28 Tháng 3 2006 - Cập nhật 09h21 GMT

Cựu binh đòi Hoa Kỳ nhận lỗi

Các cựu binh cuộc chiến Việt Nam đã kêu gọi Hoa Kỳ công nhận các ảnh hưởng sức khoẻ của chất độc da cam, loại hóa chất mà Hoa Kỳ đã rải để phát quang rừng tại Việt Nam.

Lời kêu gọi được đưa ra tại một hội nghị ở thủ đô Hà Nội với sự tham gia của các nhà hoạt động vì hòa bình và các cựu chiến binh từ sáu nước trong đó có Hoa Kỳ.

Từ lâu các cựu binh đã nói rằng chất độc da cam gây ung thư và dị tật bẩm sinh. Hoa Kỳ đã bác bỏ chuyện này.

Một nhà vận động có tiếng, ông Đặng Vũ Hiệp nói rằng cuộc đấu tranh đòi Washington công nhận các hậu qủa này là vì cả các nạn nhân hiện tại và tương lai.

Hồi tháng giêng, một tòa án Hàn Quốc đã ra lệnh cho hai công ty Hoa Kỳ, Dow Chemical và Monsanto phải bồi thường cho hàng ngàn cựu binh Việt Nam tiếp xúc với chất độc hại này. Hai công ty Hoa Kỳ nói họ sẽ kháng án.

Hội nghị

Hội nghị quốc tế về nạn nhân chất độc da cam / dioxin khai mạc ngày 28 tháng ba ở Hà Nội, với 150 đại biểu từ sáu quốc gia.

Theo Việt Nam, đoàn Việt Nam có 90 người, trong đó có người là cựu chiến binh, người dân, sĩ quan quân đội của Việt Nam Cộng Hòa trước đây - những người mà chính quyền nói bị ảnh hưởng của chất độc da cam/dioxin.

Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam Việt Nam, nói tại phiên khai mạc rằng dioxin gây tai hại cho nhiều thế hệ:

"Những dị tật bẩm sinh nặng nề ở thế hệ con (2,95% trong cộng đồng so với 0,74% trong cộng đồng bình thường) và cả thế hệ cháu (2,69% trong cộng đồng nạn nhân so với 0,82% trong cộng đồng bình thường.)"

"Tại Hội nghị này, chúng tôi mong muốn bạn bè khắp năm châu ủng hộ mạnh mẽ hơn nữa cuộc đấu tranh đòi tôn trọng công lý và lương tri này."

Không thừa nhận

Chính phủ Mỹ không gửi đại diện đến hội nghị và đã bác bỏ trách nhiệm về những thiệt hại sức khỏe ở người dân Việt Nam gây ra bởi chất da cam.

Đại sứ Mỹ, Michael Marine, đầu tháng này nói hai nước đã có một số "trao đổi mang tính hợp tác" gần đây nhằm cùng nghiên cứu vấn đề, nhưng ông cũng phê phán Việt Nam vì quy trách nhiệm quá nhiều cho chất dioxin.

"Tôi luôn nghe thấy điệp khúc: 'nạn nhân chất độc da cam'," vị đại sứ nói ở một buổi họp báo. "Họ dùng từ này để mô tả mọi người mang thương tật. Và tôi chắc chắn quý vị cũng biết rằng nói như thế là không chính xác."

Tại hội nghị, nghị sĩ đảng Xanh của New Zealand, Sue Kedgley, nói "thật hổ thẹn" khi Washington vẫn phủ nhận việc tạo nên một "môi trường độc hại ở Việt Nam".

Bà nói: "Chính phủ Mỹ cung cấp chăm sóc sức khỏe miễn phí cho cựu binh Mỹ, những người chiến đấu ở Việt Nam, vì nhiều loại bệnh. Vậy mà họ lại không chịu hỗ trợ cho hàng trăm ngàn người Việt Nam chịu cùng các chứng bệnh gây ra bởi cùng tác nhân."

Các công ty Monsanto Corp, Dow Chemical và những công ty từng sản xuất chất da cam vào năm 1984 đã trả 180 triệu đôla cho các cựu binh Mỹ nhưng không thừa nhận trách nhiệm.

Tháng Ba năm ngoái, một tòa án ở Mỹ đã bác vụ kiện của các nạn nhân Việt Nam.

Hội nạn nhân chất độc da cam/điôxin Việt Nam đã nộp đơn kháng án, và dự kiện tòa phúc thẩm của Mỹ sẽ ra quyết định trong tháng Tư.

Theo đánh giá chính thức của Việt Nam, Việt Nam hiện có 4.8 triệu người bị phơi nhiễm chất độc dioxin và có khoảng 3 triệu người là nạn nhân.

---------------------------------------------------------------------------------