04 Tháng 5 2007 - Cập nhật 09h25 GMT

32 năm ngày kết thúc cuộc chiến

Đối với những người trải qua chiến cuộc, ngày 30/4 là một dấu mốc không thể nào quên, cho dù mỗi người có cách nhìn nhận khác nhau: người này coi là ngày chiến thắng trong khi người khác coi là ngày quốc hận.

Phi công Nguyễn Thành Trung, người từng lái máy bay ném bom vào dinh Độc Lập và sân bay Tân Sơn Nhất trong cuộc chiến, giờ đây giữ chức phó tổng giám đốc Vietnam Airlines, nói rằng ông coi ngày 30/4 là một ngày rất quan trọng, vì nó biến Việt Nam từ một đất nước chiến tranh thành một quốc gia hòa bình.

Ông Trung nhận định trong hơn 30 năm qua, có thể có những lúc “nghĩ thế này nghĩ thế khác”, nhưng giờ đây, người Việt tại cả trong lẫn ngoài nước nên cùng nhìn nhận trách nhiệm làm sao giúp Việt Nam phát triển đi lên.

Khác biệt

Ông Trung nhận định thế hệ trẻ bây giờ được giáo dục, sống trong một đất nước hòa bình, không có chiến tranh, nên những suy nghĩ, phấn đấu của họ bây giờ rất khác với suy nghĩ của thế hệ của ông.

Nghe phỏng vấn ông Nguyễn Thành Trung

Lâu nay, ngày 30/4 đối với người dân trong nước là dịp nghỉ lễ để họ tụ tập chơi bời nghỉ ngơi, và ông Trung nói đó là điều đáng mừng, vì hoàn cảnh kinh tế bây giờ khá hơn nên người dân mới có điều kiện hưởng thụ.

Ông Trung từ chối bình luận về chuyện có nhiều ý kiến cho rằng truyền thông Việt Nam trong những ngày này quá chú trọng tung hô chiến thắng của lực lượng Cộng sản mà ít để ý tới chuyện hòa hợp hòa giải giữa hai phía. Tuy nhiên, ông nói “lịch sử rồi sẽ phán xét tất cả”.

Ông nói: “Đối với ngày 30/4, dù muốn hay không muốn, công nhận hay không công nhận, thì tất cả mọi người Việt Nam đều thấy đó là ngày chấm dứt chiến tranh. Đối với tôi cái ngày đấy rất quan trọng là vì là ngày không bắn giết nhau nữa. Điều cực kỳ quan trọng là đồng bào ta không đổ máu, không bị chết vì bom đạn nữa”.

Quan điểm hải ngoại

Trong khi đó, bên kia bờ đại dương, tại Little Sài Gòn - thủ đô của người Việt tị nạn trên thế giới - cộng đồng người Việt cũng có chiến dịch treo cờ vàng ba sọc đỏ trong tuần trước 30/4 để tưởng niệm ngày mất nước.

Nghe phỏng vấn cộng tác viên Đinh Quang Anh Thái

Cộng tác viên Đinh Quang Anh Thái cho biết cộng đồng người Việt tại quận Cam có rất nhiều hoạt động của các hội đoàn để tưởng niệm biến cố này.

Cộng tác viên Đinh Quang Anh Thái nói tâm trạng của mọi người “đa số là u buồn”, vì hầu hết đều từ miền Nam Việt Nam di tản từ dịp tháng Tư năm 75 đến nhiều năm sau này. Họ hầu hết đều có thân nhân chết trong cuộc chiến hoặc chịu cảnh tù đày của Cộng sản sau năm 75 và gặp nhiều gian truân trên con đường vượt biển.

Anh Thái nói cộng đồng người Việt ở miền nam Cali và quận Cam chịu rất nhiều mất mát sau cuộc chiến nên nói chung họ vẫn “rất đau buồn”, mặc dù cuộc chiến kết thúc đã hơn 30 năm nay.

Cộng tác viên Đinh Quang Anh Thái cũng nhận xét giới trẻ trong cộng đồng người Việt ở Mỹ ngày càng quan tâm đến lịch sử và những gì thực sự diễn ra tại Việt Nam, và rất nhiều người dùng ngày 30/4 để bày tỏ những bức xúc của họ về tình hình nhân quyền, tự do ngôn luận… tại Việt Nam.

'Quá tải 30/4'

Trong khi đó, truyền thông trong nước cho hay do người dân đang có dịp nghỉ lễ dài ngày, nên các tụ điểm vui chơi nhân dịp 30/4 hầu hết đều quá tải, và giá cả hết sức đắt đỏ.

Được biết những địa điểm du lịch ở trong nước vào ngày này đều chật ních người nên rất nhiều dịch vụ như khách sạn, nhà hàng, tour du lịch bị “cháy” vì nhu cầu quá cao, và nhiều nơi “chặt chém” khách du lịch với mức giá cắt cổ.

Dường như đối với nhiều người, nhất là giới trẻ, ngày 30/4 cũng không khác gì các dịp lễ lạt lớn khác, là lúc để nghỉ ngơi, chơi bời. Ít bạn trẻ nào nghĩ tới chiến tranh, chuyện đã xảy ra quá lâu trong quá khứ.

======================================

Phuong Thao, TP HCM
Tôi có một vài suy nghĩ nhỏ nhoi, xin gởi đến những anh chị đang sống ở Hải ngoại:

1. Ngày 30/4 thật sự là một ngày lễ lớn của dân tộc Việt nam để kỷ niệm thời điểm kết thúc cuộc chiến tranh tàn khốc kéo dài hơn 20 năm, hay có thể nói là kết thúc của hơn 100 năm đất nước phân rã, tan hoang. Đây là một chiến thắng chung của toàn thể nhân dân Việt nam cả hai miền Nam-Bắc chứ không phải của cá nhân nào. Các anh chị không nên phân biệt, tranh luận để tìm người thắng, kẻ thua vì thật vô ích, lại càng không nên phân biệt Nam-Bắc bởi vì dân tộc Việt chỉ có một mà thôi.

2. Các anh Chị hiện đang sống ở hải ngoại (tham gia trên diễn đàn) phần lớn là còn nhỏ tuổi khi sự kiện 30/4/1975 diễn ra nên sự hiểu biết còn nhiều hạn chế, hơn nữa hiện đang sống trong một môi trường ít nhiều thiếu thiện cảm với xã hội Việt nam ngày nay nên có những phát biểu thiếu tinh xây dựng, góp ý mà chỉ chú trọng phần đả kích, bôi nhọ chính quyền. Những phát biểu này có phần khiếm nhã và không có giá trị tham khảo, nó cũng làm giảm giá trị của bản thân người phát biểu.

3. Những người tự nhận là đứng ở phía đối lập đang ở Hải ngoại kêu gọi chính quyền hoà giải cần phải biết tự xem lại chính mình bởi vì hơn 80 triệu người không thể hy sinh cuộc sống bình yên hiện có (tuy đời sống Kinh tế còn có nhiều khó khăn) để thoả mãn yêu cầu của trên dưới 3 triệu người đang LƯU VONG (tôi xin lỗi nếu có làm tổn thương lòng tự trọng của một số Việt kiều thực sự có tâm huyết với đất nước) và lao vào xây dựng một xã hội chưa biết sẽ như thế nào hoặc lao vào một cuộc chiến tranh nữa. Chính những người con phải tìm về chứ không thể nào Tổ quốc lại tìm đến.

4. Các anh chị dùng những từ ngữ đao to búa lớn: "đất nước rơi vào tay Cộng Sản", "Cộng Sản xâm lược" rồi ngay cả Chị Kim Lan ở Thuy sĩ cũng đổ thừa cho Cộng Sản đã gián tiếp đập bia tưởng niệm thuyền nhân và kết luận đó là hành động phi nhân. Thật là nực cười đối với những người đang sống trong nước Việt như chúng tôi. Xin thưa với các anh chị rằng: Ở Việt nam có chính quyền, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản đã và đang điều hành đất nước, nhưng người chủ thật sự xây dựng đất nước là Nhân dân Việt nam, cụ thể là chúng tôi đang góp chút công sức nhỏ nhoi của mình để mong có thêm thu nhập trước tiên cho gia đình, sau đó là xã hội. Đó là điều không phải bàn cãi.Tôi không suy nghĩ nhiều về việc Công Sản hay Tư Bản điều hành chính quyền, miễn sao xã hội ổn định, hoà bình là chúng tôi ủng hộ. Cứ nghĩ đến những nơi này nơi kia trên thế giới còn chiến tranh, khủng bố, bạo lực, mạng người chưa biết sống chết ra sao (như chuyện có thằng điên tự nhiên xả súng giết hơn 30 sinh viên ở đâu đó)là chúng tôi lạnh cả sống lưng. Thà nghèo một chút mà an toàn vẫn hơn.

5. Các anh chị đang sống ở những nước phát triển, điều kiện hoc hành, tiếp cận khoa học kỹ thuật cao tốt hơn chúng tôi ở trong nước, nếu với những kiến thức uyên thâm đó, các anh chị chỉ bảo, giúp ý kiến cho xã hội Việt nam làm sao nông dân, công nhân tăng năng suất lao động, tốn ít công sức mà có nhiều sản phẩm để tăng thêm thu nhập thì chúng tôi thật cám ơn nhiều lắm. Thêm nữa, các anh chị nói giúp với chính quyền sở tại đừng phân biệt hàng hoá, áp thuế cao cho sản phẩm của người dân Việt nam như cá basa, giày da, may mặc vì những hàng hoá đó không có ý thức hệ Cộng Sản hay Tư Bản, cũng không phải do Cộng Sản làm mà là do bàn tay của những người lao động chân chính sản xuất ra để kiếm sống, được như vậy là các anh chị đã không phụ lòng những người DÂN VIỆT lắm rồi.

Vài dòng ý kiến không thể diễn tả hết tâm tư nguyện vọng, nhưng cốt lõi chúng tôi chỉ muốn nói rằng: Không ai ở trong nước phân biệt với những người ở nước ngoài, chúng tôi luôn hân hoan chào đón các anh chi mỗi khi về thăm đất nước thì hà cớ gì các anh chị lại luôn mang tư tưởng thù địch với chúng tôi, gây khó khăn ngay cả với hàng hoá của chúng tôi. Chính điều đó làm tăng thêm gánh nặng trên vai những người dân đang cần cù kiếm sống, trong đó có chúng tôi - Đồng Bào của các Anh chị.

Pham Q Linh, Vung Tau
Theo dõi các vị tranh luận thì có lẽ vào khoảng vài chục năm nữa số người trực tiếp tham gia chiến tranh cả ở phía bên này hay bên kia không còn nữa. Lúc đó chỉ còn lớp con cháu của họ thôi, may ra mới hết tổ chức mừng chiến thắng và hết tổ chức ngày quốc hận. Nếu khi nào họ còn sống là còn nhiều chuyện để tranh luận và cuộc tranh luận này sẽ không bao giờ đi đến kết thúc, mà còn hận thù, chưa hoà hợp được thì đất nước VN mình còn khổ, còn thua thiệt dài dài. Hỡi các vị và con cháu các vị cựu binh cả hai phía, các vị bớt xỉa xói, bới móc quá khứ của nhau ra nữa thì nhân dân VN sẽ được nhờ. Cám ơn!!!

Nguyễn Văn Trung, Sài gòn
Gửi bạn Nguyễn Minh, Luân Đôn. GDP của Việt Nam hiện nay khoảng 50 tỷ USD, của Hàn Quốc (không bao gồm Bắc Hàn) khoảng 400 tỷ USD. Thế mà bạn lý luận rằng “giả thiết là chúng ta chọn mô hình của Triều Tiên lúc đó Miền Nam có thể bằng Hàn Quốc và Miền Bắc không hơn Bắc Triều tổng thể nền kinh tế của hình chữ S không bằng tổng thể nền KT đất nước được thống nhất như ngày nay” .

