10 Tháng 2 2006 - Cập nhật 17h47 GMT
Trong một bài trên báo Mỹ, tờ The Christian Science Monitor ngày 7.02.2006, tác giả Simon Montlake đưa ra nhiều nhận định mới về quan hệ quân sự Hoa Kỳ-Việt Nam.
Ông gọi quan hệ này là nồng ấm, nguyên văn: ‘military ties warm between US, Vietnam’.
Tác giả điểm lại nhiều bước trong quan hệ Mỹ-Việt, từ cuộc chiến, thời gian bình thường hóa cho tới các chuyến thăm hai bên, kể cả chuyến tàu hải quân Mỹ cập cảng Sài Gòn một thời gian trước, đến chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải.
Nhưng điểm chính của bài báo, được nêu ra ngay dòng đầu tiên là ‘Trong lúc Hoa Kỳ nhìn quanh các vùng biển thường dậy sóng ở châu Á để tìm đồng minh, thì có ít quốc gia nào hợp hơn là Việt Nam’.
Tác giả Montlake đặt quan hệ Mỹ-Việt trong bối cảnh vai trò đang lên của Trung Quốc ở Đông Á.
Bài báo nhắc đến một tài liệu của Ngũ Giác Đài đưa ra chỉ mới hôm 03.02.2006 nói rằng Trung Quốc là ‘điểm tập trung chính của các nhà hoạch định quân sự Hoa Kỳ’.
Có vẻ như là ‘ngoại giao quân sự’ đang trở thành nét chính trong quan hệ của Hoa Kỳ với Đông Nam Á, sau khi TT Bush phục hồi quan hệ quân sự với Indonesia và muốn cùng tập trận với Ấn Độ.
Không muốn đối đầu
![]() | ![]() ![]() |
Nhưng bài báo trên Christian Science Monitor cũng trích lời ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế của chính phủ nói rằng Việt Nam chú ý vào quan hệ với cả Hoa Kỳ và Trung Quốc, và nói ‘Việt Nam không muốn có sự đối đầu’.
Và các nhà lãnh đạo Mỹ có vẻ như hiểu rõ điều này và muốn phát triển quan hệ quân sự với Việt Nam một cách từ từ.
Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với báo Christian Science Monitor rằng ‘Chúng tôi cần hiểu thêm lịch sử và văn hóa Việt Nam. Người Việt Nam tiếp cận vấn đề này với sự thận trọng và có suy tính cẩn thận’.
Trong bối cảnh đó, tác giả Simon Montlake nhắc đến việc Việt Nam đã từng gửi hồi năm ngoái một nhóm dân sự-dân sự phối hợp sang Haiti để quan sát hoạt động Sứ bộ Liên Hiệp Quốc ở đây.
Dù bài báo chỉ nói chuyện này do một nhà ngoại giao cao cấp của Phương Tây cho biết nhưng các nguồn tin khác cho BBC biết đây là một đơn vị cỡ trung đội của Việt Nam, sang Haiti theo yêu cầu của Hoa Kỳ.
Sự việc càng có ý nghĩa vì Haiti thuộc khu vực ‘sân sau’ của Mỹ. Gần đây Việt Nam nói sẵn sàng gửi quân tham gia Lực lượng Gìn giữ Hòa Bình LHQ.
Cũng một nguồn tin chưa được kiểm chứng thì ngay sau bài báo của Simon Montlake, lãnh đạo cao cấp Việt Nam đã phải nhắc lại với Trung Quốc trong buổi tiễn đại sứ Trung Quốc hết nhiệm kỳ về nước câu nói muôn thuở về quan hệ truyền thống đặc biệt hai bên.
........................................................................
Minh, Hà Nội
Trong tình hình thế giới hiện nay, xu hướng đa phương hoá các mối quan hệ đóng vai trò chủ đạo. Xây dựng lại quan hệ quân sự với Mỹ, kẻ thù chính trong suốt mấy chục năm chiến tranh và sau chiến tranh, đã thể hiện một sự thay đổi cơ bản thế giới quan của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh.
Trước kia, chỉ có Liên xô và các nước trong phe xã hội chủ nghĩa (trừ Trung QuUốc) là bạn, và Mỹ trong thời gian dài vẫn được coi là kẻ thù số một.
Ngày nay, Việt nam luôn phát biểu là muốn làm bạn với tất cả các nước, ngay cả Mỹ và Trung Quốc.
Đa phương hoá quan hệ, từng bước phát triển các mối quan hệ, đặc biệt là trong quân sự. Bắt tay với Mỹ, đó là ngoài mục đích thêm bạn bớt thù, còn là vì muốn trở thành đồng minh với Mỹ, tìm một đối trọng để chống lại áp lực từ "anh hàng xóm, núi liền núi, sông liền sông" Trung Quốc kế bên.
Có người hỏi: "nếu bây giờ Mỹ đề nghị thuê vịnh Cam Ranh của Việt Nam, liệu Việt Nam có đồng ý?" Nhiều người sẽ trả lời chắc chắn là đồng ý, một số nói, vì "sỹ diện" Việt nam sẽ không cho thuê đâu.
Nếu như cách đây 30 năm, khi tên lửa của Mỹ không thể bay xuyên lục địa, các cuộc chiến tranh cần sự tiếp cận cự ly gần đối phương, CNXH từ TQ và LX muốn thể hiện vai trò và phát tán rộng, vai trò của Việt Nam xét về địa lý quan trọng. Nhưng sau 30 năm, thời thế đã thay đổi, có thể nói, Việt nam không còn nữa vị trí địa lý chiến lược.
Và như một số nhà phân tích Mỹ nói, Chính quyền Mỹ không quan tâm nhiều lắm tới Việt Nam, mà họ quan tâm tới những khu vực như Trung Đông hơn nhiều. Vai trò chiến lược quân sự của Việt Nam trong khu vực ngày càng mất dần đi. Việt nam đã không còn là đối trọng cân bằng so với Mỹ như trong cuộc chiến tranh Việt Nam.