Tác giả nói cần tôn trọng thực sự quyền làm chủ của công dân

Theo điều Bốn Hiến pháp Việt Nam, Ðảng Cộng sản Việt Nam là "là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội."

Nhưng trong một bài báo vừa đăng trên tờ Pháp Luật TP. HCM hôm 17-3, giáo sư Trần Đình Bút, phó chủ tịch Hội khoa học Kinh tế và quản lý TP.HCM, nói cần thay đổi nguyên tắc này.

"Bộ máy quản lý nhà nước của nước ta hiện nay chỉ là một bộ phận trong thể chế quản lý của đất nước, đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam, như Điều 4 Hiến pháp đã quy định, coi đó là một nguyên tắc cơ bản."

"Nguyên tắc này hoàn toàn cần thiết trong điều kiện những cuộc chiến tranh quyết liệt một mất một còn trước kẻ thù của dân tộc, nhưng trong điều kiện xây dựng kinh tế, chuyển sang cơ chế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế cần phải xem lại."

"Nếu tiếp tục vận dụng nguyên tắc này như thời gian qua thì khó có thể hy vọng đổi mới, hoàn thiện tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước một cách có hiệu quả."

Giáo sư Trần Đình Bút, sinh năm 1930, từng làm việc ở trường Đảng Nguyễn Ái Quốc và hai đại học chuyên về kinh tế ở Hà Nội và TP. HCM.

Hiện ông là thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng chính phủ Việt Nam.

Bài viết của ông Trần Đình Bút là một trong số ít những ý kiến được đăng chính thức, có nội dung mạnh mẽ nhất về một số vấn đề vẫn bị xem là 'nhạy cảm'.

Nếu tiếp tục vận dụng nguyên tắc này, khó có thể đổi mới hoạt động của bộ máy nhà nước.

Ông Trần Đình Bút đề nghị đặt mọi hoạt động của Đảng Cộng sản dưới sự giám sát của pháp luật.

Ông nói Đảng Cộng sản chỉ 'lãnh đạo thông qua đường lối' và khi đã giao nhiệm vụ cho đảng viên, thì người đó 'được toàn quyền xử lý thuộc phạm vi trách nhiệm của mình, kể cả việc lựa chọn, đề bạt và sa thải ngay cấp phó.'

Theo tác giả, thay vì Đảng 'phát huy mạnh mẽ vai trò chủ động, sáng tạo của nhà nước' thì Đảng chỉ nên 'tôn trọng' vai trò của nhà nước.

"Điều này nhằm tôn trọng tuyệt đối quyền hành pháp của bộ máy hành chính nhà nước, theo đúng bản chất của một nhà nước pháp quyền tuy ta nói nhiều rồi mà thực hiện chưa được bao nhiêu."

'Đừng dân chủ hình thức'

Cho rằng dân chủ đang trở thành xu hướng phổ quát, tác giả nói thực tiễn ở Việt Nam cho thấy dân chủ còn hình thức, thiếu nhất quán trong việc tôn trọng thực sự quyền làm chủ của công dân, quyền tự do của con người.

"Một ví dụ ai cũng nhận thấy là hiện tượng chọn người ứng cử ở các cấp hội đồng nhân dân, đại biểu quốc hội trước sau vẫn râm ran lời than phiền 'đảng cử, dân bầu'"

"Quyền tự do ngôn luận, tự do được thông tin tuy có nới rộng đôi chút nhưng còn rất nhiều hạn chế. Nhiều nguồn thông tin bị bưng bít nên các dạng 'thông tin vỉa hè' có điều kiện hoành hành."

Chúng ta bảo xây dựng một 'nhà nước của dân, do dân, vì dân' nhưng mà cứ sợ dân biết.

"Chúng ta bảo xây dựng một 'nhà nước của dân, do dân, vì dân' nhưng mà cứ sợ dân biết thì đó chỉ là khẩu hiệu, chưa đi vào thực tiễn."

Giáo sư Trần Đình Bút cũng đề nghị cân nhắc việc nên hay không khi dùng cụm từ 'xã hội chủ nghĩa (XHCN)' trong các khái niệm về nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường.

"Chúng ta đưa khái niệm 'nhà nước pháp quyền' nhưng có một điều phân vân là lại có cái đuôi 'xã hội chủ nghĩa'. Như vậy hình dung từ 'XHCN' khác với 'nhà nước pháp quyền' không có đuôi XHCN là như thế nào? Tôi tìm mãi mà cũng thưa thấy được nội dung thực sự của nhà nước pháp quyền XHCN."

"Tôi nhận thức rằng đã là nhà nước pháp quyền thì pháp luật là trên hết. Nhà nước chịu sự chi phối của pháp luật, hoạt động của đảng cũng chịu sự chi phối của pháp luật....Đảng không thể đặt mình trên pháp luật vì đó là ý nguyện của nhân dân."

Tác giả cho rằng các khái niệm: 'kinh tế thị trường định hướng XHCN', 'nhà nước pháp quyền XHCN', 'dân chủ XHCN', có những nội dung gì khác, có gì mới cũng là điều đáng cân nhắc.

Trong thời gian gần đây, giáo sư Trần Đình Bút cũng đã lên tiếng về nhu cầu mở rộng hơn nữa dân chủ trong xã hội.

Trong một bài viết khác, ông từng nói vẫn tồn tại nạn 'độc quyền tư duy, không chấp nhận những tư duy nào khác đã hình thành trong các nghị quyết, văn bản.'

..................................................

Hải-My- Sơn, Hà Tây
Văn hóa Vn đang tụt dốc vi những hoạt động của nó vẫn chỉ là thứ văn hóa phục vụ chính trị đơn thuần,mà từ lâu nay nó vẫn như thế.Liệu trong 20 năm đổi mới kinh tế thì văn hóa chưa có một công trình nào bề thế và xứng tầm với mong muốn của nhân dân.hầu hết các công trình văn hóa chỉ là ăn sẵn từ thời Pháp thuộc,hoặc của thiên nhien,còn các công trình cao tầng chỉ là những khách sạn tên "Tây" thế mà những nhà lãnh đạo Văn hóa lúc nào cũng nói Văn hóa VN đậm à bản sắc dân tộc ,tiên tiến ,hiện đại?

