21 Tháng 11 2007 - Cập nhật 13h36 GMT

'Hoa Kỳ vẫn còn quan ngại'

Phái đoàn của Ủy ban Tự do tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ do Chủ tịch Ủy ban Michael Cromartie dẫn đầu vừa có chuyến thăm Việt Nam hồi đầu tháng 11. Ông Michael Cromartie đã tới Hà Nội, TP HCM và khu vực Tây Nguyên.

Ông Cromartie: Chúng tôi đã gặp gỡ và tiếp xúc với nhiều quan chức cao cấp của Việt Nam, trong đó có Thủ tướng và Thứ trưởng Công an. Chúng tôi đã trao đổi cởi mở, nhiều khi thẳng tuột, về tình hình tự do tôn giáo ở đây.

Chính phủ Việt Nam rất cởi mở và đã tạo điều kiện cho chúng tôi đi thị sát tình hình tại rất nhiều nơi. Chúng tôi cũng đã có mặt ở Hà Nội, TP HCM và Tây Nguyên để tìm hiểu về tình hình tự do tôn giáo tại những nơi này.

BBC:Trong chuyến thăm, ông có gặp hai nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân.Tình hình của họ hiện giờ ra sao rồi, thưa ông?

Tôi nhận thấy sức khỏe của họ tốt và tinh thần khá mạnh mẽ. Chúng tôi được tiếp cận và nói chuyện với mỗi người gần một tiếng đồng hồ. Cả hai đều cần thuốc men và tài liệu về tôn giáo.

Chúng tôi đã mang cho họ tài liệu tôn giáo, còn về thuốc men, chúng tôi nhận thấy rằng trại giam lúc đó đã cung cấp đủ, ít nhất là với trường hợp Nguyễn Văn Đài.

Trong cuộc gặp với ông, Thứ trưởng Công an Việt Nam, tướng Nguyễn Văn Hưởng có nói rằng Việt Nam không giam giữ những người bất đồng chính kiến. Ông nghĩ thế nào về tuyên bố đó?

Điều đó không đúng. Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân là người bất đồng chính kiến và hiện họ đang bị giam giữ.

Tôi nghĩ là ở đây có cách hiểu khác về ý nghĩa của từ bất đồng chính kiến. Có một số tù nhân bị giam giữ ở Việt Nam là những người bất đồng chính kiến.

Ông còn tiếp xúc với hòa thượng Thích Quảng Độ, ông ấy có bị kiểm soát chặt chẽ không?

Về trường hợp hòa thượng Thích Quảng Độ, chúng tôi ấn tượng với sự can đảm của ông, một ông lão hơn 80 tuổi mà vẫn khỏe mạnh và tinh thần minh mẫn. Hòa thượng Quảng Độ dường như không bị khuất phục trước thực tế rằng ông bị theo dõi liên tục.

Nói chung giới tăng ni có đền chùa để thờ tự nhưng rõ ràng là họ bị giới hạn về việc phát ngôn ra trước công chúng về những vấn đề liên quan tới những gì thực sự đang xảy ra.

Hai vị Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân sẽ bị đưa ra tòa phúc thẩm vào cuối tháng này, vậy ông có mong đợi gì không̣?

Chúng tôi hy vọng rằng tòa phúc thẩm sẽ đảo ngược bản án của họ. Chúng tôi cũng sẽ có ý kiến lên Bộ trưởng Bộ Công an về trường hợp của họ, đồng thời yêu cầu xóa án và trả tự do cho hai người.

Qua chuyến đi tìm hiểu thực tế từ Việt Nam, ông có thấy là người Việt Nam thực sự được tự do hoạt động tôn giáo không?

Chúng tôi sẽ có một buổi họp vào tháng tới để trao đổi về những điều mắt thấy tai nghe tại Việt Nam, sau đó mới ra thông cáo về chủ đề này.

Qua chuyến đi, chúng tôi thấy có sự tiến bộ thực sự ở Việt Nam, nhưng đồng thời vẫn còn một số quan ngại. Tuy nhiên chúng tôi chưa thể nói chi tiết những quan ngại đó là gì cho tới khi bản báo cáo về chuyến đi được công bố.

Bài phỏng vấn của ông Michael Cromartie với đài BBC được phát trên làn sóng AM1503, sóng ngắn 25, 41 và 49 mét trong buổi phát thanh lúc 9:30 tối giờ Việt Nam, 21.11.2007.

Nobody, Đà Nẵng
Về mặt tôn giáo,ở VN tôi nghĩ cụm từ "không tự do" mà nhiều người thích dùng có vẻ buồn cười.Họ đánh đồng cả việc tự do thờ phụng,tự do tôn giáo với chính trị. Không lẽ phải cứ đa đảng mới được thờ phượng hay sao? Trường hợp mục sư Luther King khác rất nhiều, bởi ông là con người sống vì đạo,vì con người chứ không phải vì chính trị.

