Hồng Nga tường thuật từ Trịnh Tường, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai

	70 người bị mất nhà cửa tạm trú trong đồn biên phòng

Gia đình chị Mẩy gồm bảy người hiện đang cùng khoảng 60 người khác thuộc thôn Tùng Chỉn, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, trú tạm trong đồn biên phòng số 263. Tất cả đều mất sạch nhà cửa.

Thế nhưng chị Lý Tào Mẩy vẫn còn nằm trong số người may mắn hơn vì nhà chị không mất ai.

Em Lý San Mẩy, 13 tuổi, bị mất mẹ trong cơn lũ quét. Em nói tối hôm đó, em và người anh đi ngủ trọ tại nhà chú. Tới sáng hết bão chạy về thì nghe nói mẹ em đã mất.

"Đến bây giờ anh em và bộ đội đi tìm đã ba, bốn ngày rồi nhưng chưa thấy mẹ. Em nhớ mẹ em lắm."

Nghe tường thuật của Hồng Nga

'Không lường trước được'

Tỉnh Lào Cai là nơi bị ảnh hưởng nặng nhất trong đợt lũ lụt lần này và huyện Bát Xát là địa phương bị thiệt hại nặng nhất trong tỉnh với 29 người chết và 25 người còn mất tích. Thiệt hại vật chất toàn huyện lên tới 150 tỷ đồng.

Bốn xã của huyện tới nay vẫn còn bị chia cắt.

Trung tá Nguyễn Phùng Giang, trưởng đồn biên phòng 263 nói không ai có thể lường trước thiên tai lại khủng khiếp như vậy:

"Thực sự khi mới lũ, ai cũng nghĩ chắc chỉ như mọi năm, thiệt hại đôi chút. Nhưng khi lên quan sát tình hình, anh em chúng tôi ai nấy đều choáng."

"Có thôn mới hôm qua còn đông vui, nay bị cuốn trôi hết sạch sẽ, chỉ còn trơ một cánh đồng đá. Mà đá to mới sót lại được, đá nhỏ cũng bị cuốn hết."

Khi lên quan sát tình hình, anh em chúng tôi ai nấy đều choáng. Có thôn mới hôm qua còn đông vui, nay bị cuốn trôi hết sạch sẽ, chỉ còn trơ một cánh đồng đá.   Trưởng đồn biên phòng 263 Nguyễn Phùng Giang

Tùng Chỉn bị mất 19 người, mới ba người tìm thấy xác. Ông Phàn Chỉn Siểu, 59 tuổi, cũng vẫn còn đi tìm vợ con.

Ông nói: "Nhà tôi bị mất bốn người, vợ tôi và con gái cùng hai đứa con của nó".

"Cũng muốn tìm thấy xác để đem chôn, nhưng không biết có tìm được không."

'Dự báo chưa chính xác'

Đỉnh lũ ngày 9/8 thuộc loại cao nhất trong gần 40 năm nay, thế nhưng tác hại của lũ gây ra trầm trọng bội phần chính vì lượng mưa quá lớn.

Ông Lý Seo Dìn, chủ tịch UBND Huyện Bát Xát nói, dự báo thời tiết không chính xác khiến cho công tác phòng chống thiên tai của địa phương tuy đã rất cố gắng từ trước nhưng không thể bảo vệ được toàn vẹn người và của:

"Nghe dự báo có mưa to, bão, chúng tôi đã huy động cả quân lẫn dân chủ động đề phòng. Nhưng mưa quá lớn, dự báo là 200mm nhưng thực tế phải trên 400mm."

"Lũ quét lại xảy ra lúc nửa đêm nên nhiều gia đình trở tay không kịp."

"Đã có dự án cảnh báo lũ, nhưng chưa thấy cảnh báo gì."

Sau những cố gắng cứu nạn đầu tiên, nay giới chức địa phương đang tập trung vào hai việc là cứu đói và dựng nơi ở tạm cho người dân bị thiệt hại trong cơn lũ.

	Em Lý San Mẩy vẫn chưa tìm thấy xác mẹ

Ông Lý Seo Dìn cho hay, huyện Bát Xát đã nhận được 200 triệu đồng, 20 tấn gạo và 10 tấn mỳ tôm trực tiếp từ các tổ chức và cá nhân trong nước. Tỉnh Lào Cai cũng cấp cho huyện ba tỷ đồng để khắc phục thiên tai.

