07 Tháng 8 2008 - Cập nhật 12h27 GMT

'Trung Quốc cũng học Việt Nam nhiều'

Ngày 08/08/2008, Thế vận hội sẽ khai mạc chính thức tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc.

Tìm hiểu thêm về văn hoá của cường quốc có hơn 1,3 tỉ dân này và giao lưu văn hoá Việt Nam - Trung Quốc, Quốc Phương của BBC Việt ngữ đã có cuộc trao đổi với nhà Trung Quốc học Nguyễn Văn Hồng từ Hà Nội.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Hồng, từng đào tạo nhiều nghiên cứu sinh chuyên ngành Trung Quốc và là một chuyên gia Trung Quốc học hàng đầu của Đại học Quốc gia Hà Nội

BBC: Thưa Giáo sư, trong suốt cuộc đời nghiên cứu về Trung Quốc học của ông, nhìn lại, theo ông, Trung Quốc có đóng góp gì lớn nhất cho nhân loại?

TS Nguyễn Văn Hồng:Trung Quốc có nhiều đóng góp cho văn minh nhân loại.

Trong văn hóa của Trung Quốc cũng có nhiều mặt, đặc biệt với phương Đông, là đóng góp về xây dựng một mô hình xã hội thời kỳ phong kiến, vốn tồn tại và phát triển như một nền văn minh của nó.

Trong gia tài văn hoá của khu vực Đông Bắc Á, thì chữ viết và tổ chức xã hội của Trung Quốc có đóng góp rất lớn.

BBC:Hình như trong khi vừa yêu thích, thì thế giới lại đồng thời có vẻ quan ngại Trung Quốc. Theo Giáo sư điều gì làm thế giới quan ngại Trung Quốc?

Cái đó thì đa dạng lắm và tuỳ từng quan điểm của mỗi người.

BBC:Người Trung Quốc hay nghĩ gì về Việt Nam?

TS Nguyễn Văn Hồng: Người Trung Quốc mà tôi tiếp xúc thì rất nhiều. Nhưng riêng giới trí thức mà tôi biết được, họ rất quý người Việt Nam.

Bởi vì cái thứ nhất là đồng văn, đồng thời là đồng chủng. Mà nền văn hoá rất gần gũi nhau, nên rất thông cảm với nhau.

Giới trí thức Trung Quốc mà tôi tiếp xúc cho quan hệ với Việt Nam rất tốt và rất thông cảm Việt Nam.

BBC:Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, trong một tác phẩm của mình, từng đưa ra một so sánh khá nhạy cảm. Theo đó, Việt Nam chịu ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc với một phức cảm như của một "cô gái trẻ" vừa bị "cưỡng hiếp", nhưng "vừa thích lại vừa sợ", Giáo sư thấy thế nào?

TS Nguyễn Văn Hồng: Đó là cái nhìn của nhà văn. Tôi không nghĩ là tán đồng với cách nhìn của nhà văn đó. Tôi nghĩ cần suy nghĩ thế nào cho tốt về giai đoạn trước và giai đoạn sau này, nhất là về tương lai quan hệ giữa hai nước.

Và quan hệ giữa hai nước mà tốt, thì điều đó sẽ ảnh hưởng rất lớn cho cả Việt Nam và Trung Quốc.

Tôi có thể không hiểu hết được cách nghĩ của anh Thiệp, nhưng tôi cho rằng giao lưu là bản chất của văn hoá. Mà các dân tộc tiếp thu văn hoá của nhau để cùng đi lên là rất tốt.

Bởi vì Trung Quốc, ngay cả giao lưu văn hoá cũng học tập người Việt mình.

BBC: Ông có thể cho một ví dụ?

TS Nguyễn Văn Hồng: Trung Quốc cũng học Việt Nam nhiều thứ. Chẳng hạn vấn đề lúa nước của người Việt. Và trong sách cổ của Trung Quốc có nói tới nhiều giống lúa nước của Việt Nam.

Lúa nước ảnh hưởng rất nhiều đến Trung Quốc và Trung Quốc học tập được nhiều từ Việt Nam.

Ngay cả trong hiện đại, Trung Quốc cũng công nhận học Việt Nam rất ghê. Tôi nghĩ, vấn đề đó phải nhìn hai phía và nhìn sòng phẳng thì tốt hơn.

Còn cái khác tức là cái thiên địch, cái nhìn quá lên, tôi nghĩ là không nên.

BBC: Thưa Giáo sư, liệu có còn tồn tại một tâm lý dân tộc của một số người dân Việt Nam mà người ta ngại hay là sợ Trung Quốc không?