VD
Xin bạn Bui Nga đừng nghĩ rằng trên đời này chỉ có bạn là người duy nhất "biết" về các tôn giáo, để rồi nói gì thì nói, kiểu như đang đi dạy cho các em mẫu giáo. Nên nhớ bạn đang ở trên diễn đàn BBC, và không có ai là mẫu giáo đâu nhé bạn.

Nam, Úc
Xin hỏi nguồn gốc của đánh bom tự sát của các bất ổn hiện nay tại Trung Đông, Thái Lan, Phillipines, Indonesia là gì nếu không phải là mâu thuẫn có nguồn gốc tôn giáo. Một số chính trị gia đã cho rằng thế kỷ này là thế kỷ của mâu thuẫn tôn giao. Ở VN hiện nay, đến 60-70% số dân thực sự là phi tôn giáo. Việt Nam hiện không có mâu thuẫn tôn giáo. Như thế thì tốt quá rồi còn gì??? Vậy tại sao còn phải cải thiện trong vấn đề này nữa?

Những người theo đạo Chúa, đạo Phật, Đạo gì đi nữa hãy bình tĩnh đừng chỉ nghe theo quyền lợi truyền bá tôn giao ích kỷ hay những quan điểm kiểu "tự do tôn giáo". Điều cần nhất là không có mâu thuẫn tôn giáo. Tôn giáo ở VN đang ở mức cân bằng - can thiệp vào để làm gì????

Loc Phan, USA
Tôn giáo để phục vụ con người. Luật pháp Việt nam được làm ra để bảo vệ quyền lợi của Đảng Cộng sản VN, núp dưới danh nghĩa Chính phủ hay Nhà nước. Tôn giáo tuân theo luật pháp VN thì còn gì là tự do.

Nguyen, Sai Gon
Tôi cũng hy vọng, dưới sức ép của Hoa Kỳ, Lê Thị Công Nhân và Nguyễn Văn Đài sẽ được trả tự do sau phiên tòa phúc thẩm. Nhưng nếu như hai người này được trả tự do thì CSVN sẽ giải thích thế nào đây? Thế hóa ra, trước đây, họ bắt người vô cớ à?! Chúng ta hãy chờ xem CSVN sẽ giở trò gì nữa.

Nguyen Van
Chỉ nên quan hệ kinh tế với Mỹ còn chính trị thì...

Hai Ha, Hà Nội
Tôi cho rằng Việt Nam không hạn chế quyền tự do tôn giáo như nước ngoài hiểu. Tự do Tôn giáo và nhân quyền là những quyền cơ bản của con người mà bất cứ xã hội nào cũng phải tôn trọng và phát huy. Tuy nhiên, mỗi xã hội, mỗi quốc gia dân tộc vì lý do lịch sử, truyền thống văn hoá và hoàn cảnh nhất định tạo nên hình thái ý thức riêng, có sự khác biệt. Vì vậy, vẫn là tự do tôn giáo,tư tưởng nhưng ở mỗi quốc gia, dân tộc sẽ có sự khác biệt rất lớn.

Ví dụ, chúng ta không làm lạ khi Thiên chúa giáo chân chính ở Việt Nam có thêm tư tưởng yêu nước thương nòi, yêu con rồng cháu lạc, lo lắng cho vận mệnh đất nước dân tộc thậm chí yêu quý chủ nghĩa cộng sản và Hồ Chí Minh. Đối với Mỹ và một số các nước khác thường hay cho rằng Việt Nam mất tự do tôn giáo. Đó thực sự là cái cớ vì ở trên tôi đã nói, tự do tôn giáo và nhân quyền là thứ mà mọi xã hội phải chấp nhận.

Vì vậy Mỹ và các nước muốn đụng (can thiệp) vào Việt Nam hay một nước khác thì không thể dùng một lý do gì khác ngoài mà phải quy về vấn đề tự do tôn giáo và nhân quyền. Vì vậy, cho dù Việt Nam đã có tự do tôn giáo hay nhân quyền ở mức cao (tôi không nói trên thực tế), khi Mỹ hay các nước khác muốn can thiệp, họ vẫn sẽ tìm những khiếm khuyết và kẽ hở trong vấn đề tự do tôn giáo và nhân quyền để gây sức ép, áp đặt hoặc trừng phạt.