Vẫn là thứ văn hòa "Cà cộ" chẳng có gì bản sắc cả,Học Tầu một tí,học Tây 1 tý.còn những công trình văn hóa dân gian thì bao đời nay nó đã là thế,song những nhà quản lý nó còn quan liêu làm mai một dần,họ chỉ chú ý vào những thứ văn hóa cúng cụ và chào mừng để lấy thành tích,thế mà những ông quản lý văn hóa tay ngang ấy vẫn lên chcs và ngoi lên cao.trong những nhiệm l kỳ BỘ trưởng họ chưa xây nổi 1 nhà hat chèo bé tý ở Hà nội mà đã ngốn vào đấy hàng chục tỷ đồng mà vẫn không xong,còn cái tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ kia đang nưt ra từng mảng mà chỉ vì chạy theo kiểu văn hóa phục vụ chính trị vì thế nó cũng tiêu tốn của dân vài chuc tỷ nữa mà tượng đài đang như một thần chết giữa đồi hoang,còn bao nhiêu thứ văn hóa khác đã biến tướng nhiều,thật là những nhà quản lý văn hóa VN dốt nát và chăng hiểugì văn hóa cả.họ chỉ biết lấy văn hóalàm mục đích tiến thân.

LIfe is good
Trước khi nói chuyện thay đổi hiến pháp thì phải nói chuyện bất cứ hình thức cai trị, chính phủ nào cũng phải làm, đó là thu hút nhân tài khắp thế giới về làm việc. Bộ máy tham nhũng sẽ dễ bị chặn đứng nếu có phần tử không thuộc phe phái nào cả nằm lai rai trong guồng máy đó.

Nói thí dụ mỗi Bộ phải có ít nhất 2 cố vấn cao cấp, báo cáo trực tiếp lên Bộ trưởng, là chuyên viên dày dạn kinh nghiệm nước ngoài. Không phải hoàn toàn "fool-proof" (không sai được), nhưng khó mà tưởng tượng một cựu giáo sư kinh tế học từ một trường danh tiếng ở Âu Mỹ, từng làm cho các tập đoàn tài chính ở Luân đôn hoặc Nữu Ước, trong chức vụ cố vấn thân cận nhất cho Bộ trưởng Bộ Thương mại VN chẳng hạn mà lại đi ăn hối lộ cho thanh bại danh liệt, suốt đời khỏi mong có việc làm, chưa kể vẫn bị tù theo luật VN.

Cho dù trả lương cho mỗi người như vậy vài trăm ngàn đô/năm thì lương của vài chục người như vậy chẳng thấm vào đâu so với các thiệt hại hiện nay đang xảy ra và các lợi ích họ sẽ đem lại.

Brandon Trường, Los Angeles
Kính thứ quí vị, Việc có bỏ điều 4 Hiến Pháp hay không thì sớm muộn gì cũng sẽ xảy ra, xin quí vị lãnh đạo Hà-Nội đọc kỷ bản tin trên BBC vào ngày 24-11-2005 về việc Chính Phủ Hoa Kỳ trừng phạt chính phủ của Ông Magube tại Zimbalwe, lý do: " Gây cản trở tới cải cách dân chủ tại Zimbalwe. Phong tỏa hết tất cả tài sản 128 người và 33 cơ quan. Vì vậy tôi tin chắc chắn sẽ xảy ra cho các cấp lãnh đạo Hà-Nội, trước sau gì tài chánh ở các Ngân hàng Ngoại-Quốc, bất Động Sản ở California của họ cũng sẽ bị tịch thu và trừng phạt.

Vũ Kim Thoa, TP. HCM
Thực tế hiện nay, 1 số người dân VN chưa quan tâm nhiều đến vấn đề dân chủ. Đơn cử tại những buổi họp hàng tháng, báo cáo tình hình hoạt động của các Đại biểu hội đồng nhân dân cấp phường, số người dự họp chỉ đếm trên đầu ngón tay. Chẳng ai kiểm soát nội dung biên bản họp và chẳng ai theo dõi việc thực hiện những điều đã nêu ra trong buổi họp kỳ trước. Mặc dù trong buổi họp luôn có mặt thành viên của Mặt trận tổ Quốc cùng cấp. Những ý kiến chính đáng của dân luôn được thảo luận ngay tại chỗ.

Có câu góp gió thành bão, nhưng tôi nhận thấy rất ít người tham gia góp ý và chất vấn các đại diện dân cử. Theo tôi, thể chế dân chủ phải do người dân và nhà nước cùng quyết tâm thực hiện.

Lezard, TP HCM, Việt nam
Các bạn đề cao TBCN là nhân quyền, là dân quyền, vậy tại sao những năm 1960 lại đi bắt bớ hàng loạt những người được coi là dính dáng tới Cộng sản? Hay mới đây tổng thống Bush ban hành luật cho phép khám xét, đọc lén thư, nghe trộm điện thoại để chống khủng bố. Sự vi phạm nhân quyền trắng trợn như thế thì các bạn lại không lên tiếng nhỉ?

Có sai thì phải sửa. Ngay cả các bạn hô hào điều này ngay tại Việt Nam, cũng chả ai cấm vì theo luật, mọi công dân Việt Nam đều có quyền tự do ngôn luận mà, thế nhưng những người xung quanh, các cấp trên của các bạn đánh giá thế nào về các bạn thì chuyện đó cũng là ... tự do của người ta, nhưng tôi nghĩ rằng nó sẽ có ảnh hương đến công việc cũng như uy tín, nhưng trên nguyên tắc và hình thức thì không.

