BBCVietnamese.com

30 Tháng 8 2006 - Cập nhật 11h48 GMT

Lê Quỳnh
BBC Việt ngữ

Câu hỏi sau một vụ xử tiêu cực

Một vụ việc mà người tố cáo được Thủ tướng và cựu Tổng Bí thư tuyên dương, có kết quả là một bản án nhẹ nhàng

Phiên xử vụ án tham nhũng đất ở Đồ Sơn đã kết thúc, đặt ra dấu hỏi lớn về thực tiễn chống tham nhũng ở Việt Nam.

Trong vụ án này, một đại tá về hưu quyết tâm tố cáo tiêu cực mặc dù bị thị ủy chỉ đạo khai trừ Đảng để rồi được chính Thủ tướng khen ngợi lòng dũng cảm, đã trở thành hình ảnh thể hiện cho "sức mạnh của nhân dân."

Nhưng hình phạt cảnh cáo do tòa án Hải Phòng dành cho ba bị can bị nhiều người xem là “giơ cao đánh khẽ”.

Cấp đất cho cán bộ

Tháng Bảy 2000, dự án 533 làm đường từ Hải Phòng đi Đồ Sơn được phê duyệt, dẫn đến việc di dời nhà các hộ dân thuộc phường Vạn Hương, Vạn Sơn, Ngọc Xuyên (thị xã Đồ Sơn).

Những người dân này được hứa sẽ có đất cho họ tái định cư.

Nhưng đến năm 2003, lời hứa vẫn chưa được thực hiện. Thay vào đó, tháng Ba 2003, Thị ủy Đồ Sơn ra thông báo về chính sách cấp đất cho riêng các cán bộ theo nguyên tắc “cấp trưởng trước, cấp phó sau; đồng chí tham gia lâu năm trước, tham gia ít năm sau”.

Trong tổng số khoảng 200 suất đất tái định cư thì một nửa được cấp cho cán vị cán bộ thị xã và người nhà của họ.

Lúc này xuất hiện ông Đinh Đình Phú, một đại tá công an về hưu ở Đồ Sơn, người gửi đơn tố cáo tiêu cực ở địa phương từ tháng Ba 2004.

Tháng Sáu năm đó, một hội nghị của Thị ủy Đồ Sơn ra kết luận sẽ thành lập tổ công tác để “điều tra làm sáng tỏ, kiên quyết xử lý nghiêm khắc những cán bộ, đảng viên, người có đơn thư tố cáo theo pháp luật hiện hành và chế độ nguyên tắc Đảng”.

Đảng bộ phường nơi ông Phú sinh sống được chỉ thị phải kiểm điểm ông vì sai phạm trong công tác đảng viên – đây được xem là bước cần thiết để khai trừ luôn vị đảng viên cộng sản có 40 năm tuổi Đảng, tuy rằng chuyện này sau đó không thành hiện thực.

Không mấy người tin tưởng ông Phú sẽ đạt được mong muốn, như lời ông sau này kể lại trên báo Tiền Phong:

“Tôi lại tìm đến người thủ trưởng cũ, ấy là ông Trần Đông (nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ) hỏi ý kiến. Ông khuyến khích ngay: “Cậu nên làm, nhưng “đấu” lại với cả một tập thể như vậy cũng không dễ đâu.”

Đi tìm công lý

Vị đại tá già sau đó ra Hà Nội, tìm cách gặp và gửi đơn tố cáo cho một số lãnh đạo, trong đó có cựu Tổng Bí thư, Lê Khả Phiêu, người sau này tiết lộ ông cũng nhắc vụ này với người đứng đầu Đảng Cộng sản hiện nay, ông Nông Đức Mạnh.

Đến ngày 24-3-2005, Thủ tướng Phan Văn Khải ra một thông báo tuyên dương ông Đinh Đình Phú đã “dũng cảm tố cáo những hành vi sai trái để thanh tra làm rõ, ngăn chặn và xử lý kịp thời.”

Thủ tướng Việt Nam kết luận Thị ủy Đồ Sơn đã ra một nghị quyết sai trái và yêu cầu thành phố Hải Phòng thực hiện nghiêm túc các kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Hồ sơ vụ việc cũng được chuyển sang cho cơ quan công an.

Sau sự tuyên dương của Thủ tướng Phan Văn Khải, vị đại tá về hưu trở nên nổi tiếng với nhiều bài báo, phóng sự truyền hình nói về ông trong năm qua.

Cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt cũng nói ông theo dõi “rất kỹ” câu chuyện về ông Đinh Đình Phú và rằng “trong những người được tôn vinh, khen thưởng hiện nay, nên đặt những đối tượng này trong số những vị trí ưu tiên hàng đầu.”