Và những cáo buộc về tôn giáo và nhân quyền đối với Việt Nam hiện nay không nằm ngoài quy luật đó. Cần phải thấy! rằng để có được tự do tôn giáo hay dân chủ nhân quyền ở một mức độ cao, cần phải có sự phấn đấu, nỗ lực của chính phủ, nhà nước phấn đấu cho nhân dân. Hiện nay, về điều đó Việt Nam hay các nước khác vẫn cần phải tiếp tục nỗ lực.

Thuy Diem, TP HCM
Xem các ý kiến của các đọc giả, tôi nghĩ rằng mọi người cùng chí hướng là mong muốn Việt Nam tốt đẹp hơn. Bây giờ, vấn đề là để Việt Nam tốt đẹp hơn thì phải làm gì? Nhiều đọc giả có ý kiến không ủng hộ hiện tại. Tôi thấy có cách là: mọi công dân Việt Nam đều có quyền ứng cử và bầu cử. Do vậy, công dân có thể bày tỏ ý kiến của mình với các đại diện của mình (các Đại biểu).

Tuy nhiên, xin mời quý đọc giả xem bài viết theo địa chỉ: http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=230465&ChannelID=87 Nếu còn có thêm bài viết nào về hoạt động của các Hội đồng nhân dân các cấp thì sẽ giúp đọc giả có nhận xét tốt hơn. Tôi hiểu vì sao nhiều người không bày tỏ với các đại diện của mình (Xin nói thêm tỷ lệ công dân đi bầu cử ở Việt Nam gần 100%) mà lại viết lung tung khắp nơi.

Một bạn đọc
Trung Nguyen USA đưa thông tin về hình thức sinh hoạt của Phật Giáo xuyên qua lăng kính địa lý rất rõ ràng. Qua nhận định của Bui Nga USA, tôi có cảm giác như Bui Nga USA chỉ mới bắt đầu hướng về hình ảnh và sinh hoạt tôn giáo ở Việt Nam chỉ trong một thời gian ngắn gần đây. Cách nhìn của Bui Nga USA cứ như thể cứu cánh mà các tôn giáo hướng đến chỉ đơn thuần là chính trị không hơn không kém. Nếu vậy, Bui Nga USA có thể định nghĩa tôn giáo = chính trị hoặc chính trị = tôn giáo, hoặc chí ít ra thì tôn giáo chỉ là một phần nhỏ của hoạt động chính trị. Không biết bạn Bui Nga USA có suy luận như vậy hay không !?

Trung Nguyen USA
Tôi không đồng ý với độc giả Bui Nga. Phật giáo VN từ thời nhà Lý đã đến từ Trung Hoa, theo truyền thống đại thừa (Mahayana) và đó chính là truyền thống từ Bắc chí Nam hàng nghìn năm nay. Phật giáo đại thừa còn thịnh hành ở Nhật Bản, Taiwan, Singapore và Hàn quốc. Phật giáo tiểu thừa (phái khất sĩ) chỉ xuất hiện khi VN sát nhập lãnh thổ vùng đồng bằng sông Cửu Long của Cambodia. Phật giáo tiểu thừa chỉ thịnh hành ở Miến Điện, Thái Lan, Lào, Tich Lan và Cambodia (cùng 1 số địa phương ở miền Nam VN). Giáo hội Phật giáo VN Thống Nhất không phải ra đời để làm chính trị năm 1963, mà đã ra đời từ trước khi đất nước bị chia cắt. Lá cờ Phật giáo thế giới đã được hoà thượng Tố Liên thỉnh về chùa Quán Sứ Hà Nội từ trước năm 1954. Tôi cũng không nghĩ 95% người Việt là Phật tử, vì hình như 95% người Việt rất mù mờ về Phật giáo và hoá đồng Phật giáo với mê tín, dị đoan và cầu khẩn, van xin.

Bui Nga, USA
Tôn giáo tại Việt Nam rất phức tạp. Tôn giáo lớn nhất chiếm 95% dân số phải là Phật giáo tiểu thừa, không là Phật giáo Việt Nam Thống Nhất ra đời năm 1963 để đáp ứng nhu cầu chính trị. Ky tô giáo do các nhà truyền giáo theo chân thực dân cũng chỉ cho chính trị, tương tự Cao đài Hòa hảo.

Tin lành tương đối thầm lặng của thế kỷ̀ 20 về trước, nhưng hiện nay lại biến thể không khác với Kytô lúc chiến thuyền Pháp bắn phá Đà Nẵng cuối thế kỷ 19, và cuộc xâm lăng bắt đầu. Phật giáo tiểu thừa, tôn giáo từ ngày lập nước An Nam, tồn tại từ nông thôn tới thành thị, an bình và hạnh phúc của người dân có bao giờ bị xáo trộn đâu. Xin cho dân tộc tôi được sống trong hòa bình như mong ước.