GDP giữa Việt Nam và Hàn Quốc khác nhau như thế, còn GNP của Hàn Quốc và Việt Nam khác nhau ra sao? Bạn Minh có biết rằng một phần GDP của Việt Nam sẽ trở thành GNP của Hàn Quốc (rất nhiều công ty Hàn Quốc đang làm ăn thành công tại Việt Nam nhờ lao động rẻ tại Việt Nam trong ngành may mặc, giày da)? Sự thịnh vượng của một quốc gia, khả năng chi tiêu của công dân thuộc một quốc gia phụ thuộc như thế nào vào GDP, vào GNP? Bạn Minh nên học thêm một chút về các khái niệm kinh tế để khi luận bạn thì lý luận của bạn có thể thuyết phục hơn. Bạn Minh không nên nói một nửa sự thật với những giả định không thuyết phục như vậy. Nửa ổ bánh mì là bánh mì; nhưng một nửa sự thật không là sự thật đâu bạn Minh ạ.

Vincent Nguyen, California, USA
Xin lỗi bạn Ẩn Danh nói là: "Trong khi đó, bên kia bờ đại dương, tại Little Sài Gòn - thủ đô của người Việt tị nạn trên thế giới - cộng đồng người Việt cũng có chiến dịch treo cờ vàng ba sọc đỏ trong tuần trước 30/4 để tưởng niệm ngày mất nước." Buồn cười quá! Nước Việt Nam có mất đi đâu?"

Tôi thiết nghĩ bạn hiểu sai lý do vì sao người VN tị nạn lại tưởng niệm ngày mất nước. Nước VN vẫn còn đó nhưng họ là những người VN tị nạn Cộng Sản, họ khóc cho nước Việt Nam Cộng Hòa bị mất đi, và họ khóc cho một nước VN dân chủ, tự do vẫn còn chưa được ra đời trong thế kỷ 21 này!

Lunettes75, Saigon
Ông Trung rất có lý khi cho rằng "điều cực kỳ quan trọng là đồng bào ta không đổ máu, không bị chết vì bom đạn nữa" nhưng lại vô cùng ngụy tạo khi biện minh cho phi dân chủ của chế độ bằng sự ổn định giả tạo.

Thú thật tôi vẫn không quên tiếng rít của phi đạn 122 ly do Trung Cộng chế tạo bay qua đầu ngày còn là học sinh, rồi tiếng bom nổ do ông thả xuống dinh Độc Lập ... tất cả những thứ ấy tôi không sợ nhưng sợ nhất là sống trong hãi hùng của "thời bình" trong trạng thái bị "cấm khẩu". Ông có vẻ thành thật khi nói trong hơn 30 năm có lúc "nghĩ thế này nghĩ thế khác" nhưng chắc chắn ông sẽ bị phiền khi nói rõ ra rằng nghĩ thế này là gì, nghĩ thế khác là gì.

hcm, Hanoi
Tôi không muốn đếm lại đã bao nhiêu năm trôi qua, nhưng nỗi lần cứ đến ngày này thì lại càng đau xót, biết bao người dân VN vẫn sống trong cảnh sống không tự do, bao giờ mới lấy lại quyền của con người. Con người là một sinh vật đẳng cấp cao, nhu cầu của con người vừa là vật chất, vừa là tinh thần, tuy nhiên khi ở vào đường cùng thì nhu cầu sống là nhu cầu cần thiết nhất.

Thông thường những người tử tội vẫn ước ao thà mất hết tự do, bị giam hãm cả đời trong tù còn hơn phải chết. Bản năng bám víu lấy sự sống là bản năng tự nhiên của mọi loài. Một nước nghèo khổ lạc hậu, (có ai thấy một nước XHCN nào giàu có chưa?) nhu cầu của người dân là có đủ ăn để sống, chứ còn nói đến nhân quyền, tự do thì nó xa vời quá. Tôi không có gì ngạc nhiên khi nhiều người thờ ơ với vấn đề nhân quyền nhưng chỉ mong muốn được làm ăn với Mỹ để mau chóng được giàu.

Việt Cộng (tôi phải dùng từ ngữ này để chỉ những người Việt Nam đi theo Cộng Sản, tôi không cho rằng 84 triệu người Việt Nam đi theo Cộng Sản), đã biết khéo léo sử dụng nghệ thuật này bằng cách bỏ đói người dân Việt Nam, bây giờ đã thấy đến đường cùng phải mở cửa, sửa đổi kinh tế, người dân chỉ có ước mong cuộc sống kinh tế phát triển hơn thôi, còn chuyện chính trị thì xin gác lại đã.

Các bạn Việt Nam ở nước ngoài có đời sống cao hơn, không lo thiếu ăn thiếu mặc, nhu cầu cầu của các bạn là tự do là nhân quyền. Bạn yêu nước, yêu đồng bào người Việt muốn san sẻ sự tự do này cho người trong nước nơi mà nhu cầu đó chưa thực là thiết yếu. Chỉ có một điều mâu thuẫn là người ta không biết khi có tự do thì mọi sự sẽ phát triển, sẽ biết tự mở mang phát triển chớ không phải đi xin cầu khẩn ở nước ngoài.

Nguyen Xuan Lai, Saigon
Đảng CS đừng kêu gọi suông, hãy để người dân bỏ phiếu tín nhiệm đảng CS và chấp nhận kết quả bỏ phiếu. Hay các vị lại sợ dân không còn ủng hộ đảng CS như hồi còn chiến tranh nữa? Nội chiến là nỗi đau riêng của người Việt nhưng không có tự do dân chủ là nỗi đau của cả nước Việt Nam trước cộng đồng thế giới.

Lê Lan, Santa Ana, USA
Kính thưa Các Bạn, Tôi đọc hết ý kiến các bạn và Tôi thành thật đưa ra quan niệm nhỏ nhoi của mình. Nếu ngày thống nhất đất nước mà Nhà nước mình đừng áp dụng mô hình của Chủ Nghĩa CS mà Liên Xô áp đặt thì chúng ta đã hòa giải Dân Tộc Bắc Nam một cách tuyệt vời.

Vì sao? Vì Miền Nam có rất nhiều gia đình có người tập kết ra Bắc và hơn 1 triệu người Bắc di cư vào Nam năm 1954. Như vậy tình thương yêu càng gắn bó,cơ hội hòa giải Dân tộc có một không hai. Nhưng Chính phủ không làm được mà dồn nén Dân tộc vào đường cùng, gây thù hận ngút trời bằng những chính sách tù đày, tịch thu tài sản, chế độ lý lịch làm chia rẽ đoàn kết Dân tộc, đưa trí thức Nam Bắc vào đường cùng, đánh tư sản, đổi tiền, lùa đi kinh tế mới, chính sách hợp tác xã, chế độ tem phiếu ... bóp chết một đất nước mới thoát khỏi chiến tranh đi vào tăm tối và sợ hãi.

Nền kinh tế kiệt quệ, đạo đức xã hội suy đồi, giáo dục băng hoại cho đến khi hệ thống CNCS tan rã thì mới mở lối thoát cho dân tộc. Như vậy cơ hội vàng chúng ta đã bỏ lỡ, cho nên đến ngày nay chúng ta mới chập chững đi theo các nước láng giềng thì đã quá muộn nhưng dù sao có còn hơn không phải không các bạn. Điều mừng ở đây là hàng triệu người bỏ nước ra đi từ Bắc tới Nam đã hà hơi tiếp sức cho bà con họ còn ở lại cho nên cuộc sống đỡ hơn nhiều.

Kết luận: Chúng ta đừng theo Chủ thuyết CS thì 32 năm nay Dân Tộc Việt sẽ mở trang lịch sử oai hùng và tôi nghĩ Dân Tộc ta hơn hẳn các nước Châu Á. Vì đất nước ta giàu có và Dân Tộc ta cần cù và thông minh.

Bây giờ mong Chính phủ hãy hồi tâm và những người CS hãy thức tỉnh, tuổi trẻ chúng ta làm lại bằng cách ráng học hành. Cơ hội chúng ta còn rất nhiều, chất xám dân Tộc Việt khắp nơi trên thế giới sẽ xây dựng lại rất nhanh. Điều tôi hy vọng là sự tha thứ, nếu Chính phủ không làm được thì tuổi trẻ chúng ta hợp sức làm.

Đây là mơ ước nhỏ nhoi của Tôi. Tôi rất hy vọng ngày đó không còn bọn đàn ông ngoại quốc vào lục lọi phụ nữ Vn, không còn cảnh lao động oshin, không còn cảnh trẻ em lang thang trên đường phố. Xin giấc mơ tôi trở thành sự thật.

Không nêu tên
Những người phải từ bỏ quê hương, đất nươc, sống nhờ ở đậu trên đất khách quê người thì đủ thấy rằng họ chẳng có bản lĩnh gì mà nói đến chuyện tương lai của đất nước.

Thiệt tình khi đọc các bản tin đăng trên BBC, tôi thật sự lo lắng cho chính cuộc sống hiện tại của họ. Cũng có thể do cuộc sống xa sứ và công việc của dân nhập cư quá cơ cực khiến họ luôn cảm thấy tự ti trước sự phát triển của đất nước. Sự tức giận và lòng hận thù được trút hết lên diễn đàn BBC. Tôi người dân của đồng bằng Nam Bộ, hiện tại đang sống tự do trên quê hương mình (Sống, làm việc, vui chơi, thờ phụng)thanh thản như tất cả mọi người dân trên thế giới này. Đối với người dân chúng tôi, tương lai thì ở phía trước, quá khứ đã lùi ! vào dĩ vãng. Con người Việt Nam nổi tiếng là nhân hậu, tôi nghĩ các bạn nên về thăm lại quê hương, chắc chắn lòng hận thù sẽ không còn ngự trong lòng các bạn.

Pinochio
Gởi bác Tuan, Houston - USA : bác muốn hỏi có ai muốn chống đối gì không khi VN đã bắt đầu có một chút hồi sinh và làm cho người dân dễ thở hơn (cho nên thấy hài lòng vì vừa thoát chết !!!). Xin thưa bác là chống những người như bác, những người thừa mứa tiền bạc và quyền lực để tung tăng đi du học, đi chơi ở USA trong khi dân đen chúng tôi phải gò lưng dưới nắng gió mà không biết đến ngồi trên một chiếc máy bay nó ra sao nữa.

Chống bác vì bác sung sướng và không biết chia sẻ cho dân đen chúng tôi, làm cho con gái chúng tôi phải bán nhân phẩm đi xếp hàng cho đàn ông nước ngoài "mua" về như nô lệ thời trung cổ, chỉ để mong kiếm tiền giúp gia đình thoát khỏi kiếp nghèo. Còn những người bác nói là sống ở đỉnh cao của xã hội và bị lật đổ rồi trốn chạy ra nước ngoài, họ bóc lột chúng tôi nhưng thay thế họ cũng đã có những đỉnh cao xã hội khác như bác rồi. Có khác gì đâu bác ơi !!!

Trần Văn Đang
32 năm trước tôi là một sĩ quan miền Nam, độc thân không nặng gánh gia đình, bất mãn Thiệu, Kỳ, uất hận chiến tranh, căm giận sự xâm lấn, sợ hãi ý thức hệ CS. Nhưng đầu tháng Tư năm 1975, khi bị bắt dẫn đi trên quốc lộ ở Quy Nhơn, tôi đã thấy phấn khởi trong lòng, vì sau bao nhiêu năm mới thấy lại chiếc đầu máy xe lửa hú còi chạy ra từ ga Diêu Trì, với tôi đó là hình ảnh của đất nước thanh bình, là thật sự đã dứt chiến tranh, những đoàn tàu dài sẽ chạy suốt từ Nam ra Bắc và ngược lại, trao đổi hàng hoá, kết hợp tình dân tộc.

Dù bị tù cải tạo gần hai năm, nhưng tôi cho là lẽ đương nhiên lúc giao thời, lúc thay đổi ý thức hệ, cho dù biết nhiều điều phản cảm, tôi vẫn tin bản chất con người rồi cũng phải phục hồi. Khi được thả về tôi cùng mẹ tôi đi kinh tế mới,tôi lại cảm thấy thú vui nơi cuộc sống thiên nhiên bình dị, có mảnh đất riêng để sống, đi lại thảnh thơi trên những đường rừng mà trước kia chiến tranh làm tôi sợ con người hơn sợ thú hoang.

