21 Tháng 11 2006 - Cập nhật 12h14 GMT

Kate McGeown
BBC News, Hà Nội

Nhận định việc ông Bush thăm nhà thờ

Sáng Chủ nhật ngày 19-11, hai vợ chồng Tổng thống Mỹ George W Bush đã tới dự lễ cầu nguyện tại nhà thờ Cửa Bắc, Hà Nội.

Cuộc viếng thăm nhà thờ của ông vừa là hành động tín ngưỡng mà cũng là tuyên ngôn chính trị.

Chỉ vài ngày trước khi ông Bush đến Việt Nam dự hội nghị APEC, Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước mà họ cho là vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng.

Khi loan báo quyết định, bộ ngoại giao Mỹ nói đã có "những cải thiện quan trọng hướng đến tự do tôn giáo" ở Việt Nam mấy năm gần đây.

Chuyến đi đến nhà thờ Cửa Bắc nhằm nêu bật những cải thiện này, và để đảm bảo xu hướng này tiếp tục.

"Một xã hội toàn diện là xã hội hoan nghênh tự do căn bản - và không có tự do nào căn bản như tự do thờ phụng," ông nói với các nhà báo sau buổi lễ.

"Tôi hy vọng người dân toàn thế giới sẽ có thể bày tỏ tự do tôn giáo."

Giam cầm linh mục

Những tín đồ Thiên Chúa giáo ở Hà Nội rõ ràng cảm thấy đã có tiến bộ.

"Bố mẹ tôi từng gặp một vài khó khăn trong quá khứ," một tín đồ 22 tuổi nói.

"Người dân họ biết đã từng có lúc họ không được phép đến nhà thờ, và một số linh mục bị giam cầm."

"Nhưng hiện nay tôi cảm thấy tự do và thoải mái thờ phụng."

Có vẻ như những ngày khi nhà chức trách cộng sản ghét bỏ tôn giáo đã qua đi rồi.

Người dân tự do ra vào nhà thờ và chùa - một số đã được xây mới gần đây - và các giáo dân công khai đeo thánh giá và những biểu tượng đức tin khác.

Nhưng những nhà chỉ trích nói nhà chức trách tiếp tục hạn chế hoạt động của những tổ chức tôn giáo bị xem là đi ngược chính sách nhà nước.

Theo Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế, "những hạn chế ngặt nghèo đối với tự do tôn giáo và sự sách nhiễu vẫn tiếp tục."

Trong một thông cáo bày tỏ sự không đồng tình với việc Washington đưa Việt Nam ra khỏi danh sách đen, chủ tịch ủy ban, bà Felice Gaer, nói chính phủ vẫn tiếp tục "nghi ngờ" một số nhóm ở vùng cao nguyên trung phần.

Trong đó có các giáo dân Tin lành người thiểu số thuộc cộng đồng người Thượng và Hmong, cũng như thành viên của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.

Theo nhóm nhân quyền Human Rights Watch, nhiều hòa thượng của nhóm này vẫn bị quản thúc.

Nhiều nhà thờ tại gia - tức các nhóm tôn giáo chui không được nhà nước công nhận - vẫn tồn tại ở Việt Nam và tiếp tục than phiền rằng họ bị viên chức sách nhiễu.

Ngày càng được dung thứ

Ngược lại, ông Bush được tự do đi lại giữa các giáo dân Thiên Chúa giáo và Tin Lành.

Chính phủ Việt Nam xem việc nước này ra khỏi danh sách đen là việc đáng để ăn mừng. Nhưng họ cũng nói họ xứng đáng được như thế.

"Quyết định phản ánh chính xác hiện thực ở Việt Nam," ông Ngô Yên Thi, trưởng ban tôn giáo chính phủ, nói.

Bộ ngoại giao Mỹ nói Việt Nam đã phóng thích nhiều tù nhân tôn giáo trong mấy năm gần đây, và việc sách nhiễu tín đồ đã giảm.

Các dấu hiệu ở những thành phố lớn rõ ràng có vẻ tích cực.

Nhưng để tự do tôn giáo thật sự đến với Việt Nam, nó phải được áp dụng cho mọi tôn giáo ở mọi nơi trên đất nước này - và đến nay, dẫu cho có sự lạc quan ở Hà Nội, thì điều này còn chưa xảy ra.

.......................................................

Nguyễn Phong, Hà Nội
Theo tôi, tự do tôn giáo ở Việt Nam như là rất cởi mở rồi. Người Việt trong nước cũng không đồng tình với một số đạo giáo khác mới thành lập lợi dụng tôn giáo để thu lợi bất chính hay đi ngược với thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Tôi cũng thấy nhiều người Việt ở nước ngoài thiếu hiểu biết về đời sống chính trị, tôn giáo trong nước. Họ cần đi thực tế nhiều hơn chứ không nên chỉ tin vào những thông tin thiên lệch.

Nicole Chan
Cái vụ này bình thường thôi, một Cơ Đốc nhân đi thờ phượng Chúa ngày Chúa nhật là bình thường, chẳng nói lên được gì.

Tuy nhiên mình đồng ý với Tony Tran, vì mình ngày trước bỏ thi ĐH Kiến Trúc, để thi vào ngành Cảnh Sát - chỉ để bắt cướp và giúp dân thôi - tham gia đủ mọi yêu cầu từ hồ sơ, đến thi, cân-đo-đong-đếm, cuối cùng không có phiếu báo danh đi thi, chỉ vì mình đạo Tin Lành.

Hỏi lý do: "không đựơc rồi cháu ơi!", thế thôi, nhưng mình biết vì trong suốt quá trình hoàn tất hồ sơ thi (cũng cả gần 1 tháng hơn) thì mình nhận lời yêu cầu là bỏ chữ "Tin Lành" trong tờ khai, hoặc ghi là "Không có đạo" và mình đã từ chối lời yêu cầu đó, kết quả là, phí công đi lại mà bị loại 1 cách không xót thương cho cái hoài bão chính đáng của m! nh....Thế đấy bạn ạ.

Tuấn, TP. HCM
Tôi thấy ở Việt Nam như vậy là tự do tin ngưỡng lắm rồi. Như tôi muốn đi nhà thờ, đi chùa là tôi đi, tôi không thấy ai bắt bớ bao giờ.

Tôi còn về Tây Ninh đi lễ đạo Cao Đài đi lễ núi Sam bà chúa Xứ, hoạt đông tôn giáo vẫn bình thường, mọi nguời vẫn đi lễ cầu nguyện, có thấy gì là "đàn áp" như mọi người nói đâu. Bạn tôi là người Hàn Quốc, khi đi du lịch ở VN, tôi dẫn đi khắp nơi,đến nhiều noi thờ phụng, không có vấn đề gì cả.

Tony Trần, Paris
Hoàn toàn đồng ý với bạn Minh Quang. Việc tự do tôn giáo ở VN mới chỉ dừng ở mức hình thức. Một số biểu hiện khác của việc thiếu tự do tôn giáo đó là: Mọi việc tấn phong các chức vị trong hội thánh từ linh mục trở lên đều phải được chính quyền thông qua. Có nhiều trường hợp, nhiều thầy dòng được giáo hội đồng ý cho thụ phong, nhưng chính quyền không đồng ý, nên cũng không được nhậm chức linh mục, mặc dù học trò của những thầy dòng đó đã được thụ phong linh mục.

Các đảng viên Đảng cộng sản, và gia đình họ ngày xưa bị khuyến cáo không theo đạo công giáo. Ngày nay, mặc dù không được viết thành văn bản, nếu làm việc trong các cơ quan nhà nước mà theo đạo công giáo, thì khả năng thăng tiến rất hạn chế, mặc dù năng lực có thể rất tốt.

Minh Quang
Một tổng thống Mỹ đi nhà thờ ở một nước cộng sản như ở Việt nam là một điềm lành mà không ai có thể tưởng tượng có thể xảy ra.

Tuy nhiên tự do tôn giáo ở Việt nam vẫn còn trong "khuôn khổ" do nhà nước đặt ra và mang tính hình thức nhiều hơn là thực chất.

Người dân có thể đi nhà thờ nhưng không được tự do có trường học riêng và việc mở một bệnh viện công giáo gặp muôn vàn khó khăn như ở thành phố HCM.

Một giáo phận lớn như giáo phận thành phố HCM không có lấy một trang web. Đức Hồng Y chủ chăn đi đâu cũng có một ông cha "nhà nước" kè kè sát bên để canh chừng. Hàng loạt những biện pháp tương tự được áp dụng cho thấy sự nghi kỵ vẫn thống trị đất nước và con người Việt nam.