liệu lấy đất của nhân dân thực sự mang lại đủ lợi tức để chiếm đất hay không.

Thính giả giấu tên
Khiếu nại ở VN ngày càng tăng theo tôi chủ yếu do vấn đề người lãnh đạo, nhưng thường thì khiếu nại vì quá bức xúc trước sự vi phạm pháp luật 1 cách trắng trợn của người có chức có quyền. Nhưng thường thì đó là việc làm không có kết quả, vì theo Luật khiếu nại tố cáo khi dân không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu của cơ quan (người ban hành quyết định) hay qua thời gian giải quyết khiếu nại lần đầu mà không có quyết định giải quyết thì có thể khiếu nại đến cơ quan cấp trên hoặc kiện ra tòa.

Nhưng tòa án thì phụ thuộc Uỷ ban nhân dân, nên đối với án hành chính thì tòa khó mà công tâm. Như ở Tp HCM tại quận 6 từng có vụ dân kiện Ủy ban nhân dân, nhưng bị tòa án bác đơn vì lí do hết sức mơ hồ "không đủ cơ sở pháp lý".

Để rồi ông chủ tịch UBND đó được ra ứng cử và đắc cử HĐND cấp thành phố, người dân tiếp tục theo đuổi con đường tìm lẽ phải, thì lần này ông phó chủ tịch UBND quận đích thân ký công văn lệnh cho tòa án không xử vì theo ông trong luật khiếu nại tố cáo ghi tòa không thụ lý khi chưa có quyết định giải quyết lần đầu của Uỷ ban (nếu UBND vĩnh viễn không ra quyết định giải quyết thì tòa án vĩnh viễn không thụ lý và xét xử những quyết định vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho nhà nước, cho công dân của Uỷ ban).

Lê Xuân Thủy, Hạ Long
Những gì ông Lê Mai Anh phản ánh hoàn toàn đúng với tình hình xã hội VN hiện nay. Chuyện chính quyền cướp đất của dân dưới nhiều hình thức rất phổ biến. Tôi mong đảng Cộng sản VN có những biện pháp cụ thể để xóa bỏ tình trạng nêu ở trên vì Đảng cũng biết rất rõ tình cảnh đất nước mình. Tôi cũng mong các tổ chức quốc tế và những nước văn minh có kinh nghiệm trong lĩnh vực này hãy giúp VN chặn đứng tệ nạn nói trên.

Chính Anh, Hà Nội
Có nhiều khía cạnh để phân tích về tình hình giải quyết khiện nại, khiếu kiện, tố cáo hiện nay. Có thể nói trình độ cán bộ cấp cơ sở còn thấp dẫn đến giải quyết không thấu đáo, hoặc chần chừ, né tránh đùn đẩy cấp cao hơn. Cũng có thể nói đến hiểu biết pháp luật của 85% dân số là nông dân, họ là những người rất dễ bị tổn thương vì mang tâm lý bị áp bực hàng nghìn năm nay, bây giờ mới được quyền khiếu nại, quyền đi kiện...

Nhưng cũng có thể nói đến một khía cạnh khác đó là lòng tin của dân vào chính quyền cơ sở là đáng báo động, trừ một số truờng hợp cố tình phá rối, còn lại tuyệt đại đa số chỉ tin vào sự giải quyết của chính quyền Trung ương. Nạn bè cánh, "dây dợ" liên quan đến quyền lợi kinh tế ở địa phương từ cấp phường xã đến cấp tỉnh là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự mất cân bằng trong các phán quyết.

Một góc độ khác, trong các cơ quan nhà nước, theo điều tra dư luận của Tổ chức SIDA (Thuỵ điển) và Ban Nội chính Đảng CS cho thấy 56,6% số cán bộ cho rằng thủ trưởng trực tiếp của mình có tham nhũng dù ở nhiều mức độ và hình thức khác nhau. Nói tóm lại, đặc điểm chế độ đẻ ra một hiện tượng phổ biến: ở bất kỳ một cấp cơ quan nào có quyền ra quyết định thường có nhiều "quyền" quá mà không có sự giám sát. Hoặc ở những nơi có sự cọ xát thì thường lại nảy sinh nạn bè cánh...

David Nguyen, San Jose
Luật sư Lê Mai Anh có thể được gọi là một người CS yêu nước. Nhưng dù người CS yêu nước này có "đánh động" tư duy của Đảng như thế nao thì cũng vô ích mà thôi. Đảng chỉ cần đưa ông "Thánh Sống" Vũ Như Cẩn ra thì sẽ hoá giải được hết những lời kêu gọi công lý từ toàn dân cho đến những người CS thực sự yêu nước.