Khi nghe tin ở thành phố đánh tư sản, tôi khoái trá cuộc đổi đời khiến những kẻ giàu nứt vách đổ tường mà mẹ tôi đã từng luồn cúi ở đợ nuôi tôi ăn học cũng có ngày phải sống bình đẳng như mẹ con tôi trên những vùng thôn dã. Rồi cuộc sống đẩy đưa, tôi lại hân hoan về lại Sài Gòn, nhờ thời ấy nhà nước cần chuyên viên biết sử dụng máy điện tử dùng thẻ bấm lỗ trong bộ tổng tham mưu cũ của chế độ Sài Gòn.

Cái thời thiên hạ bị đổi đời khổ quá, giàu nghèo gì cũng nhắm mắt lo vượt biên, tôi lại may mắn mua được nhà, lập gia đình, xin thôi việc theo vợ đi mánh mung, sống đời sung túc.

Đến khi hồi tâm lại, những gì hiểu được từ những tiếng tự do, dân chủ, công bằng, nhân ái, mỗi ngày mỗi làm tôi ấm ức với chế độ CS mà thế giới hiện nay đang phế bỏ. Trước tiên là chính sách kiểm soát dân bằng hộ khẩu; phân biệt nhiều giai cấp từ lý lịch cá nhân, đến lý lịch gia đình; cưỡng bức tài sản trong mấy kỳ đổi tiền; cưỡng bách ngành theo học dù không hợp sở thích trình độ của sinh viên; ngay cả điều trị thuốc thang cho người bệnh mà cũng đặt tiêu chuẩn trên thành tích và lý lịch; nếu không thể len vào đoàn viên, đảng viên thì tương lai kể như mù mịt, cho nên sanh nạnh, kiêu căng, chạy chọt bộc phát từ phường khóm cho đến nhà trẻ, học đường, xí nghiệp, công trường .....

Kế hoạch bao cấp cứ thay đổi hoài, công trình cứ dở dang! từng giai đoạn, dân tình làm ăn thua, thiệt rất thất thường, cho đến khi thành "kinh tế thị trường" thì dân đầu tư ngoại quốc như Hồng Kông, Đài Loan, Hán Thành,...lại được ưu đãi hơn là dân bản xứ.

Cho nên bây giờ nhìn những cao ốc nhiều tầng nơi các thành phố ai cho là giàu sang phát triển, chứ tôi thấy đúng là giàu sang giả tạo, đau buồn nhìn từng mảnh đất giá trị trên quê hương mình đã đối chủ ngoại nhân, trong khi những miền quê dân nghèo dù đã có ăn, có mặc, nhưng dân trí vẫn ngây ngô, chưa phân biệt thế nào là những quyền dân căn bản, vẫn sợ quan chức như sợ thực dân, nông dân vẫn chân lấm tay bùn, gái quê vẫn cùng đường, tủi hổ lấy ngoại nhân; trai quê vẫn xoay trở đi lao động xuất khẩu.

Tháng Năm này đây dân mình lại bị lùa đi bầu cử, trong khi đảng và nhà nước đang ồn ào giải thích về Quốc Hội.

Thật tình tôi không có dĩ vãng vàng son để nuối tiếc, không có thiệt thòi để hận thù, mà tôi đang uất ức sau 32 năm kết thúc chiến tranh mà vẫn thấy trơ trơ độc đảng, bất đồng chính kiến thì bỏ tù với đủ thứ chứng cớ không bằng chứng, đem chiến tranh, đem bất ổn ra hù dọa người dân. Cho nên với tôi chỉ khi nào độc đảng, độc quyền không còn nữa thì ngày 30-4 mới mang ý nghĩa tốt đẹp đối với người dân Việt.

Huy Phan, San Jose,CA, USA
Ông Trung nói đúng đồng bào ta ngày nay không còn chết vì bom đạn nữa. Nhưng đồng bào ta chết về chuyện ngu muội mà ra: -Hàng ngày chết khoảng 30 người trên toàn quốc vì tai nạn giao thông. -Chết vài chục người vì bác sĩ dỏm, - Môi trường, rác rưởi, sông rạch ô nhiễm thì sẽ làm cho con người chết vì bệnh tật, mà chẳng có thống kê chính xác. Về giáo dục thì làm cả thế hệ không đủ khả năng làm việc. Do đó được xem là đã giết đi vài thế hệ. Đó là thành quả của người CS đã chiến thắng. Nếu VNCH chiến thắng thì bây giờ chắc chắn không thua Thái Lan. Vậy thì những người chiến thắng có nên ăn mừng không!

Minh, Melbourne, Australia
Một mặt kêu gọi hòa hợp với lại hòa giải dân tộc, mặt khác thì vận động Nam Dương và Mã Lai phá hủy bia tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam bị nạn xây trên lãnh thổ nước họ. Những người đã khuất, dù với lý do gì, xin hãy để cho họ ngủ yên nơi đất khách quê người! Này mấy ông kẹ Việt Nam: Thụy Sỹ và Đức cũng mới khánh thành bia tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam đó! Các ông có dám "thừa thắng xông lên" kêu gọi chính phủ hai nước sở tại Âu Châu này dỡ bỏ không?

Ẩn danh
Bên nước ngoài thì người ta đi bầu hoài, như tại Pháp tháng rồi, tháng sau, và tại Mỹ năm sau. Kêu họ hòa hợp, hòa giải với một chế độ không cho bầu cử tự do làm sao được, như vậy không lẽ họ phải phản lại tất cả những điều về xã hội, chính trị, tất cả định nghĩa về hệ thống chính quyền, v.v... và v.v... mà họ đang sống và ủng hộ hàng ngày hay sao?

Trừ khi là người mắc bệnh đa cá tính (multi-personality disorder) thì mới làm vậy được. Ai gắng gượng làm thì một tuần, một tháng, hoặc một năm thì được, chứ lâu dài thì không thể cho dù ráng nhịn, ráng nín, thì có ngày cũng lòi ra là người không thể sống và ủng hộ một chế độ độc tài, chuyên chế, trấn áp, bịt miệng toàn dân thiên hạ. Không con chim nào đã sổ lồng lại chạy trở vô, trừ khi gần chết không kiếm ăn được nên mới chạy vô để sống qua ngày và tìm cái chết êm đẹp hơn bên ngoài đường đời gió bụi.

Một thính giả
Chính quyền VN chẳng bị áp lực, và vì "ngon ăn" quá nên chẳng vội vã gì mà thay đổi bất cứ điều gì so với hiện tại. Thử hỏi hàng chục ngàn cán bộ đảng đang có con cháu đi du học xem họ có muốn thay đổi gì không? Làm sao trong bất cứ chế độ nào khác, tại bất cứ quốc gia nào khác, mà với cái vốn liếng i tờ chưa rành, suốt ngày đi nhậu nhẹt như họ mà kiếm mỗi năm hàng trăm ngàn, có khi bạc triệu hoặc chục triệu, đô la Mỹ mới cứng như hiện nay?

Còn dân VN thì ai cũng muốn yên để kiếm tiền vì họ đang ở vào tình trạng tâm lý học gọi là "learned helplessness" như con chim khi mới bị bắt thì vùng vẫy tìm cách trốn chạy, nhưng mau chóng học cách ở yên để sống vi biết không thể làm gì được. Ai coi mòi không xong thì tìm cách cho con, cháu lấy người ngoại quốc để ra đi gởi tiền về. Nhất Mỹ nhì Úc tam Anh tứ Pháp, chót nhất Đài loan, xem xem (same same) Hàn quốc.

Thành ra, các thay đổi tốt đẹp cho quốc gia tuy theo lý thuyết phải nên từ VN mà ra nhưng thực tế thì không thể. Không ai muốn hoặc dám lên tiếng về các vụ rõ ràng nhất như lấn chiếm dòng sông làm nghẹt nước hạ nguồn. Vụ chiếm lòng Hồ Trị An làm giảm năng suất điện nay đã hoàn toàn "chìm xuồng", trong khi dân không đủ điện xài, kệ cha dân, chứ quan chức đâu sợ bị cúp điện suốt tuần, suốt năm, vì họ có máy điện riêng cả.

Sông Hồng thì chính báo VN viết, có nơi bề ngang còn 5 thước. Có gì đâu, lúc đầu 2, 3 trăm thước, nhưng một quan lấn 5, kế bên bị che mặt nên lấn 10, kế bên cứ theo đó mà lấn, mà thật sự không làm không được, vì nếu 2 bên lấn 20m chẳng hạn thì còn gì là khu đất nhà mình, mà lại không thể đi thưa kiện, vì Tòa nào dám xử toàn Anh hùng Cách mạng có Huân chương Độc lập, HC Hồ Chí Minh treo trước cửa? Thay đổi làm gì rủi cái bùa hộ mạng loại này mất thiêng?

Mai The Duyet, TPHCM
Tại sao các bạn cứ theo đường lối của Enxin "chủ nghĩa này không thể thay đổi chỉ có thế bị thay thế"? Đảng Cộng Sản bây giờ cũng vốn đã thay đổi lắm rồi, nó vốn không còn như xưa nữa CNXH hiện nay được định nghĩa là 1 chủ nghĩa tốt hơn CNTB thế thôi. Thay vì chống phá các bác hãy góp ý để ĐCS ngày càng tốt hơn thay vì cứ rao đi rao lại bài "Lật đổ để đa nguyên đa đảng"... Một khi hệ thống XHCN sụp đổ ắt sẽ có chiến tranh, có bạo loạn lúc đó các bạn vui lắm sao? Một lần nồi da nấu thịt vốn đã đủ lắm rồi....Chúng ta đều là người Việt mà?

Hoang Oanh, Sai Gon
32 năm thống nhất đất nước, 3 triệu người hải ngoại"tỵ nạn cs" có tổng thu nhập gần bằng tổng thu nhập cả nước 84 triệu dân. 32 năm thống nhất đất nước, lượng chất xám hải ngoại là ước mơ huy động của đất nước 84 triệu dân. Bằng cách nào họ thành công vậy? Khi những người Việt hải ngoại này không được sống, học tập và trưởng thành dưới một chế độ ưu việt XHCN, dân chủ gấp triệu lần tư bản! Lịch sử đã trả lời rồi đấy!

Tran Tuan Anh, HCMC
Vì là lớp người sinh sau cuộc chiến, tò mò tìm hiểu qua sách vở, nhân chứng và giáo trình lịch sử được học trong nước và ngoài nước, nguyên nhân , hậu quả và bi kịch của cuộc chiến tranh VN đã qua. Với quan điểm khách quan không hề thiên vị hoặc bị ràng buộc bởi hận thù cả hai bên, tôi rút ra kết luận cuộc chiến tranh VN hoàn toàn không khác mấy cuộc chiến đẫm máu giữa Nam-Bắc Hàn, sự khác nhau chỉ là chế độ cs đã kiểm soát toàn lãnh thổ VN nhưng điều đó lại không xảy ra tại bán đảo Hàn quốc.

Nhân ngày 30-4, chúng ta thử so sánh những điểm đồng và khác biệt trong cuộc chiến ý thức hệ trong hai quốc gia Á châu này bằng nhửng câu hỏi và phân tích logic như sau:

1) Nếu giả sử lực lượng Hoa kỳ do tướng MacArthur chỉ huy không đổ bộ vào Inchon (Nam Hàn) để đẩy lui lực lượng cs Bắc Hàn đang gần như kiểm soát toàn quốc vào ngày 15-9-1950, thì ngày nay các sỹ quan quân đội Hàn quốc suốt đời mang tiếng bại trận, vô tài, đánh thuê cho ngoại bang ... và hệ quả tiếp theo của nó là chẳng bao giờ chúng ta nghe tới Sam Sung, LG, Huyndai hoặc giới trẻ VN sẻ chẳng bao giờ đếm xỉa tới phim ảnh, hay thần tượng lối sống và văn hóa Hàn quốc như ngày nay.

2) Có ý kiến cho rằng nước Mỹ xâm lược VN hoặc Hàn quốc, và có ý đồ biến các đất nước này thành một tiểu bang mới tinh của họ, nhưng sự thật rõ ràng là từ lâu luật pháp và quốc hội Hoa Kỳ hoàn toàn cấm nước này có thêm một tiểu bang mới, thậm chí cho dù đại đa số dân quốc gia đó đồng ý đi nữa (đơn cử Puerto Rico). Thêm vào đó chắc chắn mọi người trong chúng ta đều khó tin là đại đa số dân Mỹ muốn "di dân" ồ ạt tới lập nghiệp tại VN chúng ta.