Cái mà chúng ta lôi ra nói bấy lâu nay là không có dân quyền, không có dân chủ, Đảng độc đoán toàn là những suy luận ra không dựa trên chứng cứ pháp lý. Vấn đề xã hội thì còn phải thay đổi trong một thời gian dài. Sách xưa có câu rằng :"Khổng tử dạy không cho hỏi, dần sinh tư tưởng chuyên chế" Cũng lại có sách nói rằng:"Hành động kẻ cướp chỉ hại nhất thời, hành động của Khổng tử thì hại cho ngàn đời" Trước khi đem ra mổ xẻ chúng ta phải xem lại "tiểu sử" của con bệnh đã. Cái tư tưởng đó đã ăn sâu vào chính mỗi người dân Việt Nam từ hàng ngàn năm nay rồi, không chỉ nói cải tổ là cải tổ được mà phải mất một thời gian dài.

Phải nói rằng không có cái tư tưởng này thì XHCN ở Việt Nam, Trung Quốc, Triều Tiên đã sụp đổ theo Liên Xô rồi. Có nên cám ơn Khổng Tử không nhỉ? Việc học chữ thời xưa cũng thế. Cũng là cả một quá trình. Dân muốn đi chợ phải buộc đọc hết cái bảng chữ mới cho vào, thế cũng có người trốn vào được. Thế nhưng tới bây giờ chúng ta cũng đã phổ cập tiểu học rồi đấy thôi. Ai ai cũng biết chữ. Chút ý kiến của tôi mong mọi người xem xét.

Trần Đình Lang
Trong hiến pháp VN xác nhận mọi công dân đều bình đẳng và được tôn trọng ngang nhau, nhưng không đảng phái chính trị nào được chấp nhận, và có đặc quyền như đảng CS, như Mặt trận Tổ Quốc, như Công đoàn CS, vậy thì làm sao có sự bình đẳng giữa con người với con người ?

Vậy có khác gì trong thời Pháp thuộc, bọn thực dân Pháp vẫn duy trì triều chính VN với những ông vua bù nhìn, với hội đồng nhiếp chính của triều đình có đủ hình thức của một quốc gia, nhưng thực tế tất cả đều nằm gọn trong tay một ông toàn quyền dại diện cho quyền uy mẫu quốc . Sau khi lý tưởng CS của Marx ra đời, nó đã giúp những nhà tư bản cải cách xã hội tư bản tốt đẹp hơn bao nhiêu, thì vô tình nó cũng trở thành chủ thuyết để những tập đoàn cơ hội chủ nghĩa len lỏi vào làn sóng tranh đấu của giới công nông ở những nước bị cai trị chuyên chế, trà trộn vào những phong trào giải phóng ở các quốc gia thuộc địa để lợi dụng thời cơ cướp chính quyền một cách danh chính ngôn thuận, rồi dựng lên những chính quyền CS.

Dưới danh nghĩa dân tộc, các đảng CS đã công khai lồng vào hiến pháp một quy định tối thượng cho đảng CS toàn quyền nắm vận mệnh dân tộc, không khác gì quyền hạn tối cao của một tên toàn quyền, hay một tên độc tài, một triều đại chuyên chế trước kia . Vậy thử hỏi dưới chế độ CS, có hiến pháp, luật pháp nào xử lý được những chuyên quyền của mấy ông lãnh đạo đảng ? Cứ nhìn vào các sự kiện sai lầm và độc quyền, tham nhũng hiện nay ở VN tất có câu trả lời dứt khoát . Trong điều 4 hiến pháp VN, tuy có một câu là đảng CS hoạt động trong khuôn khổ của hiến pháp và luật pháp, nhưng từ mấy chục năm nay, mọi người đều thấy Lập Pháp và Tư Pháp VN bị nắm gọn trong khuôn khổ mà đảng CS kiểm soát . Tôi mong rằng nhân dân VN cần tranh đấu đến nơi đến chốn để yêu cầu xóa bỏ sự vi phạm hiến pháp VN của đảng CS .

Trai đại ca
Xoá bỏ điều 4 của hiến pháp là điều tất yếu trong giai đoạn hội nhập và phát triển, bởi lẽ: Đảng CSVN hiện nay không thể tự kiểm soát nổi mình thì làm sao cho mình cái quyền lãnh đạo đất nước.

Đơn cử như vụ PMU 18 đang làm cho toàn xã hội bất bình bởi cán bộ, đảng viên của cơ quan này đa phần là tham nhũng, sống xa hoa, hành xử vô văn hoá, thế nhưng vẫn là một chi bộ đảng “trong sạch, vững mạnh” và “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao” được cấp bộ và trung ương trao tặng bằng khen vô tội vạ.

Cái khẩu hiệu vô hồn “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” như thể một câu quảng cáo cho một sản phẩm không hơn không kém.

Hội nghị 14 vừa kết thúc cũng có nhắc đến và cám ơn những ý kiến đóng góp cho văn kiện của đại hội X, nhưng cũng không thiếu câu thòng: “một số thành phần lợi dụng đảng kêu gọi đóng góp ý kiến đã nêu ra những điểm không thể chấp nhận, vu khống, bôi xấu đảng và nhà nước...”.

Xấu hay tốt thì nhân dân đều biết cả. Chẳng phải cơ quan luật pháp đang ”gột rửa” một lố những tiêu cực đang thu hút sự chú ý của dư luận đó hay sao? (thanh tra, dầu khí, điện đóm, cầu đường...) Những vụ đó đều là sản phẩm của đảng nặn ra cả đó thôi.

CK
VN chỉ có đảng quyền chứ không có dân quyền. Dân đâu có quyền lên tiếng đâu, nếu mà lên tiếng thì bị trù dập. Xã hội chủ nghĩa là vậy đó. Ai đã từng sống qua chắc sẽ biết XHCN là sao.

DHKT
Khổ quá , không phải là có nhiều Giáo sư thì mọi người sẽ lên tiếng nhưng nếu lên tiếng thì có thể bị vào tù nhưng điều chắc chắn là cuộc sống sẽ gặp khó khăn và đảo lộn mọi thứ.

