23 Tháng 6 2008 - Cập nhật 09h12 GMT

'Các khác biệt đã thu hẹp đáng kể'

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng vừa bắt đầu chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ kéo dài tới ngày 26/6.

Ông Dũng là thủ tướng thứ hai của VN sang thăm Mỹ, sau thủ tướng Phan Văn Khải hồi tháng 6/2005.

Đài BBC vừa có cuộc phỏng vấn cựu thứ trưởng Ngoại giao Lê Văn Bàng, vị đại sứ đầu tiên của VN tại Hoa Kỳ sau 1975.

BBC: Thưa ông, chuyến thăm của thủ tướng Việt Nam lần này sẽ tập trung vào các chủ đề gì?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Theo nhận xét của tôi, chuyến thăm này nhằm vào các mục đích chính là kinh tế - thương mại; giáo dục - khoa học kỹ thuật, là những khía cạnh Việt Nam rất chú ý để tăng cường quan hệ.

Hai bên cũng có thể quan tâm tới các chủ đề mới gắn với vị thế ngày càng phát triển của Việt Nam, thí dụ hoạt động tại Hội đồng Bảo an LHQ, hay các vấn đề thế giới và khu vực.

BBC: Gần đây có nhiều thông tin chỉ trích chính sách kinh tế của Việt Nam và cho rằng uy tín của chính phủ ông Nguyễn Tấn Dũng sút giảm qua hoạt động kinh tế như vậy. Liệu chuyến thăm có mang lại động thái gì tích cực trong lĩnh vực này?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Tôi không phải là kinh tế gia, nhưng cho rằng chiều hướng phát triển kinh tế của VN về lâu dài vẫn tích cực và vẫn đi lên. Tất nhiên trong quá trình phát triển và hội nhập, phải có lúc đi lên, đi xuống, ở nước nào cũng vậy.

Tôi nghĩ chuyến đi này có thể đóng góp tích cực cho uy tín của Việt Nam, nếu như có sự quan tâm và tham gia của các nhà kinh doanh, đầu tư Hoa Kỳ. Khi các hợp đồng làm ăn được ký nhiều thì sự chú ý tới thị trường Việt nam cũng sẽ tăng lên.

BBC: Đã một năm kể từ chuyến thăm của Chủ tịch Triết - ông đánh giá như thế nào về hiện trạng quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ?

Đại sứ Lê Văn Bàng: So với một năm trước, quan hệ hai nước theo tôi đã lên một tầm cao mới. Thí dụ, tỷ trọng thương mại lên 12 tỷ đôla trong 2007, hoặc đầu tư từ Hoa Kỳ đã trên 5 tỷ, đều là các con số cao kỷ lục.

Hai bên cũng bắt đầu chia sẻ các quan tâm của nhau, như trong vấn đề nhân đạo. Đó là điểm mới.

BBC: Nhưng sự thật là giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vẫn còn tồn tại nhiều khác biệt, nhất là trong các chủ đề nhân quyền, dân chủ vv...?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Tôi nghĩ là ngay cả giữa các nước đồng minh với nhau cũng còn nhiều khác biệt, nữa là Việt Nam và Mỹ chưa phải là đồng minh.

Nhưng từ khi tôi làm đại sứ tới nay, các khác biệt về dân chủ, nhân quyền đã thu hẹp lại rất nhiều. Nay hai bên đã có thể ngồi để thảo luận với nhau những điều mà trước kia không nói được.

Hoa Kỳ đã có thể đề cập tới những vấn đề như luật pháp, hệ thống của VN..., thậm chí hỗ trợ VN trong các việc đó.

BBC: Thưa ông có thể cập nhật cho độc giả của BBC về hoạt động thành lập, mở rộng các cơ quan lãnh sự của hai bên?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Cả hai nước đều muốn mở rộng các cơ quan ngoại giao của mình. Mỹ đã có tổng lãnh sự ở TP Hồ Chí Minh nhưng vẫn muốn có thêm lãnh sự quán ở Đà Nẵng mặc dù VN rất nhỏ.

Còn phía VN hiện mới chỉ có hai cơ quan ở Washington D.C và San Francisco và chúng tôi cũng muốn mở thêm ở một số nơi khác.

Hai bên đang thảo luận để thực hiện các việc mở rộng này, còn về thời điểm cụ thể thì tôi nghĩ chắc là trong tương lai gần thôi.

BBC: Về mặt giáo dục, thưa ông, lần này sẽ có hoạt động gì?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Trong các chuyến thăm của lãnh đạo VN mà tôi từng tháp tùng đều có các hội đàm về giáo dục. Lần này, tôi được biết cũng có một hội thảo về giáo dục do bộ Ngoại giao Mỹ tổ chức.

Đây là điểm mới, chứng tỏ cam kết hỗ trợ giáo dục của chính phủ Hoa Kỳ cho Việt Nam.

BBC: Nói về cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ, thưa đại sứ, từ thời gian ông còn làm việc bên đó tới nay, có những thay đổi gì?

Đại sứ Lê Văn Bàng: Sự đóng góp và tình cảm của cộng đồng nhìn chung ngày càng tốt hơn. Nhưng tất nhiên một bộ phận cộng đồng với trong nước vẫn còn nhiều khác biệt.

Để thực sự hòa thuận với nhau 100% thì còn cần một thời gian nữa.