3) Sự thật lịch sử quá rõ ràng minh chứng là Hoa Kỳ đả hoàn toàn bỏ rơi miền nam VN sau khi TT Nixon đi thăm Bắc Kinh 1972, từ đó thành công lôi kéo nước cs to lớn này thành đồng minh, liên kết với Hoa Kỳ để đối đầu với Liên xô hùng mạnh từ Âu, Phi sang Á. Sự liên minh này củng góp phần không nhỏ vào sự kiện Liên sô sa lầy tại Afghanistan và dẫn theo sự tan rã khối cs sau này.

4) Hoa Kỳ không hề muốn "cố tình" chiến thắng tại VN, khác với chủ trương phải tiêu diệt chủ nghĩa phát xít bằng mọi giá trong thế chiến hai. Từ đó chiến thuật, chiến lược của họ rất mập mờ cầm chừng và phòng thủ hơn là tấn công, đơn cử một ví dụ nhỏ như nếu ai đó chúng ta đã từng ra thăm Hà Nội, một thủ đô với diện tích không lớn lắm, thì một đợt B52 là không còn Thăng long thành, chùa Một cột, Quốc tử Giám... Thêm vào đó trong đợt ném bom "12 ngày đêm" năm 1972 , với những sự thật rõ ràng là -trong những ngày cuối cùng của cuộc oanh kích này không quân Hoa Kỳ đã hoàn toàn vô hiệu hóa hệ thống phòng không của miền bắc và làm chủ bầu trời bắc Việt nhưng vì lý do nào đó , TT Nixon đã ra lệnh ngưng ném bom???

Cuối cùng, tôi cho rằng cuộc chiến VN là một cuộc chiến ý thức hệ và tranh giành ảnh hưởng nơi mà CS quốc tế (Nga, Trung Cộng) và Hoa Kỳ đấu sức hoặc mặc cả hơn thua, nạn nhân cuối cùng là người VN chúng ta vì là con cờ cho cả hai bên sử dụng, hậu quả là sự mất mát to lớn cho cả dân tộc VN, thay vì ăn mừng liên hoan và ca ngợi chúng ta nhường chổ cho sự tưởng niệm, rút ra bài học đau đớn và hàn gắn nổi đau cho cả đồng bào hai miền Nam Bắc thì mới phải đạo và thật sự yêu nước.

Dan Nguyen, Seattle
Tôi xin đồng ý với ý tưởng của bạn Tăng Khánh ở Huế về vấn đề tất cả người Việt trong và ngoài nước nên để tâm nhiều hơn cho tương lai làm sao hoà hợp để nâng đất nước VN nhày càng giàu đẹp và thanh bình hơn; để thế hệ trẻ trong nước hạnh phúc hơn và cũng làm cho người Việt nước ngoài muốn trở về VN sinh sống hơn.

Hầu hết tất cả người Việt đều biết là chiến tranh VN vừa qua chính là do chiến tranh chủ nghĩa CS và TB, mà chủ động là từ những nước lớn và mạnh như Mỹ, Liên-sô và Trung Quốc. Vì họ là những nước sản xuất ra vũ khí chiến tranh, và cần có người tiêu thụ.

Hai miền Nam Bắc VN đơn thuần chỉ là những con chốt trong bàn cờ thế giới. Chỉ tiếc rằng các lãnh đạo của hai miền không nhìn thấy điều đó, hay không muốn thấy để tận hưởng xa hoa và quyền thế. Và kết quả như chúng ta thấy: gần năm triệu mạng người cả hai miền đã mất, đất nước vẫn còn là một trong nước nghèo nhất thế giới và tị hiềm vẫn còn tồn tại trong nhiều người Nam và Bắc.

Việc gì cần làm để có sự hoà hợp cho tất cả người VN? Theo tôi nghĩ, chính quyền VN cần phải tiên phong trong hoà hợp hoà giải. Là bên chiến thắng, người CS có thế trên để kêu gọi, để xin lỗi những chuyện lỗi lầm, và phát triển một thể chế tiến bộ hơn, dân chủ hơn cho tất cả mọi công dân có quyền và cơ hội đóng góp...

Josie Nguyễn, Vancouver, Canada
Phải ôn cố thì mới tri tân! Ngày Quốc Hận 30/4 nên là ngày để Việt kiều khắp năm châu có dịp tưởng nhớ những người đã nằm xuống cho một VN tự do không CS. Mặc dù do nhiều duyên cớ lịch sử họ đã không thành công bảo vệ miền Nam tự do yêu quí, nhưng chúng ta đã học được những bài học để đời . Cái bài học quí giá nhất vẫn là bài học đơn giản nhưng bất hủ là: "đừng nghe những gì CS nói, mà hãy nhìn kỹ những gì CS làm".

Những tiến bộ ít ỏi về đời sống vật chất của nhân dân VN là do: a) công lao của chính bản thân nhân dân VN, b) do Việt kiều hàng năm gởi hàng tỷ đô về để người thân có khả năng tiêu thụ và do đó mà khơi động nền kinh tế, c) do các nuớc tư bản đã viện trợ hàng chục tỷ đô; một phần do các tổ chức phi vụ lợi quốc tế và một phần do nhà nước chi viện theo chương trình phát triển cho các nước nghèo; d) do các công ty tư bản nhầm tìm kiếm lao động rẻ tiền để sản xuất.

Nguyễn Quang, Berlin
Vấn đề hòa hợp dân tộc là một vấn đề tốt, nhưng tôi nghĩ để đạt được nó tôi không phải là nay mai đâu, chắc là, đến khi và chỉ khi Việt Nam là một nước dân chủ thực sự, khi mà đảng CS chấp nhận điều đó. Vì còn quá nhiều những vấn đề tư tưởng khác nhau cũng như quá khứ vẫn còn tồn tại giữa 2 chế độ đến bây giờ:

Ví dụ như một đảng cộng sản có thể chấp nhận chỉ trích chính trị được không? Tất nhiên là không! Bất cứ lúc nào và bằng mọi cách cũng cho là mình đúng, họ gắn cho những người chỉ trích là phá hoại nhà nước. Một chân lý tôi đã học được đó là phải luôn luôn chỉ trích, luôn luôn nghĩ tới cái đối của vấn đề, chỉ như vậy nó mới tốt hơn.

Hay những vấn đề quá khứ (như cải cách ruộng đất, hậu 75), đó cũng là những điều không đơn giản, 1 con người không dễ quên đi những mất mát với họ và gia đình họ. Để giải quyết nó cách tốt nhất chỉ có thể là nhìn thẳng vào quá khứ, không nên tránh né, chính thức công nhận đúng sai và lời xin lỗi chân thành tới những nạn nhân và gia đình của họ.

Với những bất đồng đó thì những gì đạt được về hòa hợp là rất mong manh, bất cứ lúc nào cũng có thể bị đổ vỡ nếu như mà VN vẫn chưa dân chủ. Dẫu sao là 1 người Việt, ai cũng mong VN luôn tiến bộ và sớp được hòa hợp.

Tuan, Houston, USA
Ngày 30/4 là một ngày đại lễ của dân tộc Việt nam, ngày thống nhất đất nước. Còn những kẻ thua cuộc chống đối thì cứ kệ họ thôi, cũng phải thông cảm cho họ một chút, vì từ những kẻ đang ở đỉnh cao quyền lực của chế độ cũ phải chạy tị nạn sang nước ngoài. Nhưng những kẻ này cũng là thiểu số và lỗi thời.

Thế hệ trẻ ở VN đừng quan tâm đến họ, đất nước VN đã bắt đầu và sẽ phát triển vững mạnh. Cũng nên nhắc cho quý vị chống đối một thông tin: Người VN là có chỉ số hài lòng về cuộc sống là cao nhất ở Châu Á (theo điều tra của tổ chức độc lập của nước ngoài). Vậy quý vị còn chống đối cái gì nữa.

Nam, Quảng Ninh
Tại sao lại không ăn mừng ngày chiến thắng 30/4? Ngày chấm dứt chiến tranh, chấm dứt chết chóc, chấm dứt một chế độ đã rước Ngoại bang về để giết đồng bào mình, để đưa đất nước mình trở về thời kỳ đồ đồng, đồ đá... Một chế độ "cõng rắn cắn gà nhà" như thế không gọi là Nguỵ thì gọi là gì? Còn hoà giải dân tộc ư? Theo tôi là không cần thiết. Những kẻ là Nguỵ hoặc lỡ đứng trong hàng ngũ của Nguỵ phải tự tìm đường mà quay về.

Janitor, USA
Trong những năm 60-70 tôi đã từng tham gia tích cực phong trào SVHS tranh đấu nào là chống tập đoàn quân phiệt Thiệu, Kì, Có, Cao, Loan, nào là chống "độc diễn", HSSV quyết tử, Chiến đoàn Nguyễn Đại Thức, chiến dịch đốt xe Mĩ... Gia đình can ngăn sợ rằng "tôi bị VC lợi dụng" Tôi đã cãi lại với tất cả lòng chân thành rằng "tôi biết tôi đang làm gì, tôi biết rất rõ bạn bè tôi là ai, chúng tôi không phải là CS...".

Ngày 30/4 tôi ngỡ ngàng nhìn những người bạn ấy, những người từng khẳng định chắc nịch với tôi rằng "CNCS là không tưởng, chúng ta tranh đấu vì quê hương vì dân tộc chứ không vì chủ nghĩa nào cả..." nay trở về kẻ thì làm chủ tịch ủy ban quân quản quận (SG3), kẻ thì làm Tổng biên tập, người thì nắm Hội văn nghệ, người thì làm Trưởng Ty TT-VH... và họ mang theo cả một chế độ tồi tệ hơn chế độ mà tôi (cùng họ) chống đối cả ngàn lần.

Tôi chua xót nhận ra rằng chính mình là thủ phạm góp một cánh tay đắc lực đẩy 2 triệu đồng bào cuả mình ra biển. Những người ấy bây giờ kẻ đã thất sủng kẻ vẫn đắc thời, có kẻ phản tỉnh có người vẫn đam mê. Và cuộc chiến tranh đến bây giờ vẫn chưa chấm dứt nó chỉ thay đổi phương thức xung đột mà thôi. Làm sao có thể hòa giải khi người CS chưa chấm dứt những tham vọng của họ và những người Miền Nam chưa lấy lại được thanh danh của họ.

Vấn đề không đơn giản là thù hận mà là sự ô nhục, rõ ràng những người Miền Nam họ thấy chế độ mà họ phục vụ, tốt hơn chế độ của những người chiến thắng nhưng kẻ chiến thắng thì cứ đổ hết mọi xấu xa lên đầu họ.

Nếu ngày xưa, sau khi chiến thắng họ đem đến một chế độ tốt hơn, chưa cần giàu có sung túc hơn chỉ cần tự do hơn, thoải mái hơn, nhân hậu hơn thì chẳng cần hoà giải họ cũng được toàn dân ủng hộ, thương yêu và những người thất trận thì thật là hết đường ăn nói. Nhưng chính những người CS đã trả "chính nghiã" về cho Miền Nam. Hãy vào những công ty xí nghiệp, cơ quan công quyền hoặc làm biếng thì mở TV thôi bạn sẽ thấy có thể hoà giải được hay không? Ngày nào mà Đảng CSVN chưa từ bỏ chính sách "đô hộ" miền Nam thì chưa nên nói hoà giải.

Kim Lan, Thụy Sĩ
Tại sao phải hòa giải khi 1 bên luôn ăn mừng chiến thắng khoe khoang là họ đã đánh tan những anh em của họ? Tại sao phải hòa giải khi mà tấm bia thuyền nhân ở Malay bị CSVN gián tiếp đập bỏ để rồi chính quyền Thụy sĩ cho làm tấm bia tại Geneve để trả đũa việc làm phi nhân của CSVN? Tại sao lại hòa giải khi VN chưa có nhân quyền, ngôn luận ? Tại sao Thụy Sĩ là nước trung lập vẫm không chấp nhận việc làm của CSVN thì tại sao người tị nạn CSVN lại có thể hòa giải một cách bất công thua thiệt như vậy? Đất nước VN không còn chia cắt nhưng lòng người Việt Nam vẫn còn bi chia cắt bởi Đảng CSVN..