Ai cũng rất ích kỷ để lo cho cuộc sống gia đình mình vì vậy mới có sự khâm phục, ngưỡng mộ sâu sắc những người dám lên tiếng phản bác khi họ đang ở ngay trong Vietnam. Các vị nói thế thì xin chịu vậy, các vị thử về Việt Nam và cất tiếng nói xem hậu quả thế nào. Nói chung là cần một thời điểm thích hợp và dịp thích hợp thì chắc chắn mọi người sẽ cùng nhau lên tiếng thôi.

Khải Minh
Trong điều 9 và điều 10 của hiến pháp VN, hai "đứa con" của đảng CS là Mặt Trận Tổ Quốc và Công Đoàn cũng được độc quyền không kém. Tôi xin được trích dẫn cùng các bạn : Ðiều 9 "Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Mặt trận phát huy truyền thống đoàn kết toàn dân, tăng cường sự nhất trí về chính trị và tinh thần trong nhân dân, tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân, cùng Nhà nước chăm lo và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân, động viên nhân dân thực hiện quyền làm chủ, nghiêm chỉnh thi hành Hiến pháp và pháp luật, giám sát hoạt động của cơ quan Nhà nước, đại biểu dân cử và cán bộ, viên chức Nhà nước. Nhà nước tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên hoạt động có hiệu quả."

Ðiều 10 "Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động cùng với cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền lợi của cán bộ, công nhân, viên chức và những người lao động khác; tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế giáo dục cán bộ, công nhân, viên chức và những người lao động khác xây dựng và bảo vệ Tổ quốc."

Vậy xét ra đây có còn là hiến pháp của một dân tộc tự chủ, hay chỉ là cương lĩnh của một tập đoàn với tham vọng thống trị

Nhiều đảng viên đã mạnh dạn kêu gọi đảng phải cởi trói cho nhân dân VN, để có điều kiện đu lên khỏi hố sâu bế tắc trong kỳ đại hội đảng sắp tới của CS.

Đặc biệt hơn,sau những kêu gọi ôn tồn hoà hợp hoà giải của cựu thủ tướng Võ văn Kiệt, và phân tách đắn đo hiệu quả đa nguyên, đa đảng của ông cố vấn Nguyễn Trung, lần này một vị cố vấn khác của thủ tướng VN là giáo sư Trần Đình Bút đã đặt thẳng vấn đề tận gốc rễ đã gây trở ngại cho nền dân chủ trong điều 4 của hiến pháp Việt Nam.

Ông đã dẫn chứng một số những quyền tự do và phát triển của dân tộc bị cản trở từ điều lệ bất công này, nhưng tôi vẫn không đồng ý "Nguyên tắc này hoàn toàn cần thiết trong điều kiện những cuộc chiến tranh quyết liệt một mất một còn trước kẻ thù của dân tộc ..." vì trong điều kiện như thế, bản hiến pháp chỉ có thể nêu đích danh những tập đoàn có chủ trương đối kháng lại sự an ninh của xã hội mà thôi. Xin lỗi các bạn tôi tạm đưa thí dụ từ điều 4 của hiến pháp ở miền Nam trước đây là "1- Việt Nam Cộng Hòa chống lại chủ nghĩa cộng sản dưới mọi hình thức 2- Mọi hành vi nhằm mục đích tuyên truyền hay thực hiện chủ nghĩa cộng sản đều bị cấm chỉ", vì có như thế mới tránh được tối đa sự va chạm đến những quyền tự do căn bản khác của những sinh hoạt tập thể, cá thể từ văn hóa, giáo dục cho đến kinh tế, chính trị.

Tôi hưởng ứng ý kiến của vị cố vấn này, là không còn sớm để hiến pháp VN phải tu chính, bỏ hẳn đặc quyền của một đảng phái chính trị ra khỏi bản hiến pháp VN, cho dù đảng ấy đang tiếp tục cầm quyền, có như vậy những sinh hoạt chính trị của VN mới đi đến hòa hợp, mới có thể kết hợp đa nguyên, củng cố luật pháp bảo vệ ổn định cho sự phát triển tự do, dân chủ, phục vụ lợi ích kinh tế chung của toàn dân tộc.

HTV, TP HCM
Cảm ơn GS Bút và Báo Pháp Luật đã nêu thẳng đúng chủ đề mà nhiều người quan tâm. Học thuyết Mác Lê nay mất cả chỗ đứng ngay tại nơi xuất sứ của nó đã hơn hơn một thập kỷ nay rồi. Trong thời đại kinh tế tri thức phát triển như vũ bão thì búa liềm chỉ thể hiện được sức mạnh cơ bắp, biết đến khi nào ngọn cờ ấy đưa dân tộc này lên để sánh vai với các cường quốc năm châu đây ? Trong khi luôn giành quyền lãnh đạo toàn diện tuyệt đối, nhưng khi có ai trong đội ngũ tiền phong ấy mắc tội thì họ chỉ việc khai trừ trước khi bị luận tội trước toà là xong, lãnh đạo thật là giản đơn.

Giấu tên
Cảm ơn GS Bút và Báo Pháp Luật đã nêu thẳng đúng chủ đề mà nhiều người quan tâm. Trong thời đại kinh tế tri thức phát triển như vũ bão thì búa liềm chỉ thể hiện được sức mạnh cơ bắp, biết đến khi nào ngọn cờ ấy đưa dân tộc này lên để sánh vai với các cường quốc năm châu đây?

Bùi Hoàng Chung, Hà Nội
GS Bút thẳng thắn góp ý đổi điều 4 hiến pháp nếu đảng CS chấp nhận những ý kiến đóng góp trên thì nhà nước VN sẽ phát triển tốt.

Nguyễn Nam, TP. HCM
Hoan nghênh giáo sư Trần Đình Bút đã có phát biểu công khai rất dũng cảm và xác đáng. Đây quả là cấm kỵ nhất trong những điều cấm kỵ đang hiện hữu tại Việt nam. Tôi không dám nói vơ đũa cả nắm, nhưng đối với những người có kiến thức hầu hết đều hiểu rằng, Điều 4 của Hiến pháp hiện hành tự bản thân nó đã vi hiến rồi.

