Người Việt tị nạn ở Campuchia

Trong vài năm gần đây, ngoài sự kiện hàng loạt đồng bào Thượng từ cao nguyên Trung phần chạy qua Campuchia, còn có nhiều người Việt ở miền Trung hay miền Nam Việt Nam cũng tìm đường qua thủ đô Phnom Penh xin tị nạn.

Gần đây nhất, có một nhóm 12 người. Họ đã được Cao ủy tị nạn UNHCR cấp qui chế tị nạn chính trị và được nhận trợ cấp hàng tháng.

Tuy nhiên tình trạng tị nạn của số người Việt này đang trở nên khó khăn hơn.

Trong số này có Mục Sư Ngô Đắc Lũy, sinh năm 1963, từng đi truyền đạo ở ngoài miền Bắc, ông tới Phnom Penh vào năm 2004, được cấp qui chế tị nạn vì lý do tôn giáo. Theo lời ông văn phòng UNHCR tại Phnom Penh thông báo trong thời gian ngắn vài tháng tới đây, Cao ủy sẽ không thể tiếp tục trợ cấp.

Một phụ nữ từng hoạt động chính trị và được UNHCR che chở, bà Phạm Thị Bạch (trong ảnh), gần 60 tuổi, đang lo lắng trợ cấp bị ngưng.

UNHCR khuyên những người tị nạn nên hòa nhập vào cuộc sống tại Kampuchea như đa số người Việt đã di dân tới đây. Nhưng những người Việt này nói họ cảm thấy an ninh bị đe dọa mặc dù không giải thích rõ tại sao.

Một người tị nạn khác, xin UNHCR che chở cũng vì lý do không được tự do hành đạo tại Việt Nam là Đại Đức Thích Giác Luận tới Phnom Penh vào năm 2003. Thuộc phái tiểu thừa, hiện nay, theo lời Đại Đức, ông hàng ngày đi lang thang không nơi trú ngụ, có khi đi về tỉnh xa.

Sự thực tiền trợ cấp không nhiều, trước đây chỉ khoảng 30USD một tháng, sau có tăng lên khoảng 80USD. Với số tiền này, so với vật giá tại Phnom Penh hiện nay, chỉ có thể thuê mướn một căn phòng nhỏ hẹp, thiếu tiện nghi, để ở qua ngày, còn tiền ăn uống phải rất chật vật.

Ông Võ Văn Minh, một người Việt sống lâu năm tại Phnom Penh, từng làm thông dịch cho phái đoàn cơ quan di trú Hoa Kỳ tại Phnom Penh, trong thời gian đồng bào Thượng được phái đoàn phỏng vấn, cứu xét nguyện vọng xin đi định cư tại Mỹ.

"Lý do văn phòng Cao ủy tị nạn tại PhnomPenh đưa ra là không có đủ ngân quỹ tiếp tục cấp phát cho người tị nạn Việt Nam, là không sai," ông Minh nói.

Ông cho biết hiện nay, nhiều nhân viên làm việc cho văn phòng UNHCR cũng bị giảm bớt. Ngay cả số đồng bào Thượng còn lại trong trại tạm trú ở Phnom Penh cũng bị giới hạn trong sinh hoạt, như tiền dành cho công tác y tế cũng bị ít đi so với trước đây.

Chính quyền Phnom Penh, Cao ủy tị nạn cùng chính quyền Việt Nam đã ký hiệp định ba bên về công tác hồi hương đồng bào Thượng lánh nạn tại Campuchia.

Hiệp định này đi vào hiệu lực hơn một năm nay và một số đồng bào Thượng đã hồi hương vì không đủ tiêu chuẩn tị nạn.

Còn nhóm người Việt tị nạn mới đây đã có qui chế tị nạn, nhưng lại được văn phòng Cao ủy tị nạn khuyên nên ở lại Kampuchea sinh sống.