ABC
Tôi có thể khẳng định bạn Le Nguyen đang quá hằn học. Tôi cho rằng có thể chiến tranh đã cướp đi của bạn nhiều thứ nên bạn mới có thái độ tiêu cực như thế. Hãy đi và tìm hiểu chứ bạn đừng ngồi một chỗ nghe người khác nói này nói nọ. Tôi nghĩ bạn quả thật là quá cả tin và ngây thơ. Hãy biết dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật và có thái độ hòa hảo hơn. Bạn có biết bao nhiêu người dân Việt Nam mất đi người thân trong cuộc chiến nhưng họ sẵn sàng tha thứ, bỏ qua tất cả. Hãy nhìn vào tương lai.

Tăng Khánh, Huế
Gửi bạn Lê Nguyễn: Tôi là một sinh viên trẻ, sinh ra và lớn lên khi chiến tranh đã lùi vào quá khứ. Những người trẻ chúng tôi cũng được biết về chiến tranh, và cũng đang hàng ngày, hàng giờ chứng kiến xung quanh mình, người thân, đồng bào mình phải chịu những di chứng nặng nề do chiến tranh để lại. Nhưng, chúng tôi luôn nhận thức rằng, chiến tranh đã là quá khứ và không ai muốn đào bới quá khứ để thêm lòng thù hận, đau thương. Chúng tôi nhớ về chiến tranh như nhớ về một phần không thể quên của lịch sử dân tộc mình, nhớ rằng cha ông chúng tôi đã phải trả giá, hy sinh biết bao nhiêu để đánh đuổi đế quốc, để mang lại cuộc sống ấm no cho chúng tôi như ngày hôm nay.

Tôi đồng ý với bạn, có thể một phần lý do cuộc chiến tranh VN là cuộc chiến tranh về ý thức hệ nhưng đó đã là quá khứ và hãy chấp nhận nó để hướng đến tương lai. Không có khái niệm kẻ thắng, người thua, mà chỉ có hai chữ chiến tranh và hòa bình. Nhiều triệu người VN đang sống trong và ngoài nước hạnh phúc đón nhận tự do, hòa bình có được sau nhiều hy sinh đổ máu và tất cả, dù vẫn còn rất nhiềumặt yếu kém, hạn chế vẫn đang đồng lòng để đưa VN phát triển, mang lại cuộc sống ấm no cho người dân VN.

Với chúng tôi, ngày lễ 30.4 là một dịp để chúng tôi nghỉ ngơi, vui vẻ, nhớ về chiến tranh để thấy rằng cần phải làm nhiều việc hơn nữa để hàn lấp vết thương mà chiến tranh để lại cho bao đồng bào mình và thấy rằng, chiến tranh là vô nghĩa, hãy khép laị quá khứ để có một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Hoàng Oanh, Sài Gòn
Tôi đồng ý," lịch sử rồi sẽ phán xét tất cả". Nhưng lịch sử phải không là của bên này hoặc bên kia, của người thắng hay kẻ bại mà là chính của dân tộc. Vâng, lúc đó các "tội đồ" không thể biện minh được cho mọi "hành động" của mình.

Nguyễn Lý Long, USA
Cuốn Lịch sử Việt Nam viết từ đời nhà Trần đã qua gần tám thế kỷ. Đến ngày hôm nay chúng ta đã ở vào thế kỷ thứ 21 rồi, nhưng các nhà trường ở VN và ngay cả một số sách xuất bản ở hải ngoại các em bé vẫn học và đọc một số điều không đúng với sự thật như Lê văn Hưu đã biên soạn vào đời nhà Trần. Tôi không nói tất cả, ngưng có một số sự việc sảy ra vào đời nhà Lý không đúng với sự thật. Nếu chúng ta đều nghĩ mình còn là nguồn gốc Việt thì nên cùng nhau góp công góp sức lại để xây đựng một Việtnam hùng mạnh trước đã.

Các thế hệ sau này của dân tộc chúng ta sẽ tìm tòi học hỏi lại, vạch ra lỗi lầm của các bậc ông cha để các thế hệ mai sau không vấp phải. Theo tôi đấy là công việc phải làm của những người còn thật sự hãnh diện và tự hào mình là người của Đại Việt tức Việtnam. Còn chuyện ai đúng, ai sai như các bạn đang bàn cãi mới chỉ cách nay hơn 30 năm thì còn quá sớm để tự mình biết nhận mình là đúng hay sai. Theo tôi, nên để cho lịch sử, và các thế hệ sau này phán xét lai, phải thế không các bạn !!!!

Trần Chung Anh, Bremen, Đức
Tôi đọc bài trả lời của cựu phi công Nguyễn Thành Trung, tôi muốn hỏi ông Trung ông có nghĩ rằng ông cũng là tên tội phạm hay không? Vì theo tôi thì ông là kể trực tiếp gây nên cái chết của đông bào miền nam trong cuộc 30/04/1975 vì tôi là quân nhân quân giải phóng miền nam có mặt tại Sài Gòn trước 30/04 là người chứng kiến giờ hấp hối của chế độ VNCH.

Tôi thiết nghĩ đã 32 năm rồi chúng ta nên để nó thành ngày lịch sử thì tốt hơn, đừng kỷ niệm rầm rộ như chế độ hiện nay làm cho bên thắng, bên thua khoét sâu thêm hố ngăn cách cho dân tộc tôi ghi lại câu nói của mô tơ rô thủ tướng Đông Đức (ghế bị cáo có thể dành cho bất cứ ai nếu người đó bị thất trận) cho nên theo tôi thì chúng ta nên theo chế độ cộng hoà liên bang Đức là không bao giờ nhắc đến cái ngày tận số của chế độ Đông Đức. Cho nên tôi mong muốn chính phủ nên xem xét để đưa dân tộc đến đại đoàn kết thi hay hơn.

Linh, Garden Grove
Tôi nghĩ rằng không nên "quơ đũa cả nắm" về những người cộng sản, có những người thật sự yêu nước và thấy lẽ phải nhưng chưa thật sự hành động vì họ còn sợ và chưa đủ lực để làm khác đi chính đảng của họ. Tôi cũng nghĩ không nên "quơ đũa cả nắm" là người Việt hải ngoại nếu có những đau buồn cho 30/4 và lên tiếng về bất công ở Việt Nam hay nói đúng hơn không chấp nhận độc tài đảng trị là vì hận thù hay hoài qúa khứ.

Những người thật sự quan tâm về đất nước mà không phải vì quyền lợi danh vọng và tài lực của mình dù là thuộc đảng Cộng Sản hay bất kỳ đảng phái hoặc thành phần nào đều có quyền lên tiếng và đóng góp cho đất nước theo cái nhìn của họ. Không nên dùng thành kiến và kỳ thị để chụp mũ nhau v! từ chối nghe những gì khác ý của mình.

Ẩn Danh
Tôi cũng là thuyền nhân ở Kobe - Nhật Bản. Cuộc sống của tôi ở đây không dễ dàng gì nhưng ba mẹ luôn nói với tôi: từ bỏ hận thù, tha thứ cho người mình sẽ thanh thản hơn, lớn lao hơn. Mọi người thấy thế nào?

Rob Nguyễn, Hạ Long, VN
Khi nhắc lại chiến tranh Việt Nam, hẳn người Việt ở bất cứ nơi nào cũng đều rất buồn. Chúng ta chỉ là những con tốt đen cho Liên Xô, Trung Quốc và Hoa Kỳ. Họ đánh lẫn nhau nhưng lại chỉ sử dụng người Việt Nam ta. Cuộc chiến tranh Việt Nam đã làm cho hàng triệu đồng bào ở hai miền chết trong bom đạn. Đất nước bị tàn phá nặng nề.

Theo ý kiến tôi, đây là thời điểm để hoà giải dân tộc. Phía Bắc Việt không nên ca tụng chiến thắng và phía Việt Nam Cộng Hoà cũng không nên khơi dậy sự thù hận mà chống phá chính quyền và nhà nước đương hữu. Đất nước chúng ta đã trải qua bao nhiêu năm đau thương rồi. Chúng ta là dòng máu Lạc Hồng và tổ tiên chúng ta sẽ rất buồn lòng nếu con cháu vẫn tiếp tục "không đội trời chung" với nhau. Hãy thương lấy đất nước hình chữ S - Một đất nước trong quá khứ luôn luôn phải vật lộn và vượt lên trên sự đau thương để sinh tồn.

Mrtata, Sài Gòn
Thưa anh Lê Nguyễn! Tôi đọc những dòng anh viết mà cảm thấy buồn cho một người con dân đất Việt. Có lẽ sự khác nhau giữa anh và chúng tôi - những người đang sống ở SG, là sự khác biệt về ý thức hệ. Có thể những gì anh nói là những cảm xúc mà anh đã trải qua, chính chúng tôi sống trong lòng VN cũng không phủ nhận những điều còn tồn tại đó.

Nhưng chúng tôi khác anh, chúng tôi không bị tiêm nhiễm những tư tưởng hằn học và thù hận như anh. Anh thử xem trên diễn đàn này còn bao nhiêu người, kể cả những người sống ở những nơi "văn minh" ngoài VN còn có cái nhìn kiểu như của anh? Có lẽ những người như anh không xứng đáng được đối xử thân thiện hơn. Anh Nam Chinh, Luân Đôn nói đúng "...Chắc rằng sẽ không bao giờ có sự tha thứ hay hòa giải gì nữa cả. Vậy ai muốn hòa giải dân tộc, ai không? "

Binh Nguyen, Miami
32 năm ngưng tiếng súng, chứ không phải 32 năm hòa bình. Bởi vì nếu thực sự hòa bình thì không có cảnh phân chia con người VN với nhiều danh từ khác nhau, không có cảnh cướp nhà, cướp của và đầy người dân đi vùng kinh tế mới (một hình thức tù kiểu XHCN). Hòa bình còn phải mang tính cách bình đẳng, công bằng không có quyền độc tôn chính trị và tư tưởng. 32 năm bị trị dưới chế độ độc tài, mà những người lãnh đạo ôm sát cái chủ nghĩa ngoại lai, làm khổ dân tộc.

Họ làm những điều vô cùng nghịch lý với lý thuyết của họ: yêu nước, sao họ lại nhường đất cho Trung cộng? Theo chủ nghĩa vô sản, sao họ làm chủ những biệt thự sang trọng? Có hàng triệu dollars trong ngân hàng Thụy Sỹ? Đánh Mỹ, đánh tư sản, sao bây giờ lại bợ Mỹ và làm kinh tế theo tư bản? Giải phóng con người, thể hiện nếp sống văn minh, kinh tế đi lên,sao họ lại đưa dân đi làm nô lệ? Và nơi nào cũng có beer ôm?

Đảng CS là đảng của người lao động, sao họ lại đứng về phía các nhà tư bản ngoại quốc để bóc lột sức lao động của dân VN một cách dã man, phi nhân bản? Bài trừ văn hóa hóa ngoại lai, nhưng tại sao họ lại phổ biến một cách quá mức về những phim ảnh Hàn quốc cũng như những lúc phát thanh trên TV bằng ngôn ngữ Hàn quốc? Còn nhiều cái mâu thuẫn khác nữa, hy vọng dịp khác sẽ được nói.

Minh Phạm, USA
Ngày 30//04 không nên là ngày để tô hồng cho đảng Cộng Sản, cho cái gọi là “cuộc kháng chiến thần thánh”. Nó cũng không thể là ngày để chỉ trích người Cộng Sản. Nó nên là một ngày để tưởng niệm, như ngày Memorial Day ở Mỹ. Nó nên là ngày để tưởng niệm những người đã khuất, những đau thương đã qua, ngày để gia đình xum họp, để mọi người nghỉ ngơi. Tôi thấy kinh tởm “những ai” sử dụng ngày lễ này để ca ngợi “mình”, hay để khơi gợi thêm hận thù.

