Tài liệu do giáo sư Carl Thayer, học viện quốc phòng Úc châu, cung cấp

	Chủ tịch Việt Nam và Bắc Triều Tiên đã tới thăm nhau

Chủ tịch Kim Nhật Thành tới thăm Hà Nội năm 1958 để đáp lễ chuyến thăm của chủ tịch Việt Nam Hồ Chí Minh tới Bắc Triều Tiên một năm trước đó.

Trong thời kỳ cuộc chiến Việt Nam, CHDCND Triều Tiên đã gửi trang thiết bị quân sự và phi công sang tham chiến. Việc gửi quân được hai bên giữ kín cho tới tận năm 1999, khi bộ trưởng Ngoại giao Paek Nam Sun thăm Việt Nam và tới tưởng niệm tại mộ các liệt sỹ Bắc Triều Tiên.

Quan hệ Việt Triều có phần xấu đi khi Trung Quốc và Việt Nam xích mích hồi cuối những năm 1970 cũng như trong xung đột Campuchia tiếp đó.

CHDCND Triều Tiên cho phép Hoàng thân Norodom Sihanouk tới ở Bình Nhưỡng.

Sau khi Việt Nam rút quân khỏi Campuchia vào năm 1989, quan hệ song phương mới bắt đầu ấm dần trở lại.

Trao đổi song phương

Giữa năm 1989, Việt Nam và Bắc Triều Tiên thành lập Ủy ban liên chính phủ về Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật.

Tuy nhiên thương mại hai chiều vẫn hết sức khiêm tốn và có lẽ chỉ nằm dưới mức 30 triệu đôla mỗi năm.

Tới đầu những năm 1990, khi Việt Nam bắt đầu thân thiện với Hàn Quốc, thì quan hệ với Bình Nhưỡng cũng trở nên căng thẳng.

Tháng 12 năm 1992, khi Việt Nam và Nam Hàn thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, chủ tịch Kim Nhật Thành đã phản ứng bằng cách loại tên Việt Nam khỏi danh sách mời tham dự lễ kỷ niệm sinh nhật mình vào tháng 8/1993.

	Quan hệ hai bên nhiều lúc thăng trầm

Bắc Triều Tiên và Việt Nam đạt một thỏa thuận vào năm 1994, theo đó Bắc Hàn cung cấp thiết bị quân sự để đổi lấy gạo.

Tháng 6/1994, bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Đoàn Khuê thăm Bình Nhưỡng nhằm ký kết thỏa thuận trên và được gặp chủ tịch Kim Nhật Thành. Một thỏa thuận tương tự được hai bên ký kết vào cuối năm 1996.

Năm 1997, quan hệ Bình Nhưỡng - Hà Nội lại một phen căng thẳng sau khi hai bên có bất đồng về việc trả nợ của Việt Nam cho CHDCND Triều Tiên. Hà Nội muốn trả nợ bằng gạo, thế nhưng Bình Nhưỡng lại đòi ngoại tệ mạnh.

Tháng 4/1997, Bắc Triều Tiên kiên quyết không nhận viện trợ gạo từ Việt Nam cho dù nước này đang có nạn đói và phải lên tiếng xin quốc tế cứu trợ.

Tan băng

Sau tám năm liền không có một chuyến viếng thăm cấp cao nào giữa hai bên, quan hệ Việt - Triều đánh dấu bước cải thiện mới khi Ngoại trưởng CHDCND Triều Tiên Paek Nam Sun thăm Việt Nam năm 2000.

Bắc Hàn muốn Việt Nam giúp đỡ trong việc gia nhập khối Đông Nam Á ASEAN.

Năm sau đó, chủ tịch Hội đồng Tối cao CHDCND Triều Tiên Kim Yong Nam cũng thăm chính thức Hà Nội.

Ông Kim Yong Nam được tin đã xin Việt Nam giúp khắc phục nạn đói và ủng hộ Bình Nhưỡng trong quan hệ với Washington.

Ủy ban liên chính phủ về Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật họp phiên thứ tư vào tháng 10/2001, mười năm sau kỳ họp thứ ba.