TS Nguyễn Văn Hồng: Tâm lý đó là từ trong lịch sử phong kiến ngày xưa của Trung Quốc để lại. Và phong kiến của Việt Nam cũng để lại.

Chiến tranh và mâu thuẫn giữa các dân tộc trong lịch sử phong kiến là điều diễn ra bình thường. Trong các thời kỳ chiến tranh, do sự bắt buộc của phong Kiến, người lính bao giờ cũng phải tuân thủ mệnh lệnh của tầng lớp trên.

Trong lịch sử, chiến tranh liên miên giữa các dân tộc, thì bao giờ cũng để lại những vấn đề, những tồn tại. Kể cả vấn đề biên giới hiện nay. Cho nên các vấn đề cần phải thương lượng và giải quyết. Tôi nghĩ rằng, có những vấn đề thế hệ hôm nay, hiện nay chưa giải quyết được, thì tương lai sẽ giải quyết được.

Bởi vì thế hệ tương lai mai sau bao giờ cũng thông minh hơn thế hệ bây giờ. Tôi tin đó là cái nhìn tích cực nhất.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Hồng làm việc tại Bộ môn Cổ Trung Đại, Khoa Lịch sử, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội.

---

Đoàn Thế Kiệt, Hà Nội
Ý kiến của Giáo sư Hồng có lý ở chỗ chỉ nên học hỏi cái gì cần cho chúng ta. Song chúng ta phải đề phòng Trung Quốc bởi lẽ cho đến nay chưa có gì chứng tỏ họ sẽ từ bỏ ý định thôn tính Việt Nam. Là người Việt Nam, tôi có lòng tự hào dân tộc và dòng máu anh hùng từ nghìn đời để lại. Xin khẳng định rằng nước Việt Nam phải được gìn giữ cho các con dân đất Việt.

Anh Trung, Hà Nội
Cũng có lúc Trung Quốc giúp Việt Nam nhiều lắm đấy, các bạn hãy tìm hiểu và nhớ lại thời kháng chiến chống Pháp và chiến tranh ở miền Nam, các bạn Trung quốc đã hy sinh cả mạng sống và chia sẽ vũ khí, lương thực ngay trong lúc họ rất thiếu thốn.

Người dân Trung Quốc bình thường cũng rất dễ mến. Đương nhiên có những sự kiện đáng tiếc đã xảy ra. Tôi nghĩ, hãy làm theo đúng truyền thống tốt đẹp của người Việt, ơn thì nhớ mãi và phải trả, nhưng không có nghĩa là lép vế và cả hai phía phải tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.

Tôi hy vọng, nền văn minh Trung Quốc vô cùng vĩ đại và đáng được ngưỡng mộ sẽ dẫn dắt dân tộc và các nhà lãnh đạo Trung Hoa có cách xử sự có tình, có lý với các nước láng giềng. Đừng chồng chất thêm thù hằn và nghi kỵ nữa.

Sen, Hà Nội
Việt nam đã chịu 1000 năm Bắc thuộc, trong thời kỳ đó, Trung Quốc đã cố gắng đồng hoá hoặc thậm chí diệt văn, diệt chủng, một số sách vở cũ VN nói người Tàu 'giết người nam', 'lấy người nữ làm thê thiếp'.

Dù muốn hay không, do đó trong dòng máu của người Việt ngày nay cũng có dòng máu Trung Hoa trộn lẫn. Nhưng điều quan trọng là cho dù như vậy, VN vẫn lấy lại đựợc độc lập tự do, vẫn giữ được bản sắc riêng của người Việt. Đó là cái đáng tự hào.

Còn về vấn đề lãnh thổ thì không một quốc gia nào lại không có tranh chấp với các nước láng giềng. Ta bị TQ chiếm đất, ta gọi đó là xâm lược, phải đấu tranh phải đánh đuổi, điều đó rất đúng.

Nhưng ta cũng nhìn lại một chút, ta cũng từng đi chiếm đất của các nước nhỏ hơn, như Chiêm Thành, Chân Lạp và ta goi đó là mở mang bờ cõi. Tôi nghĩ trong cái nhìn của những người dân này, họ cũng coi chúng ta là kẻ xâm lược thôi.