Quang Minh, Hà Nội
Tôi nghĩ rằng ngày 30 tháng 4 là một ngày đáng nhớ, đó là ngày chấm dứt chiến tranh tại VN, từ ngày đó người dân Việt Nam ít đổ máu hơn nhiều, ít hy sinh hơn nhiều, ít đau khổ hơn nhiều. Còn đối với những người tự cho mình là "chiến thắng" rồi lên mặt tự hào với người khác hay khuyên con cháu phải nhớ công ơn mình thì thực sự chỉ là những người suy nghĩ nông cạn, vì sao?

Vì dưới bàn tay họ đã có bao nhiêu người phải nằm xuống, đã có bao nhiêu máu phải đổ xuống để họ thực hiện ham nuốn "thống nhất đất nước" của họ, theo tôi thà là đất nước chia cắt mãi mãi còn hơn là việc đưa cả một hoặc hai thế hệ bên hai bờ chiến tuyến vào cuộc nồi da nấu thịt, những người "chiến thắng" có vui được không khi cũng ngày đó có biết bao nhiêu người còn sống và cả những oan hồn đang vất vưởng ở một cảnh giới nào đó phải buồn đau vì chia ly, buồn đau vì mất mát, buồn đau và phải xa quê hương?

Chiến tranh đã qua đi, nếu không có những người "chiến bại" thì liệu cụm từ "chiến thắng" có còn ý nghĩa? Vậy thì những người "chiến bại" cũng đã đóng góp một nửa công sức trong ngày chấm dứt chiến tranh 30/4, và nếu họ nói "chúng tôi đã đóng góp một nửa" trong việc chấm dứt chiến tranh tại VN thì đó là hoàn toàn chính xác.

Thêm một ý nữa, những người sinh ra và lớn lên sau chiến tranh như chúng tôi chỉ nếu có phải biết ơn thì là "biết ơn chiến tranh" vì nhờ chiến tranh mà chúng tôi biết hoà bình có ý nghĩa như thế nào và chúng tôi không biết ơn riêng những người "chiến thắng" mà cần phải biết ơn cả những người "chiến bại" (những người đã tạo ra một nửa chiến tranh) với lòng biết ơn ngang nhau.

TN
Có lẽ hòa giải không đơn thuần chứa đựng ý nghĩa mỗi bên nhường nhịn nhau một tí mà còn phải chấp nhận sự hiện hữu của mỗi bên: đã có, đang có và sẽ tồn tại. Không thể bảo VNCH là "ngụy", là không có thật trên cõi đời này cũng không thể bảo người CSVN chẳng mảy may cần nữa vì thế giới CS đã sụp đổ hoàn toàn: hai thành phần này đều cùng huyết thống, cùng nằm trong đại bộ phận dân tộc không thể tách rời như anh em ruột thịt dưới một mái nhà. Hai bên phải chấp nhận một sự thật là cần sự phê phán, học hỏi lẫn nhau để mọi sự trở nên tốt đẹp hơn cho dẫu đôi khi tranh cãi.

Đã gọi là muốn hòa giải thì tại sao không dám chấp nhận ý kiến khác biệt để xây dựng đất nước?. Đừng cho mình đúng 100% thì mới mong hòa giải và đã gọi là không nhìn về quá khứ lý lịch thì chính quyền thực sự phải là của toàn dân: ai đủ tài đủ tâm bất luận ở đâu, bất cứ thuộc thành phần nào trước đó cũng cần có tiếng nói, có cơ hội tham gia việc nước.

Đấy là việc cấp bách. Thế mới gọi là công bình, thế mới gọi là hòa giải và mong chính quyền VN mở cửa để đón nhận những nhân tài cần cho đất nước cũng như đã mở cửa để đón nhận "kinh tế thị trường" mà trước đó đã không chấp nhận.

P H, Hà Nội
Xin được chia sẻ với ban Le Nguyen về những bức xúc của bạn trước nạn tham nhũng ngay lần đầu tiên đặt chân lên sân bay. Nhưng có lẽ bạn đã về nước lâu rồi. Bây giờ tình hình đã khác. Tham những thì vẫn còn nhưng mức độ đã giảm đi nhiều. Như vậy rõ ràng có sự tiến bộ thể hiện ý chí quyết tâm đổi mới của CS! Tôi cũng đồng ý với bạn về việc thắng thua. Chúng ta đều là người dân VN, đều phải chịu mất mát do chiến tranh. Vì vậy khi chiến tranh qua đi thì Nhân dân VN mới là người chiến thắng! Xin chúc bạn khỏe và tin tưởng vào sự phát triển thịnh vượng của Dân tộc.

Victoria, St Petersburg, Nga
Lịch sử sẽ mãi mãi là lịch sử, không nên phán xét lịch sử. Mọi người đừng nên nói giá như thế này...giá như thế kia. Trong cuộc chiến của 2 miền Nam và Bắc, thực chất người Việt chúng ta là nạn nhân của cuộc đối đấu Đông-Tây, một bên là Nga, một bên là Mỹ. Chẳng có gì hay ho khi vỗ ngực, tung hô là người thắng trận trong cuộc chiến này cả. Ngày 30-4, nên được tuyên truyền là ngày thống nhất đất nước. Trong cuộc hòa giải dân tộc, sau cuộc chiến huynh đệ tương tàn, Đảng Cộng Sản- lực lượng đang nắm quyền điều hành đất nước hơn 80 triệu dân, cần phải là người đi đầu trong việc thực hiện hòa giải dân tộc.

Nguyễn Minh, London
30/4 ngày ngày thống nhất đất nước. Trong qúa khứ đất nước chúng ta đã từng bị chia cắt bởi chính con người Việt chúng ta (chúa Trịnh chúa Nguyễn). Thế nhưng từ khi nước ngoài can thiệp thì sự chia cắt ngày càng khủng khiếp hơn. Chúng ta hãy nhìn Triều Tiên hiện nay và cả mãi sau này sẽ không bao giờ thống nhất được. Bởi vì sao? Bởi vì nước ngoài không cho họ làm điều đó. Và họ làm mọi cách để ngăn cản mong muốn thống nhất của Triều Tiên. Bằng cách viện trợ cho bên Bắc Hàn tiền và những tư tưởng điên rồi(Trung Quốc) còn bên Nam Hàn cùng bằng tiền và tư tưởng điên rồ để rồi hai bên Nam và Bắc càng khoét sâu lòng thù hận và cái lợi thuộc về nước ngoài(Trung Quốc Nga, Mỹ và Nhật).

Hơn 30 trước đây họ (ngoại bang) cũng đưa ra một mô hình Triều Tiên cho chúng ta và tuyên truyền đó là giải pháp tuyệt vời...Bây giờ tôi đặt một giả thiết là chúng ta chọn mô hình của Triều Tiên lúc đó Miền Nam có thể bằng Hàn Quốc và Miền Bắc không hơn Bắc Triều tổng thể nền kinh tế của hình chữ S không bằng tổng thể nền KT đất nước được thống nhất như ngày nay.

Đó là chưa nói đến sự ngăn cách bởi lòng thù hận, một đất nước chia đôi sẽ bị yếu thế trên thế giới. Đối với tôi là người thuộc thế hệ 8x, tôi coi ngày 30-4 là ngày chiến thắng ngoại bang, ngày thống nhất đất nước và ngày dân ta không đổ máu cho những tư tưởng của phương Tây cho dù đất nước theo thể chế nào đi nữa. Ngày 30-4 hãy kính cẩn và thán phục trước linh hồn những người chiến thắng và hay bao dung, độ lượng với người chiến bại! Tất c họ đều là con Lạc cháu Hồng.

Pinochio
Phải nói thẳng thắn là ông Trung nói chuyện rất hay, không hổ danh là người được đào tạo bài bản. Tôi đồng ý với ông Trung là ngày 30/4/1975 là ngày lịch sử - là ngày chấm dứt chiến tranh. Cha tôi cũng công nhận như thế ngay sau khi Ông nghe tướng Minh kêu gọi hạ vũ khí. Ông Trung rất hay khi kêu gọi mọi người dù "nghĩ thế này nghĩ thế khác" cũng nên nhận trách nhiệm làm sao giúp tổ quốc đi lên. Nói thì rất hay, rất xúc động nhưng ông Trung cố tình quên đi là làm mới khó. Ngay bản thân ông là anh hùng của dân tộc mà còn không làm được thì kêu gọi ai đây?

Ông Trung đang là phó tổng giám đốc Vietnam Airlines - một công ty đang có nhiều tai tiếng và nhiều vụ bê bối lớn - đương nhiên là ông Trung phải biết nhưng ông đã không ngăn chặn được cũng như ông không lên tiếng cảnh báo cho dư luận biết. Ông có nỗi khổ của ông hay nói nôm na là nỗi khó khăn của ông, giống như ông tránh né bình luận về vấn đề của BBC đặt ra. Ông muốn để lịch sử phán xét, nhưng ông cũng quên rằng khi ông im lặng chờ lịch sử phán xét thì đất nước tiếp tục chịu nhiều đau thương và thiệt thòi chỉ vì những người không dám nói lên tiếng nói của con tim mình.

Riêng gởi bạn Nam Chinh - Luân đôn: những gì bạn nói đều là những danh từ sáo rỗng chung chung mà ai cũng có thể nói, vấn đề là nói và làm có đi chung hay không? Bạn có thể dẫn chứng hàng loạt bài viết hay hàng loạt các bài phát biểu trên BBC này để làm bằng chứng là chính quyền trong nước "đã chủ trương hoà giải dân tộc từ rất lâu rồi". Nhưng xin bạn nhìn vào việc làm của chính quyền từ trước đến nay: xoáy vào trọng tâm miền Bắc chiến thắng và những người bên kia chiến tuyến ở miền Nam là kẻ thù đã thảm bại. Họ là những người đáng phải chịu chết, cho đi tù chung thân là may rồi.

Bạn cũng thấy là Nguyễn Thành Trung cũng né tránh nói chuyện này, không phải ông Trung không biết gì mà ông là con người đàng hoàng; ông chỉ nói những gì ông có thể nói thật; những gì khiến ông không nói được thật lòng thì ông không nói còn hơn phải nói không thật. Tôi khâm phục con ngừoi của ông.

Còn bạn? Bạn bao nhiêu tuổi? Bạn là người của thế hệ nào? Vì không biết bạn thuộc thế hệ nào nên tôi không trách bạn vì có thể bạn là những thế hệ 8x, 9x nên bạn hoàn toàn không biết gì chuyện của quá khứ. Nhưng bạn sử dụng từ "từ rất lâu rồi" nên tôi mạo muội phản bác bạn. Bạn có biết là Nhà Nước Việt Nam (hay Đảng CSVN - vì cả hai đều dưới sự lãnh đạo của Đảng) sau 30/4/1975 đã từng tuyên bố chính sách khoan hồng của Đảng, trong đó có câu "tội ai nấy chịu, cha làm cha chịu, con làm con chịu". Nghe đúng quá chứ gì !

Như vậy là hoà giải hoà hợp dân tộc rồi. Nhưng thực tế thì bạn cũng biết (nếu chưa biết thì tìm tài! liệu lịch sử hoặc hỏi người lớn) Nhà Nước có chủ trương chia ra thành phần lý lịch. Nó ảnh hưởng đến tất cả mọi phương diện trong xã hội: đi học, đi thi cũng bị cái lý lịch. Nghèo đói vì thiên tai phải xin trợ cấp cũng bị cái lý lịch. Đi chơi cũng bị cái lý lịch....

Tôi có thể lấy mình làm bằng chứng sống cho bạn kiểm tra, tuổi trẻ không biết đến chính trị, không biết đến thù hận của Cha Anh nhưng Đảng đã làm cho tôi biết như thế nào là bị đối xử phân biệt, như thế nào là con cháu của những kẻ chiến bại. Có lẽ nó khá hơn nô lệ da đen ở Mỹ ngày xưa vì tôi cũng da vàng như bạn hay mọi đứa trẻ khác trong nước VN. Nói ra đây không phải để giận dữ mà chỉ là cho bạn biết giữa những gì được nói và làm khác nhau xa lắm.