Đảng Cộng sản bằng sức mạnh của công an và quân đội, công khai và ngấm ngầm, tự cho mình đứng trên quyền lợi của dân tộc, Pháp luật của Nhà nước. Chính Điều 4 này đã tước bỏ các quyền tự do hội họp - ngôn luận đã được quy định trong những điều khác. Từ đó, tước bỏ quyền được đa nguyên, thành lập và hoạt động của các Đảng phái khác. Điều 4 này trong 30 năm qua đã kìm hãm rất nhiều bánh xe lịch sử phát triển của Việt nam.

Thật dũng cảm khi công khai nói lên điều này trong bối cảnh Việt nam hiện nay. Mong rằng, sẽ có nhiều hơn nữa những tiếng nói mạnh mẽ như vậy; và cũng rất mong Đảng Cộng sản Việt nam ngộ ra điều này, và từ bỏ nó. Nếu không, rồi lịch sử sẽ phán xét cái tội: dám ngồi trên đầu trên cổ dân tộc và đất nước. Mong thay.

DVM, Hà Nội
Việc bỏ điều 4 Hiến pháp Việt Nam sớm muộn gì cũng sẽ xảy ra. Nhưng có lẽ thời điểm nhạy cảm này mà chấp nhận bỏ điều 4 liệu có xảy ra(?). Nhưng hy vọng lần này Đảng Cộng Sản Việt Nam dũng cảm làm cuộc Đổi mới lần hai. Cám ơn báo Pháp Luật và GS Bút. Mong rằng có nhiều người nữa hãy lên tiếng, đừng để "cánh én" lẻ loi khi mùa Xuân đang về.

Thu Phong, Silver Spring, USA
GS Bút lặp lại đề nghị bỏ Điều 4 là một việc không thể nào thực hiện được ở VN hiện nay. Chính quyền và đảng chỉ là một, làm sao có thể tách rời ra được. Tách rời đảng ra khỏi chính quyền không khác chẻ đôi một con người ra làm hai.

Nếu phe cấp tiến của đảng còn có lòng nghĩ đến dân đến nước thì chỉ có một cách duy nhất là phải có đa đảng trước. Từ đó những đảng phái khác bắt đầu tham gia vào guồng máy chính quyền để tiến đến một nhà nước pháp quyền như GS Bút mơ tưởng. Ý kiến của Ẩn danh cũng là một ảo tưởng vì độc đảng nhất định không thể nào có dân chủ. Bằng chứng rõ ràng hiện nay là độc đảng chỉ đưa đến độc tài và tham nhũng.

NV, Washington
Thời bây giờ, ai yêu nước thì khổ lắm. Quý vị nào yêu nước thì chỉ tự đang lừa gạt mình thôi, chứ thâm tâm chính quý vị cũng hiểu, làm gì có bất cứ sự thay đổi lớn lao nào trong kỳ Đại hội Cái bang lần X kỳ này? Lần XX hay XXX thì cũng vậy thôi, quý vị thật sự không hiểu, hay không muốn hiểu vì SỰ THẬT sẽ làm quý vị quá đau lòng?

Các cụm từ "XHCN" có nên giữ lại hay không, hay thay đổi tên đảng thành "Dân chủ Xã hội" cũng hoàn toàn không quan trọng, vì con rắn vẫn mang đầy đủ chất độc cho dù quý vị đổi tên nó thành con gì đi chăng nữa. Quý vị nào yêu nước thì phải nên có chút can đảm mà nhìn nhận, quý vị đã đi sai đường, tranh đấu sai phương pháp, tố cáo sai đối tượng, và ĐBLVN sẽ cai trị vững chắc Việt Nam trong mấy chục nếu không là mấy trăm năm nữa, quan trọng là vị họ không có đối thủ xứng tầm, các phe phái chống đối quá kém cõi, tầm thường, thậm chí ngu dốt.

Thomas Le, Oakland, USA
Đọc qua bài của GS Trần Đình Bút với một nội dung cơ bản là phải thực hiện Đa Đảng chứ không có mục đích nào khác. GS là một cố vấn cho Thủ Tướng mà nêu lên vấn đề này thì chắc rằng không ít đồng nghiệp của GS cũng chia sẽ, có khi đồng tình quan điểm của GS, có thể ngay cả Thủ Tướng cũng vậy, tôi đoán thế. Tôi không đề cập đến các vị mà tôi biết như Bùi Minh Quốc, Hoàng Minh Chính, Cố Trung Tướng Trần Độ, BS Đoàn Viết Hoạt, và rất nhiều người khác nữa (xin xem http://www.doi-thoai.com/).

Có một điều tôi phân vân rằng nước ta có bao nhiêu vị có học vị Giáo Sư mà chỉ có như GS Trần Dình Bút mới nêu lên được vấn đề này sao. Không lẽ GS Bút có một thế lực phía sau mới nêu lên đuợc điều này sao, rõ ràng trong Đảng, Chính phủ đã là Đa Nguyên tư tưởng, và cách nhìn rõ ràng về tương lai của dân tộc đó là sự phồn vinh đất nước, sự phồn vinh của văn minh, bình đẳng của tất cả con người được sinh ra và lớn lên và được nuôi dưỡng trong cùng một dòng sông.

GS Bút đang đi tìm và dóng lên tiếng nói của sự công bằng đích thực và tối thiểu cho con dân Việt đã một thời đau khổ và lầm than, cho những người đã bỏ mình vì lý tưởng cao đẹp cho sự độc lập dân tộc, vì công bằng xã hội, những người mà thầy rõ rằng quá bất công bởi giặc ngoại bang mà đã Nam Tiến (đi B), mà giờ đây con cháu họ như thế nào, chỉ còn lại những kẻ hiện nay đang sống ra sức ôm lấy quyền lực, ra sức phá hoại dân tộc (giặc nội) về đạo đức như đánh cá độ lên tới hàng triệu đô la, vét máu và mồ hôi của những cô gái đi làm dâu, làm giúp việc nhà tại Đài Loan, Hàn Quốc.