Danko Tran, Bangkok
Vào thời nhà Trần chống quân Nguyên Mông có Trần Ích Tắc - bị gọi là ả Trần vì nhúc nhát như đàn bà - Trần Kiện, Trần Văn Lộng và đồng bọn bán nước đi theo giặc. Ngày nay thì nhiều giáo sư, nhà nghiên cứu của Việt Nam có thể cũng khá nhu nhược, mềm yếu không kém khi dĩ hoà vi quý quá mức.

Khác với lời của nhiều vị này nói. Những ai đã từng sang Trung Quốc hỏi có biết Việt Nam là nơi nào, ở đâu không thì nhiều người dân Trung Quốc trả lời rằng Việt Nam là một tỉnh lẻ của Trung Quốc, vì sử sách của họ ghi chép như vậy và ngày nay trong sách giáo khoa họ cũng dạy cho học trò na ná như vậy, đại khái không quan trọng. Liệu các vị giáo sư này cũng có đang cố gắng dạy cho nhiều người Việt nghĩ như vậy?

Ken, TPHCM
Thưa bạn NTH, tôi là một người Việt gốc Hoa. Tôi sinh ra và lớn lên tại việt Nam.Tôi yêu cả 2 dân tộc Hoa và Việt.Tôi rất buồn khi có người lợi dụng ngôn từ và những suy nghĩ cá nhân của mình để xuyên tạc sự việc.

Không có một dân tộc nào toàn xấu hay toàn tốt, dân tộc nào cũng có điều đáng để người khác tôn trọng. Muốn người khác tôn trọng mình không phải bắt đầu bằng việc lăng mạ người khác. Trên thế giới này không có dân tộc 'Tàu', bạn nên nhớ rõ điều đó. Chỉ có người Trung Quốc hay Hoa kiều thôi.

Panda, TPHCM
Việt Nam luôn muốn củng cố tình cảm anh em láng giềng đậm tình nghĩa đã được hình thành từ thời hai cố chủ tịch Hồ Chí Minh và Mao Trạch Đông. Đây là một điều mong ước lớn của nhiều người dân Việt Nam. Nhưng cũng không có nghĩa là người Việt Nam sợ người Trung Quốc.

Theo tôi nghĩ Việt Nam có thể cho Trung Quốc mượn vị trí quân sự chiến lược ở Hoàng Sa và Trường Sa nhưng Trung Quốc phải công nhận lãnh thổ Việt Nam và Việt Nam có quyền khai thác kinh tế ở khu vực đó. Tôi nghĩ không chỉ phải Việt Nam, mà kể cả Trung Quốc cũng nhận được nhiều bài học về cuộc chiến tranh biên giới 1979.

Tâm, Canada
Tôi nghĩ giáo sư nên nghiên cứu thêm về lịch sử. Việt Nam và Trung Quốc sao lại gọi đơn thuần là 'đồng chủng'. Ngày nào người Tàu phồn thịnh là các quốc gia láng giềng coi chừng. Hãy nhìn Cambodia, Burma nghe theo Trung Quốc đã, đang đối xử với dân của họ ra sao.

Tôi thấy có vẻ giáo sư ngại hay sợ Trung Quốc. Ông cha mình sợ người Hán thì không có nước VN hôm nay. Hãy nhìn gương ông Đạt Lai Lạt Ma và các môn đồ. Không có quốc gia không có bao nhiêu người mà còn làm cho mấy 'đồng chí' ở Bắc Kinh tắt duốc và xấu hổ với mọi người ở Năm châu về tội xâm lăng, bá quyền tham lam. VN mình còn hơn họ nhiều điều, mà chưa gì giáo sư đã tính 'đồng chủng' theo nghĩa e sợ Trung Quốc vậy.

Người về hưu, USA
Năm 1979 và 1988, ngay chính thức ở trong nước cũng chỉ có vài từ thích hợp để gọi Trung Quốc là những kẻ xâm lược với Việt Nam. Dân gian thì gọi là "bọn cướp nước". Vậy mà phát biểu của giáo sư cũng phải vòng vo tam quốc. Thật ra trình độ của ông cũng xứng đáng là Giáo sư, nhưng có lẽ chỉ ở VN thôi.

Nhiều vị nghiên cứu cũng giống như tầng lớp lãnh đạo hiện nay, họ không dám gọi cái công văn của ông Phạm Văn Đồng là một văn bản thiếu trách nhiệm mà đúng hơn là một văn bản có tính bán nước. Họ cũng rất vòng vo.

BCD, Việt Nam
Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp so sánh Việt Nam chịu ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc với chuyện "cô gái trẻ" vừa bị "cưỡng hiếp", nhưng "vừa thích lại vừa sợ", tôi thấy là không bình thường. Cách so sánh này rất có vấn đề.