Tôi đã qua rồi tuổi trẻ sôi sục ý chí đem nhiệt huyết ra xây dựng quê hương (đội viên danh dự, cháu ngoan bác hồ, đoàn viên ưu tú và bị loại ra khỏi mọi đoàn thể vì lý lịch - khi mà người ta không muốn cho anh hưởng những quyền lợi, người ta chỉ muốn anh vắt sức ra mà thôi.), cũng như giờ đây không còn thấy căm thù CS nữa nhưng vẫn đủ kinh nghiệm để không bị những lời nói hay danh từ mỹ miều như Nam Chinh sử dụng để bị mắc lừa nữa. Chúng tôi phải nhìn xem thật sự Đảng làm gì để gọi là có ý hoà giải, hoà hợp thật sự. Đó là câu trả lời cho câu hỏi của bạn: ai muốn hoà giải, ai không?

Mai Ninh, VN
Do lịch sử xô đấy, nước VN nhược tiểu của chúng ta bị các nước lớn chia cắt làm hai miền như một nhát dao chém đôi thân thể. Mỗi miền bị một ý thức hệ chi phối, do vậy đã đối đầu ở mức "một mất, một còn". Kết quả thảm khốc có thể biết trước. Miền Bắc theo XHCN tuy thắng oanh liệt một trân tại VN nhưng toàn phe XHCN lại thua một trận lớn trên toàn cầu, dẫn đến sụp đổ. Có thể khẳng định rằng những nước mà ĐCS đã mất quyền thì nay không bao giờ trở lại chế độ XHCN nữa; dân kinh hãi quá rồi. Các nước sống sót phải nghiêng dần về kinh tế tư bản (nhưng chẳng dại gì mà nghiêng về chính trị và đây chính là cái nôi sinh ra tham nhũng nặng như hiện nay).

Cuộc chiến tranh làm mỗi bên chết hàng triệu người và hàng chục triệu thương tật thì ắt là bên nào cũng có những chiến công "giết hại đồng bào phía bên kia", nhưng bên thắng mới có quyền viết Sử để kể công cho mình. Tôi có người em họ, hơn tôi trên chục tuổi, ở miền Nam đã từng cầm súng chiến đấu với anh tôi là lính miền Bắc và cả hai đều được thưởng nhiều huân chương. Người em họ tôi nói: Khi 2 miền đất nước có những kẻ mù quáng nắm quyền hành (lại luôn luôn vỗ ngực là "sáng suốt") tôn thờ 2 ý thức hệ đối lập thì ắt là chúng lùa nhân dân hai miền giết hại lẫn nhau. Chẳng bên nào nhận mình là phi nghĩa. Bên nào cũng ra sức tuyên truyền và đều tuyên truyền rất giỏi.

Em họ tôi cũng bị tuyên truyền và thực mắt nó đã thấy CS miền Bắc ùn ùn vượt giới tuyến, do vậy bị coi là "xâm lược". Nó chiến đấu rắt anh dũng bảo vệ "quê hương". Mặt khác, không đi lính cũng không xong (sao giống anh tôi ở miền Bắc thế?). Anh tôi phục viên, được hưởng nhiều chế độ ưu đãi của đảng ta, đồng thời vẫn nhận tiền do người em họ từ Mỹ gửi về "cứu đói, cứu khổ" trong nhãng năm trước đây. Tôi thừa nhận với người em họ rằng cuộc chiến tranh này do đảng CSVN phát động, cố nhiên với danh nghĩa "chính nghĩa". Đã là "chính nghĩa" thì đảng ta sợ gì mà chẳng công khai thừa nhận (như sách vở và báo chí của đảng đã và đang làm).

Nhìn tấm gương bắc Triều Tiên và Đông Đức, đảng ta quá biết rằng hễ thi đua hoà bình thì "phe ta" ắt thua liểng xiểng, nên bằng mọi giá (kể cả sinh mạng và xương máu của hàng chục triệu người) phải chiến thắng bằng bạo lực. Không thể thi đua kinh tế trong hoà bình giữa hai ý thức hệ. Quả vậy, phe XHCN đã đại bại về kinh tế trong cuộc đua hoà bình và đã sụp đổ, nay chỉ còn 4 nước (toàn nước nông nghiệp lạc hậu, ở đó dân rất dễ bị tuyên truyền và nước nào cũng coi lãnh tụ là "thánh", phải ướp xác để dân tôn thờ lâu dài.

Sơn Hà, VN
Hơn 30 năm đất nước giải phóng nhưng những gia đình có liên quan đến chế độ cũ vẫn còn bị phân biệt đối xử : họ không được vào đảng Cộng sản cũng đồng nghĩa là không được đề bạt lên làm lãnh đạo, trong cơ quan họ được xem là công dân thứ 2. Nói chung dù có những tiến bộ đáng kể trong kinh tế nhưng về chính trị họ vẫn giữ vững lập trường: Đảng là giai cấp thống trị và họ xem nước Việt là của riêng họ của 2triệu người

Phạm Bi Thu, HCM
Mười anh chị em trong nhà tôi thuộc thế hệ sinh ra giữa 1920 và 1940. Chúng tôi lãnh đủ: Từ 1945 đến 1975 và mãi đến bây giờ, chúng tôi là Việt minh, Việt Cộng và Việt Kiều. Chúng tôi đã có cháu nội, cháu ngoại và chắt nội, chắt ngoại- trong nước cũng như nước ngoài. Những dịp ông anh tôi (Việt cộng) ở trong nước mà nhớ em, nhớ tôi, ông vẫn hay nhắc cái- câu-đối mà tôi bày ra để trêu ông. Mẹ tôi còn sống sau 20 năm chiến tranh(1955-1975) "Mỹ cút anh về mừng thấy mẹ. "Ngụy nhào em chạy khổ kinh cha" Ba mươi năm qua, ông tin rằng tôi thắng. Ngược lại, tôi phải chịu thua.

Andy Nguyễn, Arlington, USA
Muốn hòa hợp và hòa giải thì dễ quá. Đảng CSVN là kẻ mạnh nên tỏ ra vị tha một chút. Thả LM Lý, Ls.Công Nhân, Ls Đài, v.v. ra. Tu bổ lại Nghĩa Trang Quân Đội VNCH. Cho văn hóa Việt Nam hải ngoại được tự do quảng bá trong nước. Sau cùng, tổ chức bầu cử toàn quốc; làm thiệt chứ đừng làm giả. Đảng CSVN chịu làm như vậy thì tôi đoan chắc là dân tộc VN sẽ được hòa hợp và hòa giải. Hơn 3 triệu người Việt tại hải ngoại sẽ cùng với đồng bào trong nước để xây dựng quê hương. Thiết nghĩ, trong vòng 10 năm, quốc gia VN sẽ mạnh nhất nhì Á Châu. Mọi sự là do Đảng CSVN; họ là nút thắt hay là nút mở của dân tộc VN?

Lý Quan Hà
Nước Việt Nam chưa bao giờ mất, dân tộc Việt Nam mãi mãi trường tồn. Nhưng dân Việt Nam đã mất chủ quyền trong ngàn năm bị nô lệ giặc Tàu, một trăm năm nô lệ giặc Tây, rồi sau hai mươi năm nội chiến từng ngày, thì lại bị bị nô lệ CS. Nếu không nô lệ CS thì nước VN ngày nay phải là một xã hội đa nguyên đa đảng, chứ không phải chịu áp lực dưới sức ép 100% của viên chức CS bên hành pháp, 90% đại biểu là CS bên quốc hội, nền tư pháp, và công an, quân đội đều phục vụ cho CS. Kinh tế thì hơn 50% là quốc doanh CS, 40% là đầu tư ngoại bạng và quan chức CS. Tôi phục ai buồn cười được trong ngày 30-4.

Nguyễn Quang, Đức
Tới bạn Le Nguyen, chiến tranh đã không xảy ra nếu Ngô Đình Diệm giữ đúng lời hứa cho tổng tuyển cử mà trong hiệm định Genève. Cho dù Ngô có thua CS đi chăng nữa thì ít ra cũng không tốn 1 quộc chiến, mà biết đâu bi giờ vn là 1 nước đa dảng dân chủ.

Lê Nguyễn, California
Chỉ những người làm ra điều sai trái mới mong thời gian qua mau để mọi ngừoi không còn ai nhắc đến những việc làm của họ. Có một số ý kiến cho rằng dù sao thì cộng sản Việt Nam cũng đã làm được nhiều điều cho đất nước. Xin thưa với những bạn đó, tại sao bạn không tử hỏi trong 32 năm đó, Thái Lan, Hàn Quốc, Indonesia, Singapore và các nước vùng lân cận họ đã phát triển như thế nào??? Họ đã bỏ xa Việt Nam, vì sao vậy? xin thưa, đó là vì 30/4/75.

Với bạn XYZ, Hà nội, bạn nói đúng, đã lâu rồi tôi chưa từng về Việt Nam. Nhưng trong lần đầu tiên về VN thăm bà ngọai của tôi, tôi đã phải tận mắt chứng kiến sự tham nhũng, hối lộ, và ... của nhân viên sân bay từ hải quan cho đến người kiểm tra hành lý. Tôi đã phải, vì không muốn người nhà phải chờ đợi lâu, kẹp tiền vào passport khi qua hải quan. Đưa tiền cho nhân viên của đội "bốc dỡ hành lý" vì họ đã xếp hành lý của tôi lên xe đẩy (mà tôi không yêu cầu ).

Trong thời gian ở Việt Nam (10 ngày), tôi đã có dịp chứng kiến tận mắt những mặt trái và mặt phải của Saigon. Tôi không thù hận ai, tôi chỉ muốn nói lên những gì là sự thật về để cùng chia sẻ với mọi người. Đúng như bạn Tri Tam, Quận Một đã nói "Cuộc chiến Việt Nam về bản chất chỉ là sự đấu tranh ý thức hệ" và chúng tôi cũng không phải là người thua cuộc, vì nếu thua cuộc, chúng tôi đâu có được ngẩng cao đầu về Việt Nam và được chào đón như một người hùng thắng trận trở về với vòng nguyệt quế trên cổ

Nam Chinh, Luân Đôn
Nhà nước Việt Nam đã chủ trương hòa giải dân tộc từ rất lâu rồi vì tất cả chúng ta dù chiến thắng hay chiến bại thì đều là con dân của nước Việt. Nhân dân trong nước đều muốn khép lại quá khứ, đưa đất nước hướng đến tương lai tốt đẹp, chẳng ai còn muốn hận thù thêm nữa. Nhà nước và nhân dân giờ đây cũng tránh nhắc đến những từ ngữ nhạy cảm, những từ ngữ có thể làm cho nhiều người phia bên kia chiến tuyến không muốn nghe. Vì vậy, ngày 30-4 giờ đây gần như chỉ mang ý nghĩa lịch sử là ngày chiến thắng Mỹ, chấm dứt chiến tranh, thống nhất đất nước. Vì lẽ trên đã có rất nhiều bà con ra đi những năm 75 nay trở về nước sinh sống, kinh doanh làm ăn phát đạt góp phần xây dựng đất nước.

Tuy nhiên, cũng nên đặt câu hỏi rằng nhiều người Việt hải ngoại có thực lòng muốn hòa giải hay không? Nếu bà con thực sự muốn hòa giải thì tại sao mỗi khi Việt nam có sự kiện gì bà con lại tổ chức biểu tình phản đối rầm rộ như vậy? Mấy ca sĩ quốc nội sang giao lưu, biểu diễn cũng bị phản đối đến phát hoảng. Nhân dân trong nước không ai muốn nhắc đến chiến tranh, hay hận thù thêm nữa vậy tại sao trong lòng nhiều bà con hải ngoại vẫn chất chứa thù hận nhiều đến thế? Tại sao bà con vẫn hết lòng ủng hộ cho những kẻ muốn phá hoại, muốn kìm hãm sự phát triển của đất nước?

Thông qua những đoạn phim về những cuộc hội họp mới nhất của bà con hải ngoại tôi nhận thấy rằng sự hận thù trong lòng bà con vẫn còn cao như núi. Điều đó nó được thể hiện qua những ngôn từ được dùng, những khẩu hiệu, những nét mặt…Nếu những thước phim đó được chiếu cho toàn thể đồng bào ở trong nước xem thì không hiểu chuyện gì sẽ xảy ra? Chắc rằng sẽ không bao giờ có sự tha thứ hay hòa giải gì nữa cả. Vậy ai muốn hòa giải dân tộc, ai không?

