23 Tháng 8 2008 - Cập nhật 07h18 GMT

Lý do tước thẻ nhà báo

Ba tuần sau khi có quyết định thu hồi thẻ nhà báo đối với bảy người thuộc bốn tờ báo lớn, cơ quan chủ quản đưa ra giải thích lý do.

Ngày 22/8, Cục Báo chí thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông đã có văn bản thông tin chính thức về việc này, đăng tải trên website của Chính phủ.

Quyết định thu hồi thẻ nhà báo hôm 1/8 được cho là vì các nhà báo đã 'vi phạm pháp luật'.

Văn bản của Cục Báo chí viết: "Nhà báo trong hoạt động nghiệp vụ và thông tin trên báo chí phải chấp hành các quy định của pháp luật về báo chí, đồng thời với trách nhiệm công dân phải gương mẫu chấp hành các quy định khác của pháp luật".

Các hành vi vi phạm của bảy nhà báo được Cục Báo chí chia làm ba nhóm.

Nhóm đáng chú ý nhất gồm các biên tập viên trưởng, lãnh đạo báo bao gồm Phó Tổng biên tập Báo Thanh Niên Nguyễn Quốc Phong; Phó Tổng biên tập Báo Tuổi Trẻ TP Hồ Chí Minh Bùi Văn Thanh; Tổng Thư ký Tòa soạn Báo Thanh Niên Huỳnh Kim Sánh; và Trưởng Văn phòng đại diện Báo Tuổi Trẻ TP Hồ Chí Minh tại Hà Nội Dương Đức Đà Trang.

Đây là "những người đã trực tiếp viết bài, hoặc với trách nhiệm được cơ quan báo giao đã không kiểm chứng nguồn tin, biên tập, duyệt đăng các tin bài về vụ PMU18 trong đó có những thông tin sai sự thật nghiêm trọng".

Kích động

Bốn vị trên cũng bị buộc là đã đưa ra các "thông tin kích động phản đối hoạt động của các cơ quan bảo vệ pháp luật" trên các báo sau sự kiện hai phóng viên Nguyễn Việt Chiến và Nguyễn Văn Hải bị khởi tố và bắt tạm giam hồi tháng Năm.

Các hành vi của họ, theo Cục Báo chí, đã vi phạm các Điều 7, Điều 10 và Điều 15 của Luật Báo chí.

Ngay sau khi cơ quan an ninh điều ra bắt hai ông Hải và Chiến, báo Thanh Niên đã chạy bài trang nhất về việc này.

Báo Thanh Niên lúc đó đặt câu hỏi: "Sao lại bắt hai nhà báo của Thanh Niên và Tuổi Trẻ?" trong khi hơn 100 tờ báo ở Việt Nam đã đăng cả một ngàn bài về vụ PMU 18.

Hiện hai ông Nguyễn Việt Chiến và Nguyễn Văn Hải vẫn đang bị tạm giam, với thời hạn tới nay đã gần bốn tháng.

Vụ bắt các nhà báo đã không chỉ gây rúng động giới báo chí mà còn thu hút quan tâm của dư luận người dân và quốc tế.

Hôm thứ Tư, đại sứ Hoa Kỳ Michael Michalak một lần nữa nhắc tới vụ này và nói Mỹ hy vọng sẽ có 'giải thích tường tận về các cáo buộc và kết quả điều tra'.

Ngoài bốn nhà báo nhắc tới ở trên, hai bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Tổng biên tập và bà Hoàng Tuyết Oanh, cán bộ Báo Người cao tuổi đã bị tước thẻ nhà báo vì sai phạm về tài chính.

Nhân vật cuối cùng, ông Trần Đình Dũng, Phóng viên Báo Khoa học và Đời sống, được Cục Báo chí giải thích là bị thu hồi thẻ, chuyển công tác vì 'đã đưa tin, ảnh các cá nhân trên số báo ra ngày 24/6/2008'.