Đến như cựu uỷ viên bộ chính trị, cựu Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt với 4, 5 bài góp ý rất xây dựng, rất sáng suốt, rất yêu nước nhắm vào Đại Hội X sắp tới vẫn cứ như những hòn sỏi ném vào đáy đại dương không một tiếng vọng, bởi vì tất cả những lời kêu gọi đấy nhiệt huyết và lòng yêu nước này đi ngược lại cái gọi là "Văn Hoá Đảng" đang được ngài Nguyễn Khoa Điềm chỉ thị cho bô máy tuyên t! ruyền khổng lồ của Đảng bốc thơm hết mình thì cho đến...

Đại Hội 11 chắc ông "Vũ Như Cẩn" vẫn tiếp tục lãnh đạo đất nước VN. Thôi thì nước mình đã tụt hậu xa quá rồi, có tụt thêm một vài chục năm nữa cũng chẳng chết ai.

Vito, VN
Khiếu nại ư ?, tố cáo ư ? Bạn là ai? Kiện ai? Dân đen kiện dân đen thì OK, chứ dân đen đừng kiện người giầu, đừng kiện người có chức, có quyền, đừng kiện Quan lại. Họ có tiếng nói, có tiền chỉ như là mình đi kiện củ khoai mà thôi. Xã hội của chúng ta bây giờ thật khó nói.Tham nhũng từ trên xuống dưới, từ nóc xuống sàn, từ Quan chức lớn tới nhân viên quèn... và đó là quốc nạn, quốc nhục. Vậy thì bạn kiện ai , tố cáo ai?

Quang Tran, Dallas
"Đảng phải mở đợt tổng phản công vào dinh lũy của bọn giặc nội xâm - đó là chủ nghĩa cá nhân thời đổi mới". Đây là lời nói hợp tình hợp lý, nhưng không thể làm đựơc; vì làm như vậy là tự giải tán đảng CS vậy.

Chính Kiến, TP HCM
Tôi rất tâm phục vị LS này! Trong bối cảnh ngày nay mà các vị dám nói, báo trong nước dám đăng thì quả là dân Việt anh hùng rồi. Chúng ta cần phải có nhiều tiếng nói như vậy nữa thì mới có thể đưa dân tộc ta, nhân dân ta đến sự khai sáng mà Thiên Chúa đã ban cho họ quyền làm chủ mọi vật , mọi thứ.

Tôi mong lắm ngày đổi mới tư tưởng ấy để mà những công dân như tôi có đóng thuế nhiều cũng vui, vì không bị bọn cầm quyền ngồi chơi xơi nước ăn hút máu đào , mồ hôi nước mắt của dân đen. Chưa ở đâu đầy tớ lại đi cai trị chủ như ở VN! Và VN bây giờ nhiều đầy tớ quá, chủ thì ngèo mạt còn đầy tớ từ nhỏ đến lớn tòan thành phần giầu có không thể tưởng tượng nổi. Mong lắm những con người như LS Mai Anh.

Vinh, Alpharetta, USA
LS Lê Mai Anh đã dám nói, nhưng theo tôi đó cũng chỉ là tiếng kêu trong sa mạc. Khi nào Đảng còn độc tôn lãnh đạo, còn độc quyền cai trị thì xã hội VN và con người VN vẫn còn phải chịu cảnh này. Ông Khải đã từng nói đến hiện tượng "trên bảo dưới không nghe" rồi. Đã là hiện tượng thì nó phải xẩy ra nhiều. Cái hiện tượng này sẽ còn xảy ra hoài khi còn độc Đảng lãnh đạo. Con người dễ dàng đi đến tham lam độc tài khi có quyền hành trong tay, cái xã hội văn minh và khoa học thì phải có biện pháp ngăn chặn cái "lòng tham" đó của con người. Độc đảng chính là liều thuốc nuôi dưỡng lòng tham đó và làm cho nó mạnh thêm

Hoài Thu, Vũng Tàu
Hoan ngênh ý kiến của luật sư Lê Mai Anh, đã nói lên tiếng nói của những người dân Việt Nam bị hàm oan do chủ nghĩa cá nhân muốn lợi dụng danh nghĩa Đảng để bóc lột trấn áp người dân.Đề nghị chính phủ áp dụng biện pháp mạnh, loại trừ những phần tử hại dân hại nước.