Tri Tam, Quận Một
Đồng ý với ý kiến của ông Trung là người Việt bây giờ nên nghĩ về tương lai đất nước. Lịch sử dẫu như thế nào cũng không thể thay đổi hay đảo chiều được. Tuy nhiên muốn tránh những sai lầm trên con đường phía trước, dân tộc Việt Nam rất cần nhìn lại, chiêm nghiệm và nhận xét thật khách quan và thẳng thắn những gì đã xảy ra trong quá khứ. Tinh thần "Ôn cố tri tân" lúc nào cũng rất cần thiết, nhất là trong những thời điểm như dịp 30/4 này. Hơn 30 năm với nhiều người có thể là dài, nhưng với lịch sử thì chỉ là một khoảng thời gian ngắn ngủi. Chúng ta cần phải công bằng và khách quan với lịch sử, không thể chỉ "thành bại luận anh hùng". Cuộc chiến Việt Nam về bản chất chỉ là sự đấu tranh ý thức hệ, và một ý thức hệ đã được áp dụng trên toàn nước Việt từ thời điểm chiến cuộc kết thúc. Nhưng trong một khoảng thời gian hơn 30 năm ấy, có bao giờ chúng ta tự hỏi, giai cấp lãnh đạo vận dụng ý thức hệ mới ấy đã đạt được những gì, đã làm những gì cho dân tộc Việt? Công bằng mà nói, tất cả những gì giai cấp lãnh đạo đã làm chỉ là sự mò mẫm và phản ứng chậm chạp.

Kinh tế nước Việt vẫn rất nghèo, tệ nạn xã hội còn nhiều đạo đức xã hội xuống cấp, tham nhũng tràn lan, hố ngăn cách giữa người nghèo và người giàu gia tăng càng ngày càng nhiều. Vì lẽ đó, những người Việt quan tâm đến vận mệnh nước nhà hãy dũng cảm nhìn ra sự thật, cùng nhau góp tiếng nói và sức lực để thay đổi hoàn cảnh hiện tại, để dân tộc Việt có thể ngẫng cao đầu trong một tương lai không xa.

Lê Thị Quyên, New York
Ngày 30/4 là ngày đau buồn của một gia đình tị nạn như gia đình tôi. Vì chúng tôi đã phải bỏ xứ ra đi . Ngày 30/4 lại là một ngày của một thiểu số người Việt ở hải ngoại lợi dụng sự đau buồn này để mưu cầu lợi ích riêng của họ

Ẩn Danh
Hòa hợp được thì tốt, không hòa hợp được thì cũng chẳng sao, 10 năm nữa thì chẳng còn ai để bàn về chiến tranh, chiến thắng hay chiến bại nữa. Thế là mọi việc được giải quyết. Còn bây giờ, nên tôn trọng lẫn nhau. Ở Việt Nam người ta ăn mứng chiến thắng - hãy cứ để họ ăn mừng và hãy chúc họ có một cuộc ăn mừng vui vẻ. Ở quận Cam người ta đau buồn vì mất nước - hãy cứ để cho họ đau buồn và hãy chúc họ một cuộc đau buồn vui vẻ. Không ai làm hại ai, mà cũng chẳng ai làm hại ai được, vậy tại sao lại không sống vui vẻ, ngay từ bây giờ?

Giang Văn Đông
Đương nhiên hết cảnh "nồi da sáo thịt" rồi thì dân tộc nào cũng được sống an lành, có ăn, có mặc, nhưng làm sao tránh khỏi "có triệu người vui, có triệu người buồn". Ông cựu thủ tướng Võ văn Kiệt đã góp công lao để "chấm dứt chiến tranh" là thế, ân sủng tột đỉnh trong đảng như vậy mà nay cũng vẫn chưa vui, ắt phải có nguyên nhân. Đừng nhìn giới già, trẻ vui chơi vô độ trong dịp nghỉ mà đánh giá lòng người, vì ngày xưa lễ Độc Lập của thực dân Tây trên đất nước này mà dân mình cũng có nhiều người vui chơi hồn nhiên, chốn công quyền thì "Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt, dưới sân ông cử ngỏng đầu rồng".

Hãy nhìn trên bàn thờ gia tộc mỗi gia đình nghi ngút khói hương trong ngày 30-4, hãy nghe gia trưởng kể lại tiểu sử cha ông, chú bác, người này chết vì đi theo phe bên kia, người kia chết vì chạy trốn qua bên này, và những người không dám theo bên nào hết,cũng đều chết vì bom, đạn, vì đói khổ. Với tôi ngày 30-4 là ngày để dân Việt Nam sám hối, để dân Việt Nam giúp nhau tỉnh cơn ác mộng, tỉnh háo thắng điên cuồng, để xóa tan nguồn gốc đã xúi dục hận thù chia rẽ.

XYZ, Hà Nội
Cũng bởi vì bạn Lê Nguyễn khi đó mới hơn gần 2 tuổi, và vì có lẽ từ khi rời bỏ nơi chôn nhau cắt rốn của mình ra đi bạn chưa 1 lần quay trở lại ! Tôi không nói tất cả những chủ trương, chính sách của Cộng sản làm là đúng, nhưng một điều không thể phủ nhận là những người Cộng sản đã làm được rất nhiều cho đất nước này. Hãy chịu khó đọc lịch sử, đi thực tế, và nhất là hãy biết chấp nhận những gì đã xảy ra và có một cái nhìn bao dung, cấp tiến của một người trẻ tuổi, tôi tin bạn sẽ không còn hằn học đến thế !

Hiền Vancouver
Xin chia sẽ vài ý kiến ba xu: Bất cứ cuộc chiến nào cũng có kẻ thắng người bại. Trong cuộc chiến VN, kẻ bại trận chính là người VN ở hai bên chuyến tuyến bất kỳ là CS hay QG. Kẻ bại trận sẽ tiếp tục thảm bại thêm nếu cứ tiếp tục than khóc cho cái quá khứ của mình vào ngày 30/4. Kẻ bại trận sẽ tiếp tục gây thêm chia rẽ thảm hại nếu cứ hành xử theo kiểu được làm vua thua làm giặc. Kẻ thắng trận chính là những học thuyết quái thai ngoại lai mà bây giờ đang dãy chết.

Kẻ thắng trận cũng chính là những chính trị gia của các siêu cường đứng sau hậu trường điều khiển các con rối tiền tuyến phùng mang trợn má như hai con gà chọi đấu đá giết nhau. Kẻ thực tế hưởng lợi sau cuộc chiến chính là những người dân đang sống trong đất nước VN hiện nay, đang tận hưởng một không khí hòa bình, không có một khái niệm cụ thể về chiến tranh, không lo sợ giật mình vì tiếng pháo kích ban đêm, không thấp thỏm lo âu không biết lúc nào sẽ nhận tin báo tử vì có chồng con chiến đấu ngoài mặt trận.

32 năm rồi, mỗi năm mỗi than khóc cho đến bao giờ? (20 năm nữa là tối đa!) Nên đấu tranh cho một đất nước tốt đẹp hơn, hơn là cứ hậm hực mỗi năm vào ngày 30/4. Có cái gì vinh hạnh đâu? Thua trận thì cứ nhận là thua – đâu có ai chê cười? Bộ chỉ có một mình mình là kẻ thua trận hay sao? Hãy nhìn vào Korea, vẫn còn chia cách Nam Bắc, vẫn còn căng thẳng trong chiến tranh. Mong muốn một sự tuyệt đối cho đất nước VN? Hãy làm điều gì tích cực cụ thể là tốt nhất.

Nguyễn Lê Hoàng, Hà Nội
Tôi nghĩ điều quan trọng đối với nhà cầm quyền và giới truyền thông Việt nam bây giờ là hoà giải, hoà hợp dân tộc để phát triển, không phải là lúc tung hô chiến thắng và tự huyễn hoặc mình. Hơn 30 năm đã qua nhưng có ai nguôi ngoai được nỗi buồn chiến tranh đâu. Chẳng có ai thắng trong cuộc chiến này cả, nhưng ai cũng dường như cảm thấy mất mát đau thương và thù hận.

Vậy tại sao lại không làm một cuộc đại hoà giải dân tộc, như Nam Phi đã từng làm, nói lên tất cả để rồi những thế hệ mới ra đòi sẽ không còn thù hận và đau thương? Việc làm của Phật đoàn Làng Mai vừa rồi thực sự có ý nghĩa nhưng ít tác động chính trị.

Le Nguyen, California
Đối với tôi, một người có thể coi là thuộc thế hệ sau chiến tranh vì tôi chỉ mới hơn gần 2 tuổi khi miền nam rơi vào tay cộng sản, ngày 30/4/75 là một ngày buồn, một ngày đen tối trong lịch sử Việt Nam vì đó là ngày đánh dấu một lọat những hy sinh, những mất mát về tinh thần, vật chất, cũng như là con người.

Qua sách vở, tài liệu và qua những điều mà tôi học hỏi được với những người bạn của ba tôi, thì chính những người cộng sản là những người đầu tiên dùng vũ lực để chiếm lấy miền nam Việt Nam. Để rồi sau đó, hàng triệu người Việt đã phải cầm súng bắn giết lẫn nhau. Rồi đến tháng tư đen năm 1975.

Cùng với sự sụp đổ của chính phủ Việt Nam Cộng Hòa, nhiều triệu người khác thêm một lần nữa phải chịu đau khổ và mất mát. Ngay sau ngày 30/4/1975, hầu hết tất cả các quan chức chính phủ và quân đội, trong đó có ba tôi, đã bị lừa vào cái được gọi là "trại cải tạo" không thời hạn. Lại một lần nữa, các bà mẹ trong các gia đình tại miền nam Việt Nam một lần nữa bị mất con, các người vợ một lần nữa lại bị mất chồng, và các người con, trong đó có tôi, một lần nữa lại bị mất cha.

Cũng từ ngày 30/4/1975, trên con đường ra đi để tìm tự do, để thoát khỏi sự cai trị của cộng sản Việt Nam, hàng trăm ngàn người đã phải bỏ mình trên biển và trên đất liền. Đã có biết bao nhiêu người phụ nữ Việt Nam, trên đường đi tìm tự do, đã bị bọn cướp biển làm nhục. Đã có biết bao nhiêu người mẹ mất con. Đã có biết bao nhiêu người vợ mất chồng.

Cũng ngay sau 30/4/1975, hàng chục ngàn gia đình ở Sàigòn đã bị mất đi món đồ có giá trị nhất trong gia đình của họ, đó là những ngôi nhà họ đã và đang sông. Họ đã bị dồn ra khỏi nhà của mình bằng chiến dịch "kinh tế mới" của cộng sản Việt Nam. Vì "kinh tế mới" họ đã chính thức bị lưu đày ngay trên chính quê hương của mình.

Nhân đây, tôi cũng có một chia sẻ nhỏ. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài tiếng Anh BBC World, một quan chức của cơ quan tị nạn của Liên Hợp Quốc khi được hỏi về quan điểm của ông về các cuộc tị nạn trong thời gian gần đây như Việt Nam sau 30/4/75, Somalia, và Iraq ông đã trả lời như sau: "...Điểm khác biệt là ở Việt Nam, làn sóng tị nạn chỉ xảy ra sau khi chiến tranh đã kết thúc ...."

Điều này đã khiến cho tôi càng hiểu rõ thêm về cuộc chiến và càng tự hào hơn về những việc ba tôi đã làm. Chúng tôi đã không phải chạy trốn chiến tranh, nhưng chúng tôi nhất định không chịu sự cai trị của cộng sản.

Ẩn danh
Trong khi đó, bên kia bờ đại dương, tại Little Sài Gòn - thủ đô của người Việt tị nạn trên thế giới - cộng đồng người Việt cũng có chiến dịch treo cờ vàng ba sọc đỏ trong tuần trước 30/4 để tưởng niệm ngày mất nước." Buồn cười quá! Nước Việt Nam có mất đi đâu?