Trong chùm ảnh trên máy bay nhân chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Việt Nam hồi tháng Sáu, phóng viên này đã 'chộp' hình một số quan chức và doanh nhân hàng đầu nghỉ mệt.

---

Nguyen, Saigon
Khi Hoa Kỳ bày tỏ quan ngại về nhân quyền thì VN hay phát biểu rằng "không nên can thiệp vào công việc nội bộ của VN", hoặc có người bảo rằng "Luật pháp của chúng tôi, chủ quyền đất nước tôi sao tôi lại phải giải thích với ông?!". Nhưng khi Hoa Kỳ tuyên bố "sẽ luôn ủng hộ chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam" thì lại thấy ngậm miệng hết! Lạ thật! Sẽ có những lúc mà nội bộ chúng ta, luật pháp chúng ta và đất nước chúng ta không thể “giải quyết” được mối đe dọa từ phương Bắc thì, để đạt được sự hậu thuẫn từ một đồng minh mạnh, chúng ta cũng đừng có những phát biểu “cù nhầy” như thế nữa!

Minh Nam
Đi đường, phải đi theo "lề phải" là rất đúng mỗi khi chúng ta tham gia giao thông. Đảng ta dùng hình ảnh này để nói về báo chí quả là khôn và khéo. Vấn đề là cái "lề phải" này nó rộng hẹp ra sao, xe cộ bình thường có đi nổi hay không... thì đảng ta không nói cho rõ. Cũng là khôn lõi đời. Nay thì chúng ta đã hình dung phần nào về cái "lề phải" rồi. Các tờ báo đưa tin xuyên tác về "vụ Thái Hà" là đi đúng "lề phải". Rút ra: Té ra "lề phải" chẳng qua là cấm nói bất cứ gì khác với ý kiến của đảng.

Npkinh, HCM
Ngày nay trình độ dân trí, ý thức về xã hội và chính trị của người dân được nâng cao, chính quyền cũng chằng lo sợ gì bị nói xấu. Nếu mình xấu thật cho nên mới che đậy. Tham nhũng, quan liêu trong chính quyền ai chẳng biết. Điều quan trọng là chính quyền nên cấp bách trị "căn bệnh ung thư" này. Căn bệnh này giết nhà nước ta còn nhanh hơn ngoại bang xâm lược gấp trăm lần. Tôi hy vọng VN cần tìm ra một liều thuốc thật mạnh và hiểu quả để tiêu diệt chúng.

Anhhaophilos, Nhatrang
Ở Việt Nam nếu để ý một chút sẽ thấy khi một vụ tham ô hay sai trái nào đó bị lộ ra thì chỉ có ông phó là lên đường thôi. Nghĩa là cơ quan đó vẫn tốt, đầu não vẫn sạch, như một cây xanh chỉ bị thối ở cái rễ phụ, còn cái rễ chính vẫn rất tốt, suy ra cái cây này sẽ phát triển tốt, không vấn đề gì. Nên đời đời phấn đấu vào vị trí cấp trưởng!!!

Trang, Saigon
Nhà báo ăn lương của nhà nước thì phải phục vụ đắc lực cho nhà nước. Nhà báo moi tin xấu của nhà nước và Đảng CS tức là phản chủ rồi. Những chuyện như vòi vĩnh tiền của một công ty tư vấn Nhật hay những chuyện đòi ăn hối lộ mà hàng ngày đang diễn ra của nhà nước và đảng CS mà nhà nước thường gọi là những bí mật quốc gia thì các nhà báo phải tự hiểu đó là những điều cấm kị kh̀ông được nói đến. Người dân như chúng ta muốn biết những "thâm cung bí sử" của đảng CS chỉ khi nào VN có một nền dân chủ thực sự, vì chỉ có dân chủ thực sự mới có tự do báo chí để báo chí dám phanh phui những sự thực.