Tìm đến sự công bằng không phải là một phạm trù, công việc dành cho riêng ai, tất cả mọi người dân Việt đều có quyền dóng lên tiếng nói không phân biệt thành phần nào trong tinh thần bất bạo động

Danh dự của dân tộc Việt đã đi về đâu hỡi các bạn, hỡi các vị có học vị Giáo Sư khác trên toàn cõi đất nước Việt Nam. Không lẽ các Vị GS khác không thấy được tiền đồ của dân tộc sao, không lẽ các Vị nói rằng các vị nghiên cứu khoa học thôi chứ các Vị không xen, bàn đến Chính Trị, nếu các vị nói thế thì các Vị là là các cái máy Giáo Sư đấy, các Vị chỉ biết ngồi nghiên cứu chứ các Vị không biết đứng, có đứng thì cũng khom lưng chứ không đứng thẳng với hai chân của các Vị.

Tìm đến sự công bằng không phải là một phạm trù, công việc dành cho riêng ai, tất cả mọi người dân Việt đều có quyền dóng lên tiếng nói không phân biệt thành phần nào trong tinh thần bất bạo động, im lặng bất hợp tác cũng là một hành động phản kháng thành công nhất mà vì nó sẽ kéo dài năng lượng đấu tranh. Nếu dân Việt hiện nay quá sợ hãi uy quyền của DCS, ta làm thử một cuộc phản kháng để nói lên tiếng nói đòi quyền bình đẳng, dân chủ tối thiểu bằng phương pháp " Biểu Tình Tại Gia" nhất loạt không ra đường, không đi làm, không đến lớp, không đi chợ.. như nghỉ ngày tết vậy, chỉ ở nhà xem phim Tàu và liên lạc nhau bằng điện thoại, email. (nhớ làm đồ khô để trữ như bão lụt vậy).

Tất cả các Vị Giáo Sư cũng xin làm như vậy hãy duỗi thẳng chân ra và thế hệ học trò của các vị cũng sẽ ngẫng cao đầu và duỗi thẳng chân thì đến khi các vị về với ông bà tổ tiên nơi chín suối các Vị cũng thì thầm mĩm cười lấy chính linh hồn các Vị. Bia đặt tại Quốc Tử Giám tại thành Hà Nội để vinh danh ai, chắc các vị được vinh danh đó có phẩm chất khác cả Vị Giáo Sư của nước ta thời nay, Tài và Đức. Khỏi bàn tài, hãy bàn Đức. Người có Đức là người phải biết nói lên lẽ phải, phản đối sự bất công, xấu xa trong một con nguời, trong một gia đình, xã hội và rộng hơn là một Quốc Gia. Không lẽ các Vị Giáo Sư của đất nước ta thời này cho rằng người có Đức là phải hiền lành bảo đâu nghe đó. " Một điều nhịn, chín điều lành" chăng. Dân tộc có phồn vinh hay không là nhờ vào sự đóng góp của tất cả khối óc và bàn tay của đại quần chúng, nhưng không thể chối cải được lực lương tiên phong là Trí Thức, nhưng bậc hoàn hảo nhất phải là các Vị Giáo Sư.

Có ai sinh ra và lớn lên không muốn bước chân vào một mái trường, và muốn hơn là được mĩm cuời hạnh phúc khi được ngồi lắng nghe và cùng thực tập vời các Vị Giáo Sư Đại Học. Nhưng các Vị Giáo Sư của đất nước ta ơi các Tinh Thần của các Vị đâu rồi. Tôi không nghĩ rằng các Vị không thấy sự bất bình đẳng, sự thiếu dân chủ, và tương lai của các người con của các Vị trong một xã hội bất bình đẳng kỳ quặc về phương diện của quyền làm người, làm một công dân. Lời cuối xin các Vị hãy " Duỗi Chân Thật Thẳng, Đầu Thật Ngay" để xứng đáng vơi Liệt Tổ Liệt Tông. Kính Chào.

HoàngThi
Khi đất nước bị giặc Ngoại xâm đô hộ thì Tổ quốc cần đến những nhà Cách mạng để giành lại độc lập cho dân tộc không đòi hỏi Tri thức. Khi Giang sơn gấm vóc được Hoà bình thì Tổ quốc cần đến những nhà Tri thức, Khoa bảng có học vị để xây dựng đất nước, không đòi hỏi phải có những nhà Cách mạng tham gia.

Bill, Đức
Khi nào Đảng CSVN còn nắm vững vai trò lãnh đạo độc tôn, độc quyền, độc đảng thì không bao giờ có „nhà nước pháp quyền“ ,không có bầu cử tự do để bảo vệ quyền lợi của nhân dân xây dựng một quốc gia tự do dân chủ thật sự. Vì Điều 4 trong bản Hiến Pháp của CHXHCNVN ghi rõ : Đảng cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, theo chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội ..." nghĩa là vi phạm nhân quyền,nghĩa là đàn áp bằng bạo lực vì cho rằng một số thế thù địch ,tước đoạt mọi ý kiến tư do của người dân và đi ngược lại quyền lợi trách nhiệm đối với tổ quốc, đối với dân tộc, nó làm ngăn cản của mọi tầng lớp mọi huy động nhân tài có cơ hội đóng góp phát triển kinh tế cho đất nước trở thành quốc gia có tầm vóc ở Đông Nam Á và trên thế giới.