Đặt trong những lời khen tặng đó, hình phạt cảnh cáo tại tòa ngày 28-8 đối với ba bị can – trong đó có nguyên Bí thư Thị ủy Đồ Sơn – đã gây ngạc nhiên, thậm chí bất bình với nhiều người.

Gần đây khi được hỏi về vấn đề chống tham nhũng, ông Lê Khả Phiêu bình luận “phải chăng chỉ khi nhân dân phát hiện, lên án quyết liệt thì anh làm, anh xử, song xử vẫn chưa đến nơi đến chốn?”

Và nếu một vụ tiêu cực được nhiều lãnh đạo cấp cao trong Đảng Cộng sản quan tâm có kết quả là cảnh cáo, thì sẽ còn cần làm gì để người dân tin rằng chống tham nhũng không phải là “đánh bùn sang ao"?
....................................................

Đức Duy, Berlin
Việc tòa án nhân dân Hải phòng tuyên phạt mức cảnh cáo cho các bị can là cựu quan chức Đồ Sơn, phải chăng đó là một thách thức đối với tân thủ tướng Nguyễn tấn Dũng, khi ông đang vận động để được trao quyền miễn nhiệm từ chủ tịch tỉnh trở xuống? Quyền này trước đây ông Khải và những người tiền nhiệm không hề được trao bởi cơ chế.

Có hai giả thiế được đặt ra: Phải chăng thủ tướng mới chỉ hô hào xuông chống tham nhũng, bởi ông đã bị vô hiệu hoá bởi cơ chế ,mà đành thúc thủ như bao nhiêu người tiền nhiệm khác?

Thứ 2 là liệu ông có thể thực sự có năng lực làm vô hiệu hoá cái cơ chế sản sinh ra tham nhũng không? Đó là bài toán vô cùng khó trong khi mỗi vùng miền càng ngày càng xuất hiện nhiều lãnh chúa tung hoành ngang dọc ngay trên đất mình quản lý.

Vụ việc Hải phòng đang là một thách thức lớn với quyền lực của ông nếu ông thực lòng chống tham nhũng. Nhân dân đang trông chờ rất nhiều ở ông và hy vọng ông sẽ không làm mất lòng tin đó của dân.

Đông A
Đảng ta có màn quảng cáo thật ấn tượng, từ nay tha hồ mà thu hút quần chúng vào đảng. Cố gắng vào đảng mà tham nhũng hối lộ, nếu bị phát hiện thì cũng chỉ bị cảnh cáo cho vui.

Nguyễn Nam, Hà Nội
Trong tất cả các việc chống thì chống bản thân mình là điều khó nhất. Mỗi khi lãnh đạo tiêu cực, bị phanh phui thì cũng phải làm chứ, nhưng làm để xoa dịu dư luận và lòng dân thôi, xử để người ta biết rằng nước Việt Nam còn có Pháp luật.

Nhưng Pháp luật ấy phục vụ ai thì mọi người vẫn rõ. Những người mà họ đứng trên cả Pháp luật thì đừng mong họ thực thi Pháp luật nghiêm chỉnh.

Thanh Thanh, Sài Gòn
Không những chỉ cảnh cáo mà tòa còn tuyên phạt mỗi bị cáo 50.000 đồng tiền Việt Nam đấy chứ! 50.000 VNĐ là bao nhiêu bạn biết không: tương đương khỏang 3 USD, tại Việt Nam có thể ăn được 5 tô phở mức trung bình. Thật khôi hài. Đúng là một bi hài kịch, một trò hề phải không?

John
Vụ việc này đã làm cho người dân mất hết niềm tin vào những câu khẩu hiệu và lời nói về chống tham nhũng tại Việt Nam của các đồng chí lãnh đạo Đảng CSVN.

Việc xử lý nhẹ nhàng này cho thấy luật pháp những người có chức có quyền đang thao túng luật pháp Việt Nam và càng thể hiện sự coi thường nhân dân và đang đẩy cuộc chiến chống tham nhũng vào ngũ cụt và càng làm cho những bất công trong xã hội trở nên nghiêm trọng.

Minh Nam, Hà Nội
Đảng ta có định thật sự chống tham nhũng hay không? Còn phải theo dõi tiếp. Vụ việc xôn xao cả nước. các vị chóp bu quan tâm, ra chỉ thị, tốn công điều tra hàng năm trời mà nay toà tuyên án "cảnh cáo" thì liệu có hài hước hay không.

Nay tôi xin nói chuyện nghiêm túc. Các bạn hãy theo tôi. Chúng ta xin vào đảng, leo lên cấp uỷ, sau đó tìm cách tham nhũng nhưng nhớ rằng ở mức độ thấp. Sau một số lần, nếu bị lộ cũng không lo. Sẵn sàng ra toà để nhận bản án "nghiêm khắc phê bình". Rồi hạ cánh an toàn.