Quan hệ hai bên đạt tầm cao mới vào tháng 5/2002, khi chủ tịch Trần Đức Lương thăm chính thức Bắc Hàn và ký kết sáu thỏa thuận hợp tác. Quan hệ quốc phòng cũng được nối lại trong chuyến thăm này.

Vấn đề tỵ nạn

Một trong những căng thẳng chớp nhoáng giữa hai bên trong những năm sau đó là việc Việt Nam cho phép 468 người Bắc Hàn được sang Nam Hàn tỵ nạn năm 2004.

Tuy nhiên nỗ lực ngoại giao của Việt Nam đã hàn gắn rạn nứt này và quan hệ hai chiều phát triển theo xu hướng thuận lợi.

	Việt Nam giúp làm trung gian cho đàm phán sáu bên

Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh có chuyến thăm lịch sử tới Bắc Triều Tiên từ 16 tới 18/10/2007.

Thông qua việc củng cố quan hệ với Bắc Triều Tiên, Việt Nam được lợi về cả kinh tế và chính trị.

Bắc Hàn có thể tiếp tục cung cấp vũ khí cho Việt Nam. Tuy nhiên, torng những năm gần đây, mối lợi về chính trị cao hơn về quân sự.

Việt Nam đã phấn đấu để tham gia Hội đồng Bảo an LHQ và một trong những lý do để các nước châu Á ủng hộ lá đơn của Việt Nam là sự đóng góp lặng lẽ của Hà Nội vào tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.

Việt Nam đã chủ trì cuộc gặp giữa Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ. Hà Nội cũng đã chủ trì một cuộc đàm phán bình thường hóa quan hệ giữa Nhật Bản và Bắc Triều Tiên trong khuôn khổ đàm phán sáu bên về chủ đề hạt nhân của Bắc Hàn.

Quan hệ tương lai

Các quốc gia lớn trên thế giới dường như đều chật vật trong việc gây ảnh hưởng với Bắc Hàn. Việt Nam dường như có thể đóng vai trò trung gian và đã tranh thủ vị trí này để nâng cao uy tín của mình trước quốc tế.

Trong chiến lược ngoại giao đối với bán đảo Triều Tiên của mình, Việt Nam thực sự đã có giải pháp win-win và qua đó đã nâng cao được vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế.

Bắc Hàn luôn luôn ở trong tình trạng đói kém và thiếu lương thực. Việt Nam là nguồn cung cấp quan trọng.

Trong khi Bình Nhưỡng tiến hành cải cách kinh tế một cách thận trọng thì Việt Nam cũng có thể là kinh nghiệm thành công để học tập.

	Bắc Triều Tiên thường xuyên thiếu lương thực

Tháng 8/2003, một phái đoàn cấp cao của Bắc Hàn tới thăm Hà Nội để nghiên cứu cải cách kinh tế theo hướng thị trường, luật đầu tư nước ngoài và cho nước ngoài thuê đất.

Ngay trước chuyến đi này, Bắc Triều Tiên chấm dứt hệ thống tem phiếu, tăng lương cho cán bộ công nhân viên và thử áp dụng thả nổi giá.

Năm 2004, một đoàn khác tới Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để nghiên cứu kinh tế thị trường.

Ngoài hình mẫu kinh tế, Việt Nam còn là nguồn kinh nghiệm về khoa học kỹ thuật cho Bắc Hàn.

Cuối cùng, Hà Nội là nguồn trợ giúp chính trị quan trọng cho Bình Nhưỡng bên ngoài khuôn khổ đàm phán sáu bên.

Việt Nam không bao giờ có thể là mối đe dọa đối với Bắc Hàn và hai bên chia sẻ quan điểm bảo toàn chủ quyền quốc gia cũng như phản đối nước ngoài can thiệp vào công chuyện nội bộ của mình.

Bắc Triều Tiên hoàn toàn có thể thu lợi khi học hỏi các kinh nghiệm của Việt Nam trong quan hệ với Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nga.