05 Tháng 2 2006 - Cập nhật 23h57 GMT

Việt nam nên vào WTO hay không?

Một nhà kinh tế hàng đầu ở Việt Nam đã lên tiếng nói rằng Việt Nam cần có quyết tâm chính trị để vào Tổ chức Thương mại Thế giới WTO.

Trong trả lời phỏng vấn đầu năm Bính Tuất với báo Tuổi trẻ, Tiến sĩ Đỗ Đức Định của Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới cũng nói rằng chuyện nói Việt Nam 'không vào WTO bằng mọi giá' chỉ là 'không hiểu gì hoặc là ngụy biện'.

Quan điểm này đã được một số nhà nghiên cứu và quan chức Việt Nam đưa ra hồi cuối năm ngoái để đón đầu chuyện Việt Nam có thể không vào được Tổ chức Thương mại Thế giới tại Hồng Kông trong tháng 12 năm ngoái.

Ông Định nói rằng ở Châu Á ngoài Việt Nam chỉ còn Lào và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên là còn đứng ngoài WTO và Việt Nam cần "có một cái đầu thông thoáng hơn".

"Nếu như bỏ bao cấp là cởi trói rồi thì bây giờ 20 năm đã trôi qua, đã đến lúc chúng ta tiến thêm một bước nữa, xóa bỏ nốt những cái khung khoanh lĩnh vực, khoanh vùng - thực hiện tự do hóa nền kinh tế."

"Muốn tham gia WTO thì phải có tư duy thông thoáng tương đương với mức WTO thì mới vào được!"

Lợi ích

Và ông Định tin việc vào WTO sẽ mang lại lợi ích về mặt tổng thể cho nền kinh tế Việt Nam.

Ông nói: "Hiện mức tăng trưởng GDP của Việt Nam mới ở mức 7-8% một năm, nhưng nếu vào WTO, có chế cho hoạt động của doanh nghiệp và đầu tư thông thoáng hơn, xuất khẩu không cần hạn ngạch, thuế lại thấp thì tăng trưởng 9-10% một năm theo tôi là trong tầm nay."

Ông nói nếu Việt Nam gia nhập WTO chậm thì cũng sẽ 'thịnh vượng chậm' và có thể phải đến năm 2050 mới trở thành một nước công nghiệp hóa.

Tiến sĩ Định đưa ra ví dụ về chuyện ký hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ muộn một năm và kết qủa là tăng trưởng xuất khẩu 100% của Việt Nam sang Hoa Kỳ cũng đến chậm một năm vào năm 2002 thay vào năm 2001.

Ông nói: "Nếu không vào WTO nhanh, ta cũng kéo chậm chính chúng ta lại".

'Không có gì lợi 100%'

Tiến sỹ Đỗ Đức Định nói với Tuổi trẻ rằng "Không có cái gì lợi 100%."

"Đến uống thuốc bổ mà uống không đúng cách cũng không tốt," ông nói.

Ông Định nói rằng Trung Quốc cũng nghĩ tới cái 'hại' của WTO nhưng khi 'vào rồi thì họ lợi rất nhiều'.

Sự tăng trưởng xuất khẩu hàng trăm phần trăm của một số mặt hàng Trung Quốc sang Hoa Kỳ và Châu Âu đã khiến các quốc gia này phát hoảng trong năm 2005.

Tiến sĩ Định cũng nói một số ngành của Việt Nam còn nhiều yếu tố độc quyền, trong đó có ngành bưu chính viễn thông.

Ông Định nói những ngành như thế này 'siêu lợi nhuận' và họ có nhiều tiền để lobby các quan chức nhằm giữ thế độc quyền.

Nhưng theo ông Định, các ngành kinh tế khác sẽ bị bất lợi và khi 'độc quyền vẫn mạnh thì không cần điều tra người ta cũng biết tính thị trường của nền kinh tế kém.'

Ông nói rằng trong một nền kinh tế thị trường thực sự thì pháp luật sẽ nhanh chóng can thiệp nếu có tình trạng độc quyền.

Ông Định cũng tỏ vẻ tin tưởng vào khả năng cạnh tranh của một số ngành kinh tế của Việt Nam.

"Tôi thấy thực tế từ khi mở cửa hội nhập, các ngành đáng lo như bảo hiểm, ngân hàng của Việt Nam vẫn hoạt động tốt lên.

"Muốn mở được thị trường thiên hạ thì mình cũng phải mở cửa.

"Tất nhiên khi mở cửa thì có anh này anh khác bị sụp thật.

"Ví dụ như buôn lậu. Trước thuế 30% thì còn lãi, giờ thuế xuống 5% thì họ mất nghề."

------------------------------------------------

Minh Nam, Việt Nam
Thưa bạn Trần Vinh: Hình như bạn chưa hiểu hết ý của TS Định mà cũng chẳng hiểu hết ý của vị lãnh đạo cao cấp.