Thu Kha, Sài Gòn
Xin lỗi giáo sư, không có chuyện "người Việt sợ Trung Quốc", chỉ có những cá nhân sự Trung Quốc mà thôi. Đặc biệt là những người làm chính trị bây giờ, nhu nhược và sợ mất quyền lực.

Trần Thanh Mai
Từ xa xưa đến nay, người Việt rất sợ Trung Quốc do bản tính thâm, ích kỷ và bản chất nước lớn của họ. Chưa bao giờ TQ tử tế thật sự với VN, kể cả khi họ giúp VN kháng lại người Mỹ. Khi đó, TQ giúp VN nhưng lại mời người Mỹ đi cửa sau vào TQ. Thực tế họ không thích VN thân Mỹ, không muốn VN giầu mạnh vì VN nằm ngay sát TQ.

Và vì họ biết dân VN cũng không ưa gì họ, trừ các quan chức cao cấp của VN - do TQ giúp họ giữ cái ghế lãnh đạo. Quan hệ TQ-VN nay trở thành quan hệ càng quen càng lèn cho đau, dù "quen" cũng chỉ là hờ hờ mà thôi. Chắc GS N.V Hồng trước đây được TQ đào tạo nên mới có cái nhìn như vậy.

Nguyễn Nam, Hà Nội
Chưa bao giờ Việt Nam sợ Trung Quốc. Bản chất của người Việt Nam là muốn yên ổn để xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn. Đáng tiếc, người láng giềng luôn cậy to khoẻ mà bao lần sang ăn cướp. Vụ ăn cướp nào cũng đáng lên án, nhưng vụ cướp Hoàng Sa quả thực vô cùng đáng khinh bỉ.

Nhân lúc Việt Nam đang bận rộn chiến tranh, người láng giềng đã sang "cắn trộm". Chưa bao giờ và sẽ không bao giờ người Việt Nam sợ Trung Quốc. Ngay cả khi chúng ta yếu thế hơn, chúng ta sẽ học cách thức để chống lại mọi cuộc xâm lăng.

Dũng, Montreal
Lời ví von qua nhân vật của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp về Việt Nam với Trung Quốc rất khiếm nhã, gợi nên một sự xấu hổ đối với người Việt Nam ở độc giả.

Long Nguyễn, USA
Sau khi đọc nội dung cuộc trả lời phỏng vấn của GS. Nguyễn Văn Hồng, tôi có cảm nghĩ Giáo sư là người đang làm việc cho Trung Quốc chứ không phải cho Việt Nam.

Giáo sư nghĩ gì khi Trung Quốc xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa năm 1974 và xâm lăng chiếm giữ một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa năm 1988 của Việt Nam.

Giáo sư lấy gì làm chắc chắn rằng trong tương lai những cuộc chiến xâm lăng lãnh thổ của và lãnh hải của Việt Nam từ phía Trung Quốc có còn tái diễn hay không?

Một vấn đề nữa là ông có biết Việt Nam nên làm gì để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và lãnh hải của mình.

Tôi nghĩ chỉ cần xem những diễn biến xâm chiếm của Trung Quốc như ở trên cũng đủ cho thấy Trung Quốc tốt hay xấu. Họ chỉ dựa vào sức mạnh của mình để ăn hiếp những nước nhỏ. Vậy mà Giáo sư lại khen Trung Quốc là người thầy của mình.

Trần Thiên, California, US
Chắc Giáo sư Hồng cũng biết suốt chiều dài lịch sử của nước Việt, mỗi khi Trung Quốc cường thịnh thì VN gặp cuồng phong từ Phương Bắc, như ở các thời Lý, Trần, Lê, nhà Nguyễn Quang Trung... Hiện nay Trung Quốc cũng đang rất mạnh, Giáo sư nghĩ thế nào về sự lặp lại quy luật lịch sử này, và đặc biệt là việc Trung Quốc đang uy hiếpTrường Sa và vùng Biển Bắc Bộ?

Võ Bình Định, USA
Chính quyền Bắc Kinh đã bỏ ra 43 tỉ USD để tổ chức Thế vận hội lần thứ 29. Cả thế giới xem và nhiều người khen lễ khai mạc rất hoanh tráng. Nhưng có ai biết rằng đằng sau Olympics, Trung Quốc muốn che đậy một sự thật khác.

