Tham nhũng tràn lan gây thiệt hại cho người nghèo

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản khóa IX có nói: "Xử lý nghiêm minh theo pháp luật và kỷ luật Đảng đối với những người có hành vi tham nhũng, tiêu cực, bất cứ người đó là ai, ở cương vị nào.”

Tuy nhiên, trong thực tế, việc khởi tố, điều tra, bắt tạm giam cán bộ Đảng viên chỉ được tiến hành khi đã có thông báo cho cấp ủy trực tiếp quản lý người đó.

Nếu thường trực cấp ủy không đồng ý, người này có quyền báo cáo lên cấp trên, dẫn đến khó khăn và trì hoãn trong việc điều tra.

Tại hội nghị vừa diễn ra của Bộ Công an tổng kết 13 năm phòng chống tham nhũng, buôn lậu, thứ trưởng Lê Thế Tiệm thừa nhận “đụng đến Đảng viên” là việc phức tạp.

“Nhiều giám đốc, phó giám đốc phụ trách cảnh sát rất hăng hái đấu tranh chống tham nhũng, nhưng sau đó là lên bờ xuống ruộng. Anh em nói rằng Bộ chỉ đạo rất đúng nghị quyết, nhưng bọn em làm theo thì bọn em biết đi đâu?”

Ông Vũ Quốc Hùng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương, dẫn ra ví dụ quanh vụ tham nhũng quota dệt may, mà nguyên Thứ trưởng Mai Văn Dâu đã bị khởi tố.

Ông cho biết khi ấy ông phải chờ Bộ Công an báo cáo về kết quả điều tra, rồi báo cáo cho Ban Bí thư thì mới được phép có quyết định bắt tạm giam ông Mai Văn Dâu.

“Vụ trọng điểm còn làm vậy được. Chứ hàng trăm vụ khác thì anh nào trực chiến. Cứ chờ đợi nhau, ông này trông ông kia, làm mất thời cơ anh em, nó chuồn mất.”

Trong vụ án được nói là nghiêm trọng nhất thời gian gần đây, vụ PMU18, tổ chức đảng ở Ban quản lý dự án này được nói là bị “tê liệt.”

Theo một số nhà quan sát, nhiều vụ tham nhũng bị công khai tại Việt Nam là do tố cáo của người dân hoặc do nội bộ cơ quan lục đục nên lộ ra ngoài, trong khi ủy ban kiểm tra của nhiều đảng bộ chỉ hoạt động chiếu lệ.

Trong một phân tích gần đây, chuyên gia lâu năm về Việt Nam, giáo sư Carlyle Thayer từ Úc, cho rằng tham nhũng cỡ lớn ở Việt Nam “tập trung vào những mạng lưới bảo trợ của các quan chức, gia đình và thân nhân của họ. Nói chung các mạng lưới này ở ngoài luật pháp.”