Tiến triển trong quan hệ Vatican - VN

Một phái đoàn của Tòa Thánh Vatican, do một thứ trưởng ngoại giao dẫn đầu, sẽ thăm Việt Nam từ ngày 5 đến 11-3.

Thứ trưởng ngoại giao Vatican Pietro Parolin sẽ tiếp xúc với nhiều quan chức cao cấp Việt Nam, để bàn về các biện pháp bình thường hóa quan hệ song phương.

Năm 1998, sau gần ba năm thương lượng, Việt Nam đồng ý để cho Tòa Thánh Vatican bổ nhiệm Đức cha Phạm Minh Mẫn làm tổng giám mục tổng giáo phận Sài Gòn.

Chức vụ này đã để trống suốt hai năm chín tháng sau sự qua đời của người tiền nhiệm, Đức Tổng Giám mục Nguyễn Văn Bình.

Cải thiện

Có thể xem đó là dấu hiệu đầu tiên của mối quan hệ thân thiện hơn giữa Vatican và Hà Nội trong một thập niên vừa qua.

Và đã thành thông lệ, hầu như cứ mỗi năm đều có phái đoàn Tòa Thánh, do một vị thứ trưởng bộ ngoại giao dẫn đầu, đến Việt Nam để thảo luận với nhà chức trách về nhiều chủ đề, đặc biệt là việc bổ nhiệm những tân giám mục cho các giáo phận chưa có giám mục thay thế.

Chuyến thăm sắp diễn ra, kéo dài một tuần của thứ trưởng ngoại giao của Tòa Thánh, Pietro Parolin, xảy ra trong bối cảnh một thủ tướng Việt Nam lần đầu tiên đã đi thăm Vatican hồi đầu năm nay.

Thông cáo của Vatican khi đó nói chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là “một bước tiến mới và quan trọng hướng tới bình thường hoá quan hệ song phương".

Linh mục Peter Hansen, một chuyên gia người Úc nghiên cứu về tôn giáo, nói với BBC rằng quan hệ giữa hai phía đã cải thiện hơn trước:

"Triển vọng hiện nay rất tốt, vì nhiều cản trở trong quá khứ đã được gỡ bỏ. Tôi vừa đến Việt Nam, và những tin tức tôi được nghe cho thấy mối quan hệ đã lành mạnh và có hiệu quả hơn."

Tương lai

Ước tính cộng đồng tín đồ Công giáo tại Việt Nam khoảng trên dưới sáu triệu người, lớn thứ hai ở châu Á, sau Philippines.

Giáo hội Thiên Chúa giáo đã luôn là một thách thức tiềm tàng cho Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Tuy vậy, trong mấy năm gần đây, mặc dù vẫn cố gắng kiểm soát hầu hết mọi lĩnh vực hoạt động của Giáo hội, nhưng Đảng Cộng sản đã có sự mềm mỏng hơn, thừa nhận tín ngưỡng, tôn giáo “sẽ tồn tại cùng dân tộc”.

Theo nhiều nhà phân tích, giáo dân Việt Nam được hưởng nhiều tự do hơn trong sinh hoạt thờ phụng.

Thông cáo của Vatican thì nhấn mạnh trong vài năm qua, đã có “tiến bộ cụ thể mở ra những không gian tự do tôn giáo mới cho Giáo hội Công giáo Việt Nam".

Có nguồn tin nói rằng mục tiêu của phái đoàn Vatican lần này sẽ là thảo luận về một lộ trình cho việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao song phương.

Tuy nhiên, linh mục Nguyễn Văn Hùng từ Đài Loan, nói về những cản trở trong việc tái lập quan hệ.

Ông nói: "Những cản trở liên quan đến sự can thiệp vào hoạt động của Giáo hội Công giáo. Ví dụ việc bổ nhiệm giám mục, phong chức linh mục cho các chủng sinh, mở lại các chủng viện."

"Cản trở thứ hai liên quan việc Giáo hội có những phương thức khuyến khích giáo dân sống theo đạo. Những đề nghị mở trường học, nhà thương đã bị chính phủ không cho phép. Thứ ba, nếu Giáo hội Vatican thực sự đặt nặng vấn đề công bằng, nhân quyền, thì tôi nghĩ nó cũng đặt ra trở ngại cho việc tái lập quan hệ."

Bên cạnh đó, nhiều người nhận định Việt Nam sẽ không thiết lập quan hệ ngoại giao với Toà Thánh trước Trung Quốc.

Nhưng cũng có quan điểm lưu ý rằng lịch sử của Giáo hội Thiên Chúa giáo dưới chế độ cộng sản ở Việt Nam rất khác với tại Trung Quốc, nơi chính quyền có thái độ chống tôn giáo cứng rắn hơn nhiều.

Linh mục Peter Hansen, chuyên gia người Úc về tôn giáo Việt Nam, tin rằng quan hệ ngoại giao giữa Vatican và Việt Nam có thể nối lại trước Trung Quốc.

"Hoàn cảnh của Giáo hội ở Việt Nam đã luôn tốt hơn so với Trung Quốc. Nên tôi tin rằng việc bình thường hóa quan hệ giữa Vatican và Hà Nội có thể xảy trước Trung Quốc," linh mục Hansen nói.

Dù chưa ai biết sẽ phải mất thêm bao lâu mới có việc bang giao chính thức, nhưng một quan hệ tốt đẹp hơn là kỳ vọng của các tín đồ Công giáo ở Việt Nam.

------------------------------------------------------------------------

Một thính giả
Chính phủ Việt nam đã khép lại quá khứ nhìn về tương lai, chắc chắn Vatican và Việt nam sẽ bang giao tốt đẹp, nếu thế mọi người dân hai miền vui mừng lắm.