Con số đó còn chưa thấm tháp vào đâu, khi nhiều hộ dân nay hoàn toàn tay trắng.

Thách thức

Khôi phục lại sản xuất, nhất là sản xuất lương thực, là một trong các thách thức hàng đầu của lãnh đạo địa phương.

Người dân ở đây, trước thiên tai vốn đã nghèo, sau lũ lại thêm nỗi lo thiếu đói.

Cơn lũ cũng cho thấy nhu cầu cần phải di chuyển hàng ngàn người dân tới các nơi an toàn hơn trước nguy cơ sạt lở luôn luôn tiềm ẩn trong khu vực.

Trung tá Nguyễn Phùng Giang từ đồn biên phòng 263 còn cho rằng, cần quan tâm tới nguy cơ dịch bệnh sau lũ lụt.

Một vài hôm nay, chó nghiệp vụ của bộ đội biên phòng đã được huy động tới để tìm người mất tích.

Chó và người cần mẫn tìm kiếm suốt ngày dưới cái nắng như thiêu trên từng vuông đất đá mà một tuần trước còn là thôn xóm.

Thế nhưng với sức lũ quét trên diện tích rộng chưa từng có như đã xảy ra, thì hy vọng tìm thấy người mỗi ngày lại một ít hơn.

Minh Nam
Bạn Anh Trung nên hiểu đúng ý bạn Pinochio: Chính phủ nước CHXHCNVN không nên ra quy định "ai muốn làm từ thiện với đồng bào hoạn nạn thì không được làm trực tiếp mà chỉ được đưa cho chính phủ phân phối". Người ta có quyền nghi ngờ chủ trương này vì nhiều lần báo chí đã phản ánh tiền cứu trợ bị ăn chặn.

Shade
Pinochio, thật sự bạn có đọc hết NĐ 64 không vậy?? Giá như bạn lâm vào hoàn cảnh như người dân ở phía Bắc thì chắc bạn sẽ thấm thía. Tôi đồng ý với ý kiến của anh Trung. Ở đây Cp muốn quản lý tốt hơn và có hiệu quả của những khoảng đóng góp để giúp dân khi có thiên tai xảy ra chứ không phải là bao cấp như bạn nghĩ. Cầu mong người dân miền Bắc nhanh chóng vượt qua những khó khăn lúc này.

Anh Trung, Hanoi
Này bạn Pinochio, bạn có lương tâm không đấy mà sử dụng hai từ "phủi tay"? Bạn có biết trên thế giới này thiếu gì tổ chức và quốc gia và tổ chức nhân danh từ thiện, nhân đạo để thu phục nhân tâm để phục vụ mục đích của họ. Theo tôi, có lẽ vì thế mà chính phủ VN phải có Nghị định để việc cứu trợ cũng phải theo khuôn khổ pháp luật mà không mất đi mục tiêu nhân đạo của nó. Nếu bạn cảm thấy ở VN không thoải mái bạn hãy tìm cách sang nước khác mà ở, đừng làm mọi việc rối tung lên thế.

Kiệt, TP HCM
Tôi thấy tốt nhất mọi người nên ủng hộ không ít thì nhiều và hãy làm một điều nhỏ nào đó cho đồng bào mình là điều ưu tiên cấp bách hiện nay. Bạn Pinochio đã ủng hộ được gì cho đồng bào chưa vậy? Theo tôi bạn nên dành thời gian cho việc thiện nguyện nào đó thiết thực hơn là dành thời gian cho việc viết bài đả kích dài lê thê không có ý nghĩa gì cả! Phải hành động thay cho lời nói!

Ẩn danh
Đây là lúc chính phủ phải thể hiện công việc của mình lấy tiền thuế của dân, tiền bán tài nguyên đất nước để lo cho dân bị thiên tai chứ không nên " lấy của làng làm ơn cho xã".