Hoang Mai, VN
Làm báo VN ngoài có tâm cần phải có tầm. Muốn viết nói điều gì nên biết rằng nó phạm huý đến đâu, đến ai. Nếu có mạnh miệng phạm huý thì cũng phải bám được vô mấy gốc đại thụ đã; bám chi mấy cọng bèo để mà chết trôi theo con nước. Tầm là ở đó chớ đâu!

Humble man, VN
Các dự án PMU trên toàn quốc được thực hiện với sự tài trợ vốn ODA do Nhật cung cấp đều được sử dụng "đúng mục đích", "đạt hiệu quả cao" và "hoàn toàn không vụ lợi"? Cũng nhờ vào việc quản lý nguồn vốn vay đó "hết sức tốt đẹp" nên ông Bộ Trưởng Tài Chính lúc đó được tưởng thưởng xứng đáng: chức Phó Thủ Tướng trong chính phủ hiện nay! Việc các nhà báo lớp bị bắt, lớp bị mời lên mời xuống để thẩm vấn, lớp bị rút thẻ hành nghề báo chí, theo tôi, cũng đúng thôi vì các bác phóng viên này đã đi trệch chủ trương "tự do theo định hướng XHCN" (hãy nhớ thêm từ "định hướng...")

Tuy nhiên, tôi cũng còn thắc mắc vài điểm: -Nếu PMU18 không có "bê bối" (hối lộ, tham nhũng) như báo chí đưa tin thì chẳng lẽ cở hàng cao cấp như tướng Quắc họp báo để "nói bậy"? Và người dân biết tin ai? Cùng sự việc, ông Bùi tiến Dũng thì bị xử tù, còn ông Nguyễn việt Tiến thì bình an vô sự (thật ra có bị kỷ luật về mặt đảng-cũng sướng thôi!).

-Hiện nay PMU TPHCM (dự án xa lộ Đông Tây) đang bị "tai tiếng" v/v Công Ty Tư Vấn Nhật PCI phải hối lộ cho một quan chức ở Sở GTVT TPHCM để trúng thầu? Thực hư ra sao thì không rõ, nhưng không biết có phải các bác phóng viên nhà mình đã "rét" vì vụ PMU18 kể trên nên cho đến nay vẫn "im re"?

-Vai trò tổng biên tập như một CEO của một công ty kinh doanh-nghĩa là hoàn toàn chịu trách nhiệm chính về "sự tồn vong" của công ty đó, chẳng lẽ các phó tổng BT báo Thanh Niên và Tuổi Trẻ bị rút thẻ, còn Tổng BT thì không chịu trách nhiệm gì? Phải giải thích thế nào đây?

Pinochio
Đọc các lý do được đưa ra thì Pi tôi chỉ biết ngao ngán mà thôi, không dám có ý kiến gì nữa! Chỉ lấy làm tiếc cho các nhà báo trên là phải chi phát biểu của ông Hồ Xuân Sơn về vụ PCI của Nhật được đưa ra sớm hơn thì họ đã không bị tước thẻ nhà báo: lý do là nghe ông Sơn phát biểu thì đã hiểu chính sách của Chính Phủ muốn gì. Không được đưa tin khi chưa cho phép, thậm chí báo chí nước ngoài còn được khuyến cáo tương tự; nói gì báo chí trong nước. Cứ hễ viết bài phản đối thì luôn được dành sẵn cái mũ "kích động" để thích thì chụp cho đội. Chụp ảnh những người được xem là người của công chúng thì bị ghép tội đưa tin ảnh cá nhân, luật này mà áp dụng cho BBC thì chắc hết 80% nhà báo của BBC bị tước thẻ!

