Kết quả kiểm toán khu vực nhà nước ở Việt Nam năm qua cho thấy nạn lạm chi và vi phạm tiêu chuẩn mua sắm xảy ra ở nhiều cơ quan.
Cuộc kiểm toán này cho thấy nhiều dự án, cơ quan, tổ chức nhà nước, chính phủ có tình trạng vi phạm, lạm chi trong mua sắm tài sản, hoặc chi tiêu vận hành.
Kiểm toán Nhà nước cũng phát hiện và kiến nghị tăng thu 2764 tỉ đồng cho ngân sách nhà nước từ các đơn vị bị kiểm tra.
Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Quang Thái, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, nhận xét việc quản lý và chi tiêu công ở VN còn nhiều điểm chưa hợp lý.
Ông Thái cho rằng những lĩnh vực đầu tư công nào chưa hiệu quả có thể giao cho lĩnh vực tư nhân đảm nhiệm.
Kiểm toán Nhà nước và Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đã xem xét 17 bộ ngành, trung ương và 29 tỉnh, thành phố cùng 26 doanh nghiệp, tổ chức tài chính, ngân hàng nhà nước và 17 dự án đầu tư cấp quốc gia.
Theo kết quả kiểm toán vừa công bố, tổng số tiền phải "xử lý tài chính" lên tới gần 12.000 tỉ đồng.
Nhiều vi phạm
Theo báo cáo mà ông Vũ Văn Họa, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp của Kiểm toán Nhà nước đưa ra, các vi phạm xảy ra trong rất nhiều lĩnh vực.
Những vi phạm phổ biến là kê khai sai thuế suất thuế giá trị gia tăng; hạch toán thiếu doanh thu chịu thuế; nhiều khoản hạch toán, thu chi không hợp lệ; thu tiền sử dụng đất sai thực tế..vv..
Báo cáo cho biết hàng ngàn dự án xây dựng cơ bản đã có các vi phạm ở nhiều khâu khác nhau.
Tình trạng chi cho đầu tư phát triển thường dàn trải, lãng phí, không hiệu quả.
Báo Tuổi Trẻ dẫn chứng tỉnh Tây Ninh được phân bổ 283 tỉ đồng nhưng lại “hào phóng” cam kết chia cho các đơn vị cấp dưới 1639 tỉ.
Đặc biệt, nhiều cơ quan trung ương và địa phương được biết đã chi sai hoặc vượt mức qui định cho việc mua sắm xe hơi.
Ví dụ Lạng Sơn tuy là tỉnh nghèo miền núi nhưng lại mua vượt 37 xe hơi so với mức được phép.
Lãi ít nhưng nợ nhiều
Báo cáo cũng cho biết các tổng công ty nhà nước có mức lãi vừa phải, nhưng nợ nần thì rất lớn.
Mặc dù báo cáo cho biết 89.7% các doanh nghiệp từ 20 tổng công ty được kiểm toán là kinh doanh có lãi nhưng tổng số nợ mà các tổng công ty này phải trả lên tới 65.799 tỉ đồng, chiếm 171,2% tổng vốn chủ sở hữu.
Được biết các ngân hàng nằm trong số những doanh nghiệp thu về lãi lớn, nhưng báo cáo về chi phí và thu nhập của họ thường bị ‘biến báo’, không phản ánh đúng thực tế.
Ngoài ra, dư nợ nước ngoài ở Việt Nam đã lên tới mức 34,6% GDP, tức là cách không xa mức giới hạn của quốc tế về dư nợ không an toàn là 40%.