Trong bối cảnh hiện nay „thời cơ vàng“ đã đến nên hủy bỏ Điều 4 Hiến pháp là hợp lý đúng theo lộ trình tiến triển kinh tế của đất nước và tiến trình dân chủ toàn cầu, đó là con đường duy nhất hòa hợp, hòa giải và truyền thống bao dung của dâ tộc và cũng chính là nguyện vọng của tòan dân vì dân giàu nước mạnh,công bằng ,tư do,dân chủ và văn minh.Để chứng minh đảng CSVN có „ưu việt,sáng tạo“ thì nên mở rộng cánh cửa của „Tư do-Dân chủ“ bằng cách hủy bỏ Điều 4 Hiến Pháp chấp nhận đang nguyên đa đảng ,không có một đảng phái nào bị đe dọa ,không còn mâu thuẩn ở Hiến pháp,không còn tư tưởng lạc hậu mà cùng chung gánh vác nhiệm vụ thiêng liêng của dân tộc Việt Nam. Hy vọng đảng Cộng Sản VN cũng biết câu tục ngữ : “Trăm năm bia đá cũng mòn, ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ.”

Tuấn Khoa, Houston
Bạn Giang Thanh à, cái này là ông Bút mới viết đề nghị yêu cầu thay đổi thôi chứ đảng chưa có nghe và làm đâu. Có cả chục vị đã đề nghị chuyện này từ trước rồi.

Xin bạn đừng vội mừng mà kết luận: “Khi ai đó nói Việt Nam không có sự cải cách thì chỉ là nói láo”. Hãy nên nói như ông Hảo: “Tôi hy vọng lần này đảng không đùa” mới là tuyệt vời.

Giấu tên
Báo Pháp luật Tp.HCM sẽ đi vào lịch sử báo chí VN khi đã mạnh dạn đăng bài viết của ông Bút. Trí thức VN cần có những người dũng cảm dám nói thật với lòng mình như ông Bút. Báo chí cần có những tổng biên tập dũng cảm dám cho đăng những bài viết hợp lòng dân như thế.

Người Việt Nam đang cần lắm những lời kêu gọi thẳng thắn như thế. Thanh niên Việt Nam cần lắm việc truyền bá những bài viết nói đúng lòng dân để mọi người VN cùng đọc.

Tường Quân, TP. HCM
Đây là tín hiệu rất quan trọng cho thấy sự đối lập công khai của phe cấp tiến trong Đảng. Những cái điều vị GS này nêu không có gì là mới mẻ cả.

Cụ Hoàng Minh Chính đã làm và rất nhiều người khác tại VN đã làm, ở hải ngoại thì là đương nhiên rồi. Tuy nhiên, sự chịu đựng của Hà Nội đến đâu thì còn phải chờ.

Tạp chí Cộng Sản đã nói là các phương tiện truyền thông khi đăng tin về tiêu cực thì phải cân đối với số lượng tin về những tích cực mà Đảng đã mang lại cho xã hội, nếu không thì bọn xấu sẽ lợi dụng những tiêu cực này để nói xấu Đảng. Hiểu một cách nôm na là nếu tại thời điểm có quá nhiều chuyện tiêu cực xảy ra cùng một lúc thì các báo đài cũng nên đưa tin ... từ từ thôi!

Đảng đã thấy trước nguy cơ mất quyền cai trị nên đã chủ động đánh phủ đầu người dân. Theo dự luật trưng cầu ý dân thì sẽ không có chuyện xóa bỏ điều 4 trong Hiến Pháp.

Đưa điều 4 vào trong Hiến Pháp đã là việc làm tùy tiện và xem thường người dân, nay Đảng lại bồi thêm một cú nốc ao nữa cho những ai muốn dùng lá phiếu dân chủ để thách thức những đường lối cai trị sai trái độc đoán của Đảng.

Đảng sẽ dùng tất cả những phương tiện có thể để tự tạo ra một vaccine chống lại mọi đe dọa quyền lực đến từ người dân.

Ẩn danh
Tôi hoan nghênh cá nhân ông Trần Đình Bút, dù đứng trong Ban nghiên cứu của Thủ tướng cũng dám cất lên tiếng nói thẳng thắn và xem ra "khó nghe" đối với Đảng cộng sản.

Tách Nhà nước ra khỏi Đảng để "thực hiện đúng bản chất của một nhà nước pháp quyền"? Điều này có vẻ là một điều hợp lý tất nhiên nhưng lúc này khó mà thực hiện được. Tách Nhà nước ra khỏi Đảng thì Đảng chỉ còn là một nhóm người hô hào, chỉ tay suông thôi. Đó cũng có nghĩa là tước bỏ quyền lực thực tế của Đảng. Điều này làm sao Đảng chấp nhận được khi mà họ đang nắm quyền, trừ khi có một cuộc cách mạng hay đảo chính xảy ra.

Trong tương lai 10 - 20 năm nữa tôi không nghĩ điều này có thể xảy ra. Ông Bút nói rằng cần thay dổi Điều 4 của Hiến pháp. Tôi cũng nghĩ là nên thay đổi. Nhưng nếu có cơ hội thay đổi thì ai sẽ là người thay đổi?

Các nhà lập pháp tức các đại biểu Quốc hội hiện nay phần đông đều là thành viên của Đảng cộng sản. Tiếng nói của họ sẽ bảo vệ cho quyền lợi của Đảng cộng sản (cũng để bảo vệ cho quyền lợi của chính họ) trước khi đòi hỏi cho quyền lợi của người dân.

Để khắc phục tình hình này chúng ta phải chờ thêm nhiều năm nữa cho đến lúc số lượng đại biểu quốc hội ngoài Đảng tăng lên đủ để có sự đối trọng với các đại biểu là Đảng viên.

Về dân chủ, chưa có một nghiên cứu nào chỉ ra mối quan hệ tương tác giữa dân chủ và ổn định xã hội.

Sự lãnh đạo bởi một đảng cộng sản duy nhất đã tạo ra sự ổn định chính trị cho Việt Nam nhiều năm qua và rất cần giữ vững sự ổn định đó trong nhiều năm sắp tới để phát triển kinh tế. Vì thế, một bước tiến dân chủ đột ngột (thực hiện đa nguyên, đa đảng...) sẽ làm nhiều thứ đổ vỡ như nhiều người đã lo ngại.