Đó là Trung Quốc vô trách nhiệm với diệt chủng ở Sudan, gặm nhấm lãnh thổ và lãnh hải của Việt Nam, muốn thôn tính dần dần các quốc gia láng giềng nhỏ hơn mình, đàn áp nhiều người dân Tây Tạng, ủng hộ chế độ quân phiệt tàn bạo tại Miến Điện, bao che cho Chính quyền Bắc Hàn với các chương trình bom nguyên tử v.v...

Chúng ta là người Việt Nam, dù ở trong hay ngoài nước đều biết rõ bộ mặt thật của người bạn láng giềng phương Bắc qua những diễn biến gần đây trên biển đông và biên giới. Xin mọi người và ngay các vị lãnh đạo đất nước hãy thức tỉnh và cảnh giác. Có như vậy chúng ta mới giữ vững được giang sơn gấm vóc và không hổ thẹn với tổ tiên ngàn đời.

Lê Đam, Gia Lai
Tôi không hề thấy có nguyên nhân và biểu hiện nào nói về việc người Việt Nam sợ Trung Quốc cả.

Huỳnh Trí Sĩ, TPHCM
GS. Nguyễn Văn Hồng nói rất hay, những thế hệ trẻ và người Việt Nam nên học hỏi.

Mar Ky Mui, Đài Bắc, Đài Loan
Quý vị hãy đến Việt Nam và hỏi từng người một xem có ai sợ Trung Quốc không? Tôi chắc chắn là không.

NTH
Người Việt Nam không phải sợ người Tàu mà là đề phòng người Tàu thôi. Còn người trả lời phỏng vấn lại bảo đấy chỉ là quá khứ thì e rằng hơi lạc quan quá. Có lẽ vì vị Giáo sư này tìm hiểu về Tàu lên nói tốt cho Tàu thôi. Khi nào Tàu trở thành đế quốc thì dân Việt và Thế giới đừng có mong được yên ổn.

Người Việt Nam, Sài Gòn
Tôi xin hỏi Giáo sư, năm 1979, Trung Quốc xâm lăng Việt Nam, đó cũng là thời Phong kiến hay sao? Mọi người đều thấy rõ Trung Quốc liên tục lấn biên giới đến chiếm cứ hải đảo của Việt Nam. Còn việc nhiều người Việt Nam có tâm lý không ưa láng giềng phương Bắc là vì cha mẹ và ông bà tổ tiên người Việt đã bị người Trung Quốc 'tắm máu' nhiều đời rồi.

Phong Hampshire
Tôi không hiểu ý của ông Nguyễn Văn Hồng có mang màu sắc chính trị theo kiểu e nể chính quyền cộng sản trong nước vốn quá sợ hãi và quỵ lụy trước Trung Quốc hay không. Hay ông chỉ thuần túy chỉ là người nghiên cứu nhưng không nhìn thấy nỗi mất mát của người Việt Nam do người Trung Quốc đã và đang gây ra?

Ông nói thế hệ tương lai thông minh hơn thế hệ trước? Thế sao ông cha ta lại giữ được Thác Bản giốc, Hoàng Sa và Trường Sa và Biển Đông, còn nay thì không?

Hay là bây giờ chịu quy hàng và nộp đất đai cho người Trung Quốc, rồi thế hệ mai sau sẽ đòi nợ cho mình? Tôi nghĩ ông nên xem xét lại quan điểm nghiên cứu Trung Quốc của mình.

Hoan, VN
Giáo sư cho rằng Việt Nam "đồng văn, đồng thời đồng chủng" với Trung Hoa. Nói thật, tôi nghi ngờ điều này. Nhưng dù sao thì cũng xin cảm ơn giáo sư về những ý trao đổi của ông mà tôi đọc được. Tôi nghĩ quả là giáo sư thật biết cách nói theo "lề bên phải".

Xuân Thanh, Hải Phòng
Nhiều người Trung Quốc sang Việt Nam đều có cảm nhận nước Việt Nam thanh bình, con người hiền hoà, sống lãng mạn, tình nghĩa thủy chung. Người Việt Nam hay đi lễ chùa. Nhà nhà có bàn thờ tổ tiên.
Họ nói Trung Quốc ngày nay không có được hình ảnh đó.

Người Trung Quốc đúng là nhiều người thục mạng kiếm tiền, ham làm giàu nhưng họ là những người rất tốt. Đừng sợ người Trung Quốc. Hãy kết thân với họ và học cách họ làm giàu. Tôi nghĩ Việt Nam không theo Trung Quốc mà là nơi người Trung Quốc có thể tìm đến để tìm lại vốn xưa.