Khi người ta cải cách chưa đủ mức để kịp vô WTO thì người ta nên thẳng thắn nhận như vậy, chứ không nên nói rằng "năm 2005 ta không vô WTO là do ta không muốn vô đó bằng mọi giá".

Nói thế có thể làm một số người thấy là "hợp lý", nhưng những người am hiểu thì nghĩ khác. Hai nguyên nhân để cắt nghĩa câu nói nổi tiềng là 1) không hiểu biết (tọi nhẹ); 2) nguỵ biện (tội nặng hơn).

Thưa bạn Trần Vinh, WTO không có điều kiện nào làm hại lợi ích quốc gia của các nước xin vô đâu; mà chỉ đòi hỏi luật lệ nước thành viên không làm hại lợi ích buôn bán chung mà thôi. Thế thì đây không phải là vấn đề "mọi giá" như người ta cố ý nêu ra mà là vấn đề tiên trách kỷ (nhận thiếu sót trước dân) sau đó hãy trách người.

Nguyễn Quang, Hải Phòng
Tôi nghĩ ông Trần Vinh nên đọc kỹ lại bài trả lời phỏng vấn của TS Định. Hy sinh quyền lợi quốc gia thì chẳng có ai vào WTO đâu, có chăng chỉ buôn lậu và độc quyền sẽ phải hy sinh quyền lợi chút đỉnh mà thôi!

Ông lý luận kể cũng rất câu chữ, nói như ông Định có thể hiểu là ta phải lỗ lực & quyết tâm hơn nữa mới sớm vào WTO được.

Tư duy chính trị của ông cũng đáng để bàn lắm, ông có dám thề danh dự với tôi rằng:" quốc hội VN do dân bầu ra, ĐCSVN do quốc hội chọn để lãnh đạo đất nước này" là sự thật không?

Trần Vinh
Theo ông Định thì chắc là VN cần phải "bằng bất cứ giá nào" để vào WTO hay sao ? Nghĩa là VN cần phải chấp nhận mọi yêu cầu của Mỹ (có nhiều đòi hỏi mà ngay cả các nước trong WTO vẫn chưa chấp nhận) để vào WTO? hy sinh mọi quyền lợi lâu dài của quốc gia để vào WTO sao ? (ông chống lại việc "không vào WTO bằng mọi giá" nghĩa là phải chấp nhận tất cả vào bằng mọi giá mà?) rất may là VN không phải chỉ có 1 mình ông Định, mà VN có 80 triệu dân, có quốc hội do dân VN bầu và có Đảng CSVN được quốc hội chọn làm lãnh đạo cho nên VN không bao giờ chấp nhận 1 cái gì "bằng mọi giá".

Nguyễn Quang, Hải Phòng
Xin chân thành cảm ơn ý kiến quý báu của tiến sỹ Định. Hy vọng rằng những nhà lãnh đạo ĐCSVN đều có chung quan điểm với tiến sỹ. Tiến sỹ nói rất đúng, khi hội nhập nền kinh tế của ta về tổng thể sẽ tốt lên. Chúng ta là anh nhà nghèo chẳng lẽ lại sợ bị anh nhà giàu lừa tiền nếu chơi với nhau hay sao? Tôi tin tưởng vào một thế giới thịnh vượng chung trong tương lai gần...

Đỗ Minh Nam
Xin các bạn trong khi tán thành ý kiến của tiến sĩ Định, hãy lo lắng cho ông. Các bạn có biết ai đã nói "VN không vào WTO bằng mọi giá" hay không? Tạm thời, ông Định vẫn an toàn vì tác giả cái câu này còn đang ngấp nghé ở lại bộ chính trị. Khi ông Định phê phán câu nói "để đời" của vị lãnh đạo liệu ông có biết rằng ông đã gián tiếp chê vị lãnh đạo đó là "dốt nát, không hiểu gì" và "lừa bịp, nguỵ biện" hay không? Hãy chờ xem. Nếu ông Định được đề bạt thì đó là điềm hồng phúc cho dân; nếu ông bị trừng trị (kể cả vô hiệu hoá) thì rõ ràng là điềm xấu rồi.

Steve Quân, Mỹ
3 năm trước – năm 2002, một tờ báo kinh tế của Anh đã bình luận về nước Nga và WTO như sau, mời bạn đọc để thấy phần nào những nhận định về xã hội Nga và những điểm tương đồng với xã hội VN bây giờ: Gia nhập WTO là một bước tiến dài đối với Nga, nhưng trước hết cần phải giải quyết rất nhiều chuyện.

Trên lý thuyết, việc gia nhập WTO sẽ làm cho Nga trở thành một địa điểm dể dự báo hơn đối với hoạt động kinh tế.

Nhưng trước hết cần phải giải quyết một số vấn đề. Các ngân hàng, hãng bảo hiểm, nhà máy thiếu tính cạnh tranh vẫn cần đến sự bảo hộ lâu dài, chứ chưa nói đến nghành nông nghiệp kém hậu quả.