Vì thế, tôi cho rằng mở rộng dân chủ hiện nay cần nhấn mạnh việc gia tăng quyền kiểm soát của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, buộc mọi hoạt động của Đảng phải nằm trong khuôn khổ pháp luật. Vào thời điểm hiện tại, chúng ta có thể chấp nhận một đảng lãnh đạo nhưng chúng ta không thể chấp nhận một ông vua như phong kiến.

Trong tình thế hiện tại, tôi xin đưa ra một mô hình thích hợp, gọi là chế độ dân chủ một đảng. Đó có thể là một kiểu dân chủ nửa vời nhưng sẽ điều hoà được sự đòi hỏi về quyền dân chủ của nhân dân với quyền lãnh đạo của Đảng.

Chúng ta chấp nhận sự lãnh đạo của Đảng nhưng chúng ta có quyền kiểm soát, giám sát tuyệt đối mọi hoạt động, chính sách của Đảng và trực tiếp tham gia bầu cử và có quyền bãi nhiệm các thành viên, chức vụ của Đảng, của Chính phủ, của Quốc hội. Theo tôi, làm được như thế cũng là một bước tiến về dân chủ trong thời điểm hiện tại.

Minh Nam, Hà Nội
Thưa các bạn: Một số bạn hoan nghênh ý kiến GS Trần Đình Bút; tôi cũng tán thành như vậy. Dẫu sao, đó cũng là sự dũng cảm của ông.

Nhưng, thưa các bạn, trước GS Bút có anh Phan Khắc Hải đã kiến nghị công khai như vậy. Đây là lúc đảng ta (có lẽ do tình thế bắt buộc) phải chấp nhận các ý kiến "khác biệt".

Từ xa xưa, khi điều 4 vừa mới nhảy vào ngồi trong hiến pháp, đã có nhà văn Bùi Minh Quốc và một số vị nữa phát biểu "nên bỏ điều 4" này rồi. Nhà văn này sau đấy bị quản chế (hình như) tới 3 năm - nghĩa là chưa đến thời điểm có thể nói được.

Chúng ta có thể mừng, nhưng niềm vui chỉ trọn vẹn khi có kết quả của đại hội 10 và sau đó là cuộc bầu quốc hội năm 2007. GS Bút nói đảng ta vơ vào mình toàn quyền lãnh đạo là điều hợp lý trong thời chiến. Có lẽ ai gần GS Bút xin nói cho ông rõ: Điều 4 hiến pháp vẫn tồn tại ngang nhiên ngay trong thời bình (sau 1975 tới 31 năm rồi). Tóm lại, thời nào đảng ta cũng muốn nắm quyền tuyệt đối, chỉ nhả ra khi tình thế không cho phép nữa mà thôi.

Tôi cũng mong như bạn Giang Thanh (Hà Nội) nhưng xin bạn phân biệt Cải cách và Đổi mới. Đổi mới mang tính triệt để hơn Cải cách mà 20 năm nay chỉ được có thế; đến nỗi nay cả nước mong có Đổi Mới II, Liệu đảng ta đổi mới có chậm quá không (?) để người ta phải nghi rằng đảng ta chỉ đổi mới kinh tế thôi mà phớt lờ đổi mới chính trị?

PTN
Hoan hô GS. Trần Đình Bút. Chính Lê-nin cũng đã từng kêu gọi chấm dứt kiểu lãnh đạo thời chiến vì nó không phù hợp trong giai đoạn hoà bình và phát triển kinh tế.

Hãy làm cho Hiến Pháp không còn mâu thuẫn và tốt hơn :"Mọi công dân của nước Việt Nam đều phải bình đẳng trước Pháp Luật", không ai có quyền đứng trên Pháp Luật dù là một cái tên mơ hồ nào đó hay một cá nhân, tổ chức nào.

Không nên nhập nhằng giữa hai cơ cấu quyền lực: nếu Đảng lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện thì không cần Hiến Pháp nữa làm gì vì nó thừa, chỉ cần cương lĩnh của Đảng và những chỉ thị là đủ.

Nếu sử dụng Hiến Pháp thì Đảng phải dưới Hiến Pháp, nghĩa là Nhà Nước hay Chính Phủ làm việc theo Hiến Pháp chứ không theo sự lãnh đạo của Đảng được.

Giang Thanh, Hà Nội
Thật tuyệt vời!!! Khi ai đó nói Việt Nam không có sự cải cách thì chỉ là nói láo. Đã và đang xuất hiện nhiều mầm mống và tiếp theo là sự cải cách mạnh mẽ.

Tôi tin vào sự lãnh đạo hiện nay, vì nó dẫn đến sự thay đổi dần dần, tránh đổ vỡ xã hội, nhất là những nước còn nghèo như chúng ta, đổ vỡ là trở về vạch xuất phát.

Ẩn danh
Hoan nghênh giáo sư Trần Đình Bút, Đất nước này cần những người dám nói thật. Có lẽ đã đến lúc nước ta lại cần đến vai trò tiên phong mang tính đổi mới đột phá của các nhà trí thức, những người già, những người có cái tâm trong sáng và trách nhiệm trước tương lai của dân tộc.

Chúng tôi những thanh niên của thời đại mới cần được đổi mới cần được sống với chính mình và đóng góp để xây dựng đất nước. Tôi nghĩ không có người dân Việt Nam nào lại không muốn đât nước phồn vinh. Đấy cũng là lí tưởng của thanh niên thời nay ở Việt Nam.

Hoàng Anh, Vinh
Hoàn toàn đúng đắn, nên đặt lợi ích dân tộc lên trước. Thời thế không phải là bất biến, chiến tranh chống ngoại xâm và phục hưng dân tộc là hai thời kỳ khác nhau về bản chất. Do đó cần phải ứng xử thích hợp tùy theo thời thế, hy vọng là dân tộc ta không bỏ lỡ thời cơ này để làm cho dân tộc ta trở nên dân chủ hơn, văn minh hơn.