Con đường vào WTO đang đi đến chặng cuối

Theo Inside U.S. Trade. nói rằng phe Cộng hòa tại Hạ viện đã nói với những người ủng hộ Việt Nam rằng phiên bỏ phiếu tháng Chín chỉ có thể diễn ra nếu họ thu thập đủ số phiếu cần thiết để đưa dự luật ra trước Hạ viện.

Các nguồn tin từ giới kinh doanh Mỹ nói họ sẽ cố gắng thu thập được số phiếu cần thiết, nhưng thừa nhận điều này là khó vì thời gian gấp rút.

Lãnh đạo đảng Cộng hòa ở Hạ viện, John Boehner, nói tuần này rằng việc bỏ phiếu liên quan Việt Nam "không nhất thiết" phải diễn ra trong tháng Chín thì mới có thể thông qua quy chế tối huệ quốc vĩnh viễn trước khi ông Bush sang Hà Nội dự Apec ngày 18-9 tháng 11.

"Tôi thấy nó nằm trong nghị trình trước khi tổng thống đi Việt Nam," ông Boehner nói trong buổi họp báo ngày 5-9.

Một khi được thông qua tại Hạ viện, dự luật về Việt Nam sẽ được bỏ phiếu ở Thượng viện và nếu được thông qua, sẽ được Tổng thống Bush đặt bút ký.

Theo một số nguồn tin, việc bỏ phiếu về quy chế PNTR cho Việt Nam vẫn có thể kịp diễn ra trước ngày ông Bush dự hội nghị Apec, vì nếu việc bỏ phiếu không diễn ra, nó sẽ bị xem là một thất bại ngoại giao.

Tình hình WTO

Inside U.S. Trade cũng dẫn lời một viên chức thương mại Mỹ nói rằng Việt Nam có thể chưa kịp đạt mục tiêu hoàn tất đàm phán đa phương về việc gia nhập WTO trước lúc diễn ra phiên họp của hội đồng ngày 10-11 tháng Mười.

	Chính trị Mỹ đang lo tranh cử giữa kỳ, và có thể tạm hoãn việc thông qua PNTR

Viên chức này nói mặc dù các thành viên WTO đang cố gắng hoàn tất trước thời điểm cuộc họp, nhưng Việt Nam còn phải kết thúc đàm phán với nhiều thành viên.

Trong tuần này, Việt Nam đã có thỏa thuận với EU về đàm phán đa phương. Cao ủy Thương mại EU Peter Mandelson loan báo rằng ông không thấy còn trở ngại nào cho đơn của Việt Nam.

Phía Mỹ thừa nhận nếu quả thực đàm phán đa phương kết thúc nhanh chóng và phiên họp toàn thể tháng Mười chấp nhận báo cáo về Việt Nam, Hoa Kỳ có thể sẽ phải áp dụng dụng chính sách "Non application Clause" vì nhiều khả năng Quốc hội Mỹ chưa thông qua quy chế PNTR cho Việt Nam vào lúc ấy.

Việc vận dụng chính sách này sẽ đồng nghĩa Hoa Kỳ chưa áp dụng các quy tắc WTO cho Việt Nam.

Tuy nhiên, chính sách "Non application Clause", ngay cả khi xảy ra, cũng không có tác dụng thực tế nếu Hoa Kỳ kịp thông qua quy chế PNTR trước khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên WTO.

Nếu quy chế tối huệ quốc vĩnh viễn được Mỹ dành cho Việt Nam, Mỹ sẽ rút lại chính sách "Non application Clause" (nếu nó được áp dụng trước đó).

Trong trường hợp báo cáo về Việt Nam được WTO chấp nhận trong cuộc họp tháng Mười, Việt Nam sẽ còn chờ Quốc hội thông qua các điều khoản của việc gia nhập, một quá trình có thể mất thêm thời gian.

Sau khi Quốc hội thông qua và báo cáo cho WTO, Việt Nam còn phải chờ 30 ngày trước khi chính thức trở thành thành viên WTO.

Điều này có nghĩa là Việt Nam vẫn có thể chưa phải là thành viên WTO chính thức cho đến khi Quốc hội Mỹ bỏ phiếu về PNTR trong tháng 11.