Tiếp đó, vẫn tồn tại sự trợ giá ngầm dưới dạng giá nhiêu liệu rẻ một cách giả tạo cho phép một loạt các xí nghiệp sống còn, nhưng gây bất bình cho những hãng sản xuất nước ngoài. Hệ thống hải quan quyền thế vẫn chống đối cải cách một cách thành công.

Những người lạc quan cho rằng, việc gia nhập WTO sẽ giải quyết cả vấn đề này. Cho đến nay, Nga chứng tỏ họ có thể hoàn toàn thông qua luật, nhưng không có khả năng đưa luật vào cuộc sống.

Dường như việc gia nhập WTO đã được quyết định xong, vì chính TQ cũng đã làm được điều đó, nhưng không sớm hơn giữa thập kỷ này.

Mặc dù, việc gia nhập WTO chỉ có thể mang lại nhiều cơ hội hơn cho những ai bị đối xử bất công hơn là ngăn cản sự lạm dụng. Để đạt được bước tiến căn bản hơn, cần phải có một thế hệ mới. Nếu những kẻ quyền thế vẫn đứng trên pháp luật, vẫn phải khó khăn lắm mới thuyết phục được các doanh nhân đầu tư lớn vào Nga.

Le Ta, Sài Gòn
Tién sỹ Định nói rất trúng và rất đúng! Nghe sướng cái lỗ tai! Chỗ nào còn là độc quyền và béo bở thì người ta cứ hù dọa và ngụy biện các kiểu mãi thôi. Kiểu như: Nhỡ mất chế độ, diễn biến hòa bình, thế lực thù địch...

Chỉ có giải phóng thị trường và thật sự hội nhập tựa như bỏ tem phiếu, sổ gạo, bỏ ngăn sông cấm chợ cách đây gần 20 năm là đời sống lên ngay, giá cả nhiều thứ hạ ngay và tiêu cực trong kinh tế-như buôn lậu, tham nhũng, chạy chọt... sẽ hết-đó là bài học nhỡn tiền. Còn những ai đó chỉ lo vơ vét cho cá nhân trên vị trí và ngành nghề độc quyền - đặc quyền béo bở lâu nay thì họ cứ thích khư khư độc quyền đặc lợi do cơ chế đóng -giữ - bảo hộ - xin cho đem lại, họ mới chống hoặc thích làm chậm tiến trình hội nhập mà thôi. Họ sẽ có tội với lịch sử nếu không thay đổi.

Phan Mỹ
Tôi hoan nghênh tiến sĩ Định trong cách giải thích vấn đề WTO một cách cụ thể,giản dị, vì nó giúp cho những người dân trình độ thấp như tôi hiểu vấn đề giao thương toàn cầu một cách minh bạch, nhờ vậy không tự ti ngần ngại, cũng không tự mãn,luộm thuộm trong điều hành sản xuất của mỗi ngành nghề, và ý thức cải cách sản xuất,tổ chức thương nghiệp theo đúng tiêu chuẩn quốc tế để có thể xâm nhập thị trường thế giới một cách hiệu quả. Xét ra những gì thuộc về quốc doanh sẽ gặp khó khăn, nhưng quyền lợi của người dân trong tiêu thụ, và sản xuất sẽ được nhiều chọn lựa, ưu đãi hơn.

Chu Dan Nguyen, Hà Nội
Không vào WTO bằng mọi giá là 'ngụy biện'. Tôi hoàn toàn tán thành.

Có hai lý do chính của sự chậm trễ: 1 là do cung cách làm việc thiếu chuyên nghiệp, "đến đâu thì đến". 2 là sự "cố tình" vào WTO chậm do một số nghành lobby, như ngân hàng, viễn thông, v.v... WTO là sân chơi chung, có luật lệ chung, chấp nhận thì vào, không thì chịu.

Đàm phán chỉ là những vấn đề "thủ tục" thôi, chứ nội dung cụ thể không nhiều. Nó giống như Hợp Đồng Soạn Sẵn, của Bưu Điện, Ngân Hàng, Điện Lực VN. "Thượng Đế" muốn mua thì ký vào bản soạn sẵn, không thì "nghỉ". Làm gì có chỗ cho đàm phán. Đúng là ngụy biện mà thôi.

Lo Trinh
Tôi hoan nghênh ý kiến và sự phân tích logic của Tiến Sỹ Đỗ Đức Định...Ông đưa ra ví dụ vấn đề buôn lậu sẽ "mất nghề", khi hàng rào thuế được hạ thấp, tôi có cảm giác ông muốn hàm ý nhiều hơn là chỉ chuyện buôn lậu. Buôn lậu chỉ là cái nhánh, cái ngon, còn cái gốc vẫn nằm ở trong bộ máy quan liêu, trì trệ, và tham nhũng. Chân thành cảm ơn T.S Định khi dám phân tích thẳng thắng trong bối cảnh có nhiều "Nguỵ Biện".