Báo chí hôm thứ Sáu, trích lời ông Thang Văn Phúc, Thứ trưởng Nội vụ nói rằng phương hướng bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực sẽ được triển khai mạnh trong thời gian tới.

Ông Thang Văn Phúc cũng nói việc sáp nhập các bộ sẽ tránh tình trạng 'vừa đá bóng vừa thổ còi' trong quản lý.

Đài BBC đã nói chuyện với cựu thứ trưởng Đặng Hùng Võ, một nhà quản lý được cho là năng động và dám nói dám làm trong Bộ Tài nguyên Môi trường trước đây về chủ đề cơ cấu lại chính phủ.

Nghe phỏng vấn cựu Thứ trưởng Đặng Hùng Võ

Ông Đặng Hùng Võ cho biết mô hình bộ quản lý đa ngành là một xu hướng đúng và hợp lý.

Ông Đặng Hùng Võ: Thứ nhất là vì hiện có nhiều bộ mà chức năng quản lý nhà nước, quản lý xã hội, hay nói cách khác là chức năng tổ chức bộ máy nhà nước phục vụ quản lý xã hội, với chức năng của một bộ thì hơi ít, mà nhiều khi nó lại mang tính tổ chức sản xuất thì nhiều hơn.

Ví dụ Bộ Bưu chính viễn thông thì chức năng quản lý nhà nước cũng không nhiều. Trong những trường hợp ấy thì chúng ta cũng có thể ghép với các bộ khác để một bộ mà có phạm vi quản lý rộng hơn.

Hoặc ví dụ như Bộ Thuỷ sản cũng là một Bộ mà tôi cho rằng chức năng quản lý nhà nước thể hiện cũng không cao thì cũng có thể ghép với một số bộ khác thì sẽ làm cho tính quản lý nhà nước của nó tốt hơn.

Thứ hai, vì có nhiều bộ nên có tình trạng cát cứ về quyền lực quản lý. Đây là một cái mà tôi cũng đã nói rất nhiều lần. Hệ thống hành chính của Việt Nam nên khắc phục từng bước và cho tới lúc khắc phục là giảm đi tối thiểu tính cát cứ.

Tôi nói ví dụ ngay trong lĩnh vực quản lý bất động sản hiện nay có rất nhiều bộ mà thể hiện quyền lực quản lý của mình mà không phù hợp với tiến trình phát triển của một xã hội hiện đại.

Ví dụ như việc tồn tại Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải thì có chăng là chúng ta nên tư duy về một Bộ mà có quản lý chung về xây dựng hạ tầng để phù hợp với giai đoạn công nghiệp hoá hiện nay.

Thứ ba là việc ghép các đầu mối của bộ sẽ làm giảm bộ máy hành chính mà hiện nay ngân sách nhà nước phải chịu tải quá lớn.

BBC: Thế nhưng ví dụ như Bộ Môi trường thì hiện nay đã quá lớn rồi mà còn sáp nhập nữa thì liệu quản lý có xuể không?

Ông Đặng Hùng Võ: Tôi cho rằng vấn đề còn lại là phụ thuộc vào tài năng của ông bộ trưởng. Chính phủ VN có lựa chọn được ông bộ trưởng mà làm được việc đó hay không. Vấn đề này hoàn toàn khác, tôi cho rằng nó phụ thuộc vào năng lực của người đứng đầu.

BBC: Có quan chức của chính phủ nói rằng việc sáp nhập bộ sẽ giảm thiểu việc vừa đá bóng vừa thổi còi. Nhưng nếu nhập Bộ thì người ta có thể nghĩ rằng sẽ xảy ra tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi nhiều hơn, vì trong tay người đứng đầu sẽ có nhiều quyền lực hơn và sẽ chiếm giữ một khu vực rộng hơn?

Ông Đặng Hùng Võ: Không. Tôi cho rằng việc vừa đá bóng vừa thổi còi khác với việc tinh giản đầu mối và sáp nhập đầu mối. Sáp nhập đầu mối là một việc làm tổng hợp hơn đối với phạm vi quản lý và chức năng quản lý của chính phủ.

Tôi cho rằng việc vừa đá bóng vừa thổi còi hay xảy ra ở các bộ mà cứ quan niệm quyền lực của mình mang tính nối dài của tư duy bao cấp.
Ngày xưa, một bộ quản lý các dịch vụ công, hoạt động thuộc khu vực doanh nghiệp. Nhiều nơi vẫn tiếp tục tư duy theo kiểu cũ, như vậy nó mới diễn ra tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi.

Còn nếu chức năng của một bộ về mặt quản lý nhà nước mà chúng ta hình dung rõ thì sẽ không diễn ra tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Hoạt động dịch vụ công nào thì chúng ta vẫn cứ để tiếp tục các đơn vị dịch vụ công thực hiện.

Chúng ta quản lý họ bằng pháp luật. Cơ quan Bộ chỉ giám sát việc thư thi pháp luật thôi chứ đừng can thiệp vào các hoạt động dịch vụ công. Cũng như các hoạt động của doanh nghiệp thì cái nào là thuộc doanh nghiệp nhà nước và chưa cổ phần hoá thì doanh nghiệp vẫn cứ hoạt động theo luật doanh nghiệp.

Chúng ta vẫn có hệ thống kiểm toán và luật liên quan đến kế toán tài chính, nếu việc đó phải chi bằng ngân sách. Chúng ta đừng có can thiệp vào các hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước.

Chúng ta tiếp tục đẩy mạnh việc cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước. Tôi cho rằng đây là phạm vi hoàn toàn khác nhau chứ không liên quan gì giữa vừa đá bóng vừa thổi còi với sắp xếp bộ máy quản lý hành chính.

BBC: Việc sáp nhập và tập trung đầu mối đó đã được đặt ra cách đây từ nhiều năm mà vẫn chưa thực hiện được?

Ông Đặng Hùng Võ: Vâng. Tôi cho rằng vấn đề phụ thuộc vào quyết tâm của người đứng đầu nhà nước và người đứng đầu chính phủ.

Nếu chúng ta quyết tâm làm, làm đến nơi đến chốn, không vì tình riêng, không vì vị nể mà tất cả chúng ta làm vì dân tộc, vì xã hội thì có lẽ là chúng ta cương quyết làm được.