Mai Anh, Nha Trang
Nhân dịp này cũng xin nhà nước truy tố bắt giam các các nhà báo, tờ báo đưa tin sai sự thật về vụ tranh chấp đất đai của giáo xứ Thái Hà mà công luận đều biết rõ: (Báo Hà Nội Mới cho rằng ban lãnh đạo giáo xứ đã có nhiều hoạt động 'sai trái' như 'tự ý chiếm đất, xây dựng trái phép, tụ tập đông người hành lễ không đúng nơi quy định, lăng mạ người thi hành công vụ...'.) Báo chí nhà nước đã vi phạm luật báo chí vì đã đưa tin xuyên tạc bóp méo sự thật, gây hình ảnh xấu cho nền báo chí VN, qua đó người dân thật khó lòng mà tin được báo chí chính thống mà phải tìm những thông tin ngoài luồng như blogs hay diễn đàn BBC, x-cafe v.v..

Trường Giang, HN
"Họ là những người đã trực tiếp viết bài, hoặc với trách nhiệm được cơ quan báo giao đã không kiểm chứng nguồn tin, biên tập, duyệt đăng các tin bài về vụ PMU18 trong đó có những thông tin sai sự thật nghiêm trọng." Vậy những thông tin sai sự thật nghiêm trọng là gì. Là việc đưa tin sai về ông Nguyễn Việt Tiến chăng, tôi cho rằng Đảng CSVN đang dần đánh mất hình ảnh của mình trong mắt những người thế hệ trẻ như chúng tôi bằng những hành động kiểu nói một đằng làm một nẻo. Các bạn thử điểm lại những tuyên bố của các quan chức CP về giá xăng xem.

Trung Minh, SG
"Thông tin sai sự thật nghiêm trọng", cụ thể là thông tin nào? Mà chỉ là một cái cục báo chí, thì lấy tư cách gì mà phán cái nào là sai, cái nào là đúng. Cái lí do "thông tin kích động phản đối hoạt động của các cơ quan bảo vệ pháp luật" lại càng thảm hại. Nhưng nói đi cũng phải nói lại, nhất là với 2 ông phó và tổng biên tập, những người này đa phần thời gian cầm bút là để tâng bốc, khen ngợi cái chế độ này, mà nói chung là nhà báo thì ai cũng thế cả. Thứ vũ khí quan trọng nhất của một chế độ độc tài toàn trị không phải là cảnh sát, quân đội mà là mặt trận tư tưởng, truyền thông. Giới nhà báo VN nói chung đã đóng vai trò trung tâm trong việc che mắt bịt tai nhân dân (mấy năm mới có một vụ cỡ PMU), giúp cho cái chế độ này tồn tại, làm cho nó vững mạnh. Âu cũng là quy luật nhân quả.

AB, TP HCM
Tội nghiệp cho những phóng viên đi không đúng lề do NN quy định và cũng tội nghiệp cho người dân VN. 80 triệu dân VN bị nhốt trong một nhà tù vĩ đại. Nghĩ lại thấy các phóng viên Nhật thật may mắn vì họ mang quốc tịch Nhật, nếu không thì có lẽ giờ này họ cũng đang ở cùng phòng giam với NVC và NVH vì họ dám đăng tin mà NN không cho đăng.

Maida, HK
Người làm báo ở VN đều là công chức do đó nhà nước có toàn quyền sa thải hay tuyển dụng. Thông thường khi sa thải thì phải công bố ngay lý do, đàng nầy nhà nước lại cân nhắc việc giải thích đến 3 tuần! Đuổi nhân viên mà phải đợi xem phản ứng dư luận thì chính nhà nước cũng "biết" điều họ đang làm là ngược lại dư luận. Đây là chỉ dấu rõ ràng sự trái ngược với tất cả các tuyên bố của nhà nước về tự do báo chí ở VN.

Dang Tuyen, HN
Đại sứ Hoa Kỳ Michael Michalak nhắc tới vụ bắt các nhà báo Việt nam phạm pháp rằng Mỹ hy vọng sẽ có 'giải thích tường tận về các cáo buộc và kết quả điều tra'. Luật pháp của chúng tôi, chủ quyền đất nước tôi sao tôi lại phải giải thích với ông?

Toang
"Vừa đá bóng vừa thổi còi" