Kate McGeown, BBC News

	Internet hấp dẫn được giới trẻ Việt Nam

Cũng như nhiều người ở thành phố, Phạm Hoàng, 30 tuổi, tự nhận mình là một 'con nghiện internet'.

"Tôi không thể sống thiếu nó. Tôi thường xuyên sử dụng internet," Hoàng nói trong lúc ngồi trong một cà phê internet ở Hà Nội.

Người ta ước đoán có 13 triệu người ở Việt Nam thường xuyên sử dụng internet, tức hơn 15% dân số.

Không như nhà nước cộng sản láng giềng Trung Quốc, Việt Nam không lộ liễu hạn chế những gì người dân có thể truy cập.

Như vậy, với kỹ thuật mới, lần đầu tiên người sử dụng internet ở Việt Nam có thể tiếp cận nhiều thông tin trên mạng chứ không còn lệ thuộc vào truyền thông nhà nước được kiểm soát chặt chẽ.

"Tôi đọc nhiều tin của nước ngoài cũng như tin trong nước," Phạm Hoàng nói. "Không phải là tôi tin vào bên này nhiều hơn bên kia mà tôi đọc tất cả các bên để có thể tự đi đến nhận định của bản thân."

Sự tự do mới này đôi lúc là một vấn đề nan giải cho nhà chức trách bởi vì một mặt họ muốn chứng tỏ biết hướng ra thế giới, nhưng chế độ độc đảng không chấp nhận những quan điểm đối lập.

Nhìn chung nhà nước có vẻ phải nhường bước trong sự kiểm soát internet, nhưng những ai dám công khai chỉ trích chế độ sẽ gặp nhiều khó khăn.

Các website được coi là chống cộng đều bị chặn, và những người bất đồng chính kiến thường xuyên tố cáo nhà chức trách đọc lén email và theo dõi việc sử dụng internet của họ.

	Nguyễn Tử Quảng cố vấn an ninh internet cho chính phủ

"Chỉ cách đây hai hôm, Bộ Công an báo rằng tôi sẽ không được sử dụng đường truyền nhanh ADSL ở nhà, và có thể cả trong văn phòng của tôi," Nguyễn Văn Đài, một luật sư hoạt động chính trị cho biết.

"Tôi có hỏi họ tại sao thì họ nói tôi đã vi phạm an ninh quốc gia," luật sư Đài viết trong một email ông thường xuyên phải thay đổi địa chỉ.

Cũng đã có người bị bắt bỏ tù vì bày tỏ quan điểm trên mạng (như trường hợp của bác sĩ Phạm Hồng Sơn ở Hà Nội).

"Phải công nhận Việt Nam đã có được nhiều tiến triển trong lĩnh vực truyền thông điện tử," phát ngôn nhân Janice Beanland của Amnesty International nói.

"Nhưng đây là chuyện có hai mặt của nó và nhà chức trách có vẻ không chập nhận được sự tự do về ngôn luận đi kèm với internet."

Đối lập trên mạng

Nhà nước Việt Nam biết rằng công nghệ internet là thiết yếu cho tương lai thịnh vượng của đất nước cho nên khuyến khích dân sử dụng.

"Chính phủ có chương trình đưa internet vào các bưu điện và trung tâm xã hội trên toàn quốc," Nguyễn Tử Quảng, một chuyên gia cố vấn cho nhà chức trách về an ninh mạng.

Chủ trương này có vẻ đem lại nhiều kết quả tốt đẹp. Các doanh nghiệp ngày càng sử dụng internet nhiều hơn để tìm nguồn hàng, nghiên cứu thị trường, và bán sản phẩm ra nước ngoài.

Giới trẻ thường xuyên đến các tụ điểm internet để học tiếng Anh, tìm hiểu cơ hội du học, hoặc 'chat' với bạn ở bất kỳ đâu trên thế giới làm quen được trên mạng.

Nhưng không may cho nhà chức trách, internet cũng là nơi để những người bất đồng chính kiến 'chat' với nhau, viết bài hoặc lập các diễn đàn.

Khi việc đi lại của những người này bị giới hạn vì thường họ đều bị quản chế hành chính, internet là cách hay nhất để liên lạc với nhau.

Và cho dù nhà nước có chặn được website hay diễn đàn trong nước của những người bất đồng chính kiến, các nội dung đó vẫn đến được với độc giả ở ngoài Việt Nam.

	Người dân không còn phải lệ thuộc vào truyền thông nhà nước

Chính phủ đã tìm nhiều cách để giới hạn việc sử dụng internet của những người này, nhưng thường nhà chức trách không theo kịp với tiến bộ của công nghệ.

Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết họ thường sử dụng kỹ thuật VoIP, như Skype hay Yahoo Messenger, để nói chuyện với nhau thay vì email vì khó truy ra hơn.

"Nhân viên an ninh đã hỏi chuyện tôi nhiều lần, họ biết tôi nhận và gửi cái gì qua email, nhưng tôi thấy họ không biết tôi nói gì hoặc gửi gì qua Skype".

Mở cửa

Khi đã tiếp nhận công nghệ không ngừng phát triển này, nhà chức trách Việt Nam cuối cùng cũng phải nhìn nhận rằng trừ phi muốn kiểm soát chặt chẽ như Trung Quốc đã làm được phần nào, họ không thể nào ngăn chặn được người dân đọc gì, thậm chí viết bài chống chế độ.

Dù nhà chức trách vẫn tiếp tục đàn áp những người bất đồng chính kiến trên mạng, viễn cảnh thông tin ngày một tự do hơn ở Việt Nam thực sự đang có nhiều hứa hẹn.

Nhà chức trách đã tìm cách kiểm soát khi internet bắt đầu được đưa vào từ những năm cuối thập niên 1980.

"Họ không thực sự hiểu được internet sẽ đem đến những gì," chuyên gia Nguyễn Tử Quảng giải thích.

"Nhưng nay nhà nước có thể nhìn thấy internet đem đến nhiều cái lợi cho người dân. Chính vì thế họ mở ra, hơn rất nhiều so với ở Trung Quốc."

"Chính phủ đã nhìn thấy cái lợi nhiều hơn cái xấu đối với internet," ông Quảng nói.

--------------------------------------------------------------------------

Tran, Sài gòn, Việt nam
Tôi đồng ý với bạn Nguyễn Nam Saigon, nếu cuộc sống của con người chỉ đơn thuần được ăn ngon, mặc đẹp, thoả mản vật chất mà bị giới hạn cuộc sống tinh thần, cấm đoán tự do ngôn luận thì có khác chi là con chó được chủ nuôi trong nhà cho ăn ngon mặc ấm nhưng chỉ đươc sủa " gâu gâu".

Nguyễn Nam, Sài gòn, Việt nam
Tôi càm thấy sống ở VIỆT NAM là thiệt thòi hơn cả vì thực ra sống trong nghèo khó thì đáng buồn lắm chứ nhưng tôi cũng chấp nhận được,nhưng bóp nghẹt dân chủ ,không cho ai phát biểu điều gì ngược lại với đường lối chủ trương của đảng và nhà nước thì thật là vô cùng bất mãn.Tôi hy vọng nhà nước sớm mở rộng dân chủ,còn không thì rõ ràng dân ta phải tiếp tục sống trong kiếp đoạ đày không hơn không kém.

BoNao, Sài gòn
Úi, luật sư Đài ơi, cái YM, và Skype đều có lưu vết lại những gì bác chat ở trên đó, YM thì mặc định là không lưu, còn Skype thì mặc định là lưu đó, còn lại có những chương trình Key Log, nó lưu tất cả những gì bác gõ trên bàn phím

ABC, Quảng Nam
Thưa bạn Giấu Tên, tôi dĩ nhiên biết BBC là đài của Anh, đài Mỹ là VOA và RFA kia, nhưng thày giáo tôi thì lại cứ nhất định bảo BBC là đài Mỹ, ăn tiền Mỹ, chuyên môn đưa tin phản động chống phá chính quyền VNXHCN.

Mà đâu phải chỉ có thày giáo tôi, hầu như 100% những người được tôi hỏi đều bảo BBC là đài Mỹ. Có lẽ họ đã thấm nhuần tư tưởng: "Ai không theo ta người đó theo Mỹ" mà đảng ta đã dày công giáo dục từ mấy chục năm nay rồi thì phải!

Giấu tên
Ông ABC Quảng Nam xạo quá. BBC là đài của Anh mà ông lại bảo của Mỹ, làm mấy dòng ông viết mất hẳn giá trị.

nThKiTa, Hà Nội
Xin lỗi cho tôi được tham gia ý kiến. Phải thừa nhận rằng Việt Nam còn có những khuyết điểm và cũng là những khuyết điểm ko nhỏ. Các bạn có thể thấy rằng chúng ta vừa mới thoát khỏi chiến tranh nên kinh tế còn nghèo nàn, trong chính trị còn nhiều bất cập, nhưng những ưu điểm thì các bạn gạt bỏ đi. Vì sao nước ta lại thuộc hàng an ninh nhất thế giới, các bạn nào thích Mỹ, thích sang nước ngoài thì sang đó mà sinh sống, liệu có được an toàn hay không khi các vụ đánh bom và giết chóc vẫn ngày ngày xảy ra.

Tôi thấy buồn vì khi lên BBC đọc thấy nhiều bài chỉ biết chê, thử hỏi ngồi đó mà chê bai Tổ Quốc thì được cái gì, học được mấy chữ rồi ngồi nói chính trị. Gia đình tôi có người làm trong chính trị và qua đó tôi hiểu rõ hơn rất! nhiều vấn đề khó trong nội bộ Đảng và nhà nước, những người ở bên ngoài chỉ có thể nhìn thấy những cái thể hiện mà không biết cái khó của người ở bên trong. Còn chuyện dùng net, dùng thế nào cũng được ra sao cũng được, ở nước ta không cấm và cũng chưa cấm được, có điều những người dùng sử dụng nó theo mục đích nào mà thôi.

Các bạn không cần lo lắng hay bận tâm xem chính phủ ngăn chặn thế nào, mà tự bản thân mình sử dụng nó cho đúng mục đích. Tôi không cho cái gì là phản động hay không phản động nhưng trước bất cứ thông tin nào thì cũng cần có cái nhìn khách quan. Chê bai và công kích, nói cái xấu không là phản quốc, nhưng chính bạn người viết phản hồi bên trên cũng mắc một khuyết điểm chung của người Việt Nam ta là hay nói quá lên. Mọi chuyện đêu được nhà nước biết, và tôi xin nói, mật vụ của VN ta thuộc dạng nhất thế giới, bất cứ người nào xung quanh bạn cũng có thể là mật vụ, tôi cũng từng có may mắn được biết nhiều thông tin khi định làm ngành này, và xin thưa, mọi chuyện đều ĐÃ ĐƯỢC BIẾT!!!

Các bạn có thừa nhân Tần Thủy Hoàng độc ác hay không? Tôi tin đa số thừa nhận là có, nhưng ông ta là người thống nhất TQ loạn lạc, Đảng và nhà nước ta là vì dân mà làm mà phấn đấu, khuyết điểm thì cá nhân nào chẳng có chứ đừng nói đến một tổ chức lớn và nhiều nười như vậy, các bạn sao không phấn đấu để giúp đất nước khắc phục những khuyết điểm mà chỉ ngồi một chỗ chỉ vẽ bàn luận, nói xuông thì làm được gì, sao không cố gắng lên để phục vụ đất nước, còn nếu các bạn tự nhận rằng mình không đủ khả năng mà chỉ ! nói được, thì xin lỗi tôi phải thú thật các bạn cũng chưa có tư cách nói chuyện chính trị.

PTn, HCM
Ngoại trừ chuyện cắt net ko cho tui vào, hay chận đường ra quốc tế. Còn những cái khác đố mà chặn được 100%. Dân VN lúc rày ko còn như trước nữa.

Mai Ninh, VN
Internet là phương tiện tuyệt vời để mọi người thực hiện quyền tìm kiếm thông tin và tự do ngôn luận. Thiếu hai quyền này thì con người không ra CON NGƯỜI nữa. Tại sao dân các nước phản đối chính quyền ầm ầm mà chính quyền không cấm đoán và kiểm tra internet ngặt nghèo như nước ta? Vậy nước ta được xếp vào hạng nào trong thái độ đối xử với internet?

Tôi khâm phục sự tuyên truyền hiệu quả của đảng ta. Ở bất cứ diễn đàn nào cũng có những bạn khuyên người khác không nên "nói xấu đất nước mình". Vâng, rất đúng. Đất nước dù sao cũng là nơi mình sinh ra, có ơn với mình và có đòi hỏi nghĩa vụ với mình. Chẳng ai không yêu đất nước. Những tổ chức nào có khả năng "đánh lận con đen" (tự đồng nhất mình với đất nước) sẽ hy vọng được mọi người ủng hộ. Phải tuyên truyền sao cho nhiều người nghĩ như vậy.

Nhưng theo tôi, có một tổ chức dẫu gồm hàng triệu thành viên, dẫu các thành viên đều hết lòng vì đất nước, do vậy được dân ủng hộ tuyệt đối, thì cái tổ chức này vẫn không phải là đất nước. Huống hồ đảng ta...

ABC, Quảng Nam
"BBC là đài phản động của Mỹ"- thày giáo tôi bảo vậy! Thế nhưng tôi vẫn nhận thấy BBC đưa tin tức khách quan và trung thực nhất. Tôi phải lên mạng xem tin tức ở tiệm Net, mỗi lần vào BBC là tim đập thình thịch, chỉ nhanh nhanh chóng chóng copy lại những bài vở hữu ích để về xem trên máy, sau đó thì cũng nhanh nhanh chóng chóng phản hồi ý kiến cho BBC một cách thận trọng.

Chừng nào thì tôi mới được công khai xem BBC mà không sợ bị bên an ninh bắt?

Alex Tran - Chicago
Chính phủ VN, giống như Trung Quốc, luôn luôn xem các phương tiện truyền thông đại chúng là công cụ phục vụ chế độ, cho nên họ rất muốn kiểm soát chặt chẻ hơn việc sử dụng Internet tại VN.

Tuy nhiên khác với TQ là VN hiện không đủ tài lực và nhân lực để thưc hiện. Một thí dụ là thị trường VN không đủ lớn để chính phủ VN có thể buộc Google và Yahoo phải tự thanh lọc các thông tin trước khi đưa vào VN. Ngoài ra, đội ngũ chuyên viên cao cấp về quản lý mạng taị VN hiện nay so với TQ còn khá khiêm tốn, chưa thể tạo được những biện pháp vĩ mô hiệu quả được. Theo tôi trong vài năm tới, khi mà VN giàu mạnh hơn về kinh tế và kỷ thuật mà không có những cởi mở đáng kể về chính trị, thì những hạn chế khắt khe hơn về truy cập thông tin trên! mạng tại VN là điều chắc chắn sẽ xảy ra.

Phát - Sài Gòn
Cái tôi muốn hỏi bạn Luân là tại sao "chống Đảng là chống đất nước" vậy? Từ lúc nào Đảng CSVN là dân tộc VN, là đất nước VN. Vậy nếu ai đó cầm quyền đều là đất nước cả thì chuyện lịch sử VN chê bai Nguyễn Ánh thì hóa ra lịch sử VN lại thuộc thành phần "phản động" và "chống phá đất nước" rồi.

Và nếu như chính công dân VN muốn nói lên sự bất cập của nhà nước ở nhiêu mặt đưa tới một VN nghèo nàn, lạc hậu thì lại là "phản động" thì không biết người ta nên hiểu thế nào khi ông Hồ rêu rao "tự do ngôn luận" ở trong bản tuyên ngôn độc lập nhỉ? Có lẽ "dân trí" ở trong nước không nên truy tầm internet thì tốt hơn vì chính họ cũng không đủ sức phân biệt được đâu là tốt và đâu là xấu cho đất nước, cho dân tộc. Và cũng có lẽ người VN hôm nay thời CS thích nghe thành tích, ca ngợi... mà thôi, và tất cả những chê bai đều là "phản quốc" là "nói xấu đất nước" cả.

Luân
Tôi vẫn thường lướt web mỗi ngày và cảm thấy rất bổ ích từ nhiều thông tin khác nhau.

Việc hạn chế người sử dụng truy cập thông tin từ những trang web đen là không nên; nhưng nội dung mang tính chống phá và nói xấu đất nước phải được ngăn chặn. Tôi nhận thấy có một số cá nhân rất bất mãn trong cuộc sống... đối với tôi thì dù sống ở đâu, cũng nên cố gắng hết mình...

Nơi đây vẫn tốt hơn rất nhiều so với các nước khác trong khu vực lắm! Bởi tôi tin tưởng Nhà nước và yêu mến quê hương mình.

Xuân Sơn, Bắc Ninh
Làm sao chính phủ có thể cấm được tự do trên internet nhỉ? Tôi xin mách nước các bạn, nếu các bạn muốn lập các diễn đàn, trang web trên internet thì là không ổn rồi, vì như vậy sẽ phải có domain riêng (IP) cho máy chủ. Như vậy nhà cầm quyền sẽ chặn ngay.

Tại sao các bạn không lập ra các blog như trên yahoo 300o? Làm sao chính phủ có thể chặn các trang này?

Hoặc một cách nữa, các bạn có thể đọc thông tin trên các trang bị chặn thông qua một website proxy khác ví dụ như trang http://www.ineedproxy.com ? có vô vàn các trang web kiểu như thế này.

Hoàng, Sài Gòn
Tôi cũng hàng ngày lên mạng xem các thông tin từ nước ngoài. Nhờ đó tôi biết thêm nhiều thông tin. Nhưng tôi nhận thấy vẫn còn rất nhiều sự giới hạn internet ở VN lắm.