18 Tháng 6 2007 - Cập nhật 12h18 GMT
Quan hệ Việt-Mỹ trên báo chí đầu tuần
Các báo Việt Nam và nước ngoài bắt đầu đề cập đến quan hệ Hoa Kỳ với Việt Nam trong bối cảnh vừa có yếu tố hậu chiến như vụ chất da cam, vừa có những quan tâm đa chiều về kinh tế, quyền lợi và an ninh vùng.
Báo Nhân Dân điện tử của Đảng CS Việt Nam có liền bốn bài trên trang Chính trị về đề tài vụ kiện chất da cam Việt Nam đang theo đuổi ở Mỹ.
Tờ Tuổi Trẻ thì nói rằng tuy chưa khai mạc vụ kiện nhưng Việt Nam đã thắng về dư luận.
Các báo Việt Nam đặt đây gần như là màn dạo đầu cho chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch Nguyễn Minh Triết.
Báo Anh The Times cũng có bài của Nick Meo từ Hà Nội về vụ kiện chất da cam, mô tả cuộc sống của một số cựu bộ đội phía cộng sản có con cái bị tàn tật và mong muốn của họ trước ngày vụ kiện khai mạc trở lại hôm nay 18.06 ở New York.
Bài báo nói chính quyền Việt Nam cho rằng có tới 4,8 triệu người Việt Nam bị dính chất khai quang da cam.
Đi để sẵn sàng đón Mỹ
Ông Lương nói rằng trên thực tế đầu tư của Mỹ vào Việt Nam mới chỉ đếm trên đầu ngón tay. Dự án lớn thì ngoài dầu khí và Intel chưa có là bao.
Các doanh nghiệp Mỹ còn chờ xem. Và để mời được họ vào đầu tư, làm ăn có bài bản thì chính phía Việt Nam phải sẵn sàng về luật pháp, chính sách và con người, bỏ tâm lý lo sợ kiểu được mất và thực hiện nghiêm chỉnh các cam kết WTO.
Ông nói:
-Mỹ vẫn còn giữ sức mạnh vượt trội và vai trò dẫn dắt trong một loạt ngành kinh tế thế giới, từ kinh tế cổ điển như ngành chế tạo đến kinh tế tương lai như kỹ thuật số, kỹ thuật mạng, công nghệ sinh học và các ngành dịch vụ tài chính, viễn thông…
Và phải thu hút được họ thì Việt Nam mới thành công của công cuộc rượt đuổi trình độ các nước trong khu vực, khắc phục tình trạng mãi chạy theo ở vị trí áp chót.
Áp lực vì công nhân
Trang web của nhóm Nghiên cứu Việt Nam, tức Vietnam Review tụ họp một số chuyên gia, trí thức gốc Việt ở Mỹ thì vận động cho những chính sách của Hoa Kỳ đối với Việt Nam.
 |  |
| Đại sứ Michael Marine và Thứ trưởng Christopher Hill tại Hà Nội tháng Năm 2007 |
Theo đó, trong chuyến viếng thăm Hoa-Kỳ, người ta dự đoán rằng ông Nguyễn Minh Triết sẽ yêu cầu Mỹ cho Việt-Nam hưởng Hệ Thống Ưu Đãi Tổng Quát (Generalized System of Preferences). Nếu được thì Việt-Nam có thể xuất sang Mỹ gần 5000 mặt hàng không đánh thuế nhập.
Nhưng Quy chế này cũng sẽ có thể khiến Hoa Kỳ có thể dùng để thương lượng vì nó đòi hỏi quốc gia được hưởng công nhận quyền của công nhân như quyền lập hội, quyền tổ chức và thương lượng giao kèo tập thể (collective bargaining), không cưỡng ép lao động v.v.
Nhóm Nghiên cứu Việt Nam đề nghị lấy đây là đòn bẩy để thúc đẩy chính giới Hoa Kỳ buộc Việt Nam chấp nhận các tiêu chuẩn trên, điều có ý nghĩa lớn cho sự hình thành của phong trào công nhân và nghiệp đoàn độc lập ở Việt Nam.
Tam giác Mỹ-Việt-Trung
Tờ Á châu Tuần san, bản tiếng Anh điện tử (Asia Times) có bài mang tựa đề 'US Primed For Vietnam visit' nhìn lại quan hệ Mỹ-Việt trong bối cảnh thương mại và an ninh vùng, đặc biệt là mối quan tâm của cả hai bên đến Trung Quốc.
Bài báo của J Peter Pham viết rằng:
|  Hoa Kỳ đang có cơ hội hiếm hoi để cổ vũ cho lý tưởng về tự do và thúc đẩy các quyền lợi quốc gia trong một khu vực quan trọng |
-Chính quyền Bush không nên bỏ quan những lợi điểm về địa chính trị và chiến lược Việt Nam đang đưa ra để có "bảo đảm an ninh" chống lại bất cứ sự xâm lấn dần về phía Nam của Trung Quốc trên con đường xây dựng vị thế đại cường.
Ngược lại, theo bài báo, sự hấp dẫn cũng đến từ hai bên. Với Việt Nam, việc xây dựng quan hệ chặt chẽ hơn với Washington không chỉ tạo đà cho họ tiếp cận vốn và công nghệ của Mỹ và cho phép đưa thêm hàng Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ, mà còn tạo ra một thế cân bằng với Bắc Kinh.
Về khác biệt nhân quyền và dân chủ, bài báo nhận xét rằng phía Việt Nam đã mềm mỏng ghi nhận và mong muốn duy trì đối thoại chứ "không bác bỏ thẳng thừng một cách giáo điều" quan điểm của Mỹ là "can thiệp của ngoại bang".
Phía Việt Nam mong đợi các lãnh đạo Hoa Kỳ cũng có viễn kiến rõ ràng và tính mềm mỏng sáng tạo.
Như thế, nhà nghiên cứu J Peter Pham từ đại học James Madison University cho rằng Hoa Kỳ đang có một cơ hội hiếm hoi (unique opportunity) không chỉ để cổ vũ cho các lý tưởng về tự do con người và thị trường trong một xã hội đang mở ra, mà còn để thúc đẩy các quyền lợi quốc gia trong một khu vực tối quan trọng.