Người VN
Bạn Pinochio thân mến. Đọc những dòng bạn viết, xin phép cho tôi được bày tỏ với bạn: rất thương quý bạn và càng thương cho những nạn nhân thiên tai. Máy chảy ruột mềm... Những hình ảnh nghịch lý và bất công vẫn còn trong xã hội nhiều nơi, trong đó có xã hội VN yêu dấu của chúng ta. Hệ thống an sinh xã hội không có mà công dân lại bị đòi hỏi quá nhiều. Thiếu nhi, thiếu niên, từ khi lọt lòng mẹ tới tuổi thành niên, không được xã hội cho điều gì mà khi đến tuổi lại phải đóng góp nhiều thứ, kể cả sinh mạng. Nhà hữu trách VN đương cuộc thử nhìn lại xem. Chúng ta cần một hệ thống xã hội cung cấp cho tất cả trể em, từ khi lọt lòng mẹ tới tuổi thành niên những nhu cầu tối thiểu.

Pinochio, Đồng Tháp

Kính gởi chị Hồng Nga,

Đọc bài của chị tường thuật lại chuyến đi vào vùng lũ ở Lào Cai, thấy rất cảm động. Nhưng cũng nói thật là lần này tôi sẽ không đóng góp gì như các lần thiên tai hay giúp đỡ người nghèo trước đó, với Nghị định 64 và Thông tư 72 về công tác cứu trợ đã cho tôi thấy một bước đi lui của Chính Phủ về mảng xã hội.

Nếu thật sự Chính Phủ cảm thấy mình đã đủ mạnh, đủ giàu có để có thể lo chu toàn cho mọi người dân của mình khi gặp thiên tai, tai nạn hay nghèo khó thì chúng tôi rất mừng và không phải lo lắng nữa nên có thể phủi tay để mọi thứ cho Chính Phủ lo liệu.

Chuyện bao cấp hay độc quyền trong phân phối cứu trợ, trong giáo dục, trong cứu trợ cộng đồng là chuyện của 20 - 30 năm về trước. Nó đúng hay sai như thế nào thì mọi người đã thấy rồi, không cần nhắc lại. Thế mà nay Chính Phủ lại muốn nó lập lại, lý do đưa ra thật mơ hồ khi cấm các cơ quan tư nhân, các đoàn thể khác ngoài Chính Phủ được trực tiếp cứu trợ các nạn nhân.

Vì vậy tôi thật sự nghi ngờ ý định của Chính Phủ trong việc này, cho nên thà rằng tôi không giúp ai còn hơn bỏ tiền ra cho nhiều thứ sâu mọt gặm nhấm mà còn được tiếng thơm.

Tôi cũng không biết Chính Phủ còn muốn đi xa hơn tới đâu trong chuyện này, tôi cũng đã chia sẻ nỗi lo lắng với bạn bè của mình ở bên Mỹ trong tổ chức thiện nguyện Sun Flower (chuyên về giúp cho vùng đồng bằng sông Cửu Long của chúng tôi).

Một khi đã muốn kiểm soát việc cứu trợ thì mai đây sẽ đòi hỏi tương tự với các công việc giúp đỡ cộng đồng: có lẽ sẽ có Nghị định ra điều kiện cho chúng tôi phải nộp tiền cho Chính Phủ để Chính Phủ toàn quyền sử dụng tiền này trong việc giúp đỡ cộng đồng theo kiểu của Chính Phủ, điều mà chúng tôi lo sợ là nó không đến tay của Nhân Dân, của nạn nhân, của đúng đối tượng một cách 100%.

Tiền bạc chúng tôi không nhiều nên chúng tôi muốn thấy nó được sử dụng thật hữu ích, chớ không phải đi lòng vòng rồi bị "rơi rớt dọc đường" trước khi đến tay người cần đuợc cứu trợ.

Chị là người đã nhìn thấy được nhiều ở vùng bị thiên tai, xin hỏi chị có tin tưởng là Chính Phủ sẽ làm tốt công tác cứu trợ mà không cần vào Nhân Dân hay không?

Có thể chị sẽ chê trách tôi là người ích kỷ, chỉ biết lợi ích của mình mà bỏ mặc đồng bào bị tai nạn. Nhưng tôi không thể chấp nhận cách làm hiện nay của Chính Phủ cho nên tôi phải quyết định như vậy để tỏ ý phản đối, mặc dù tôi biết mình chỉ là một con én, tiếng kêu của nó có thể chẳng ai thèm nghe nhưng nó vẫn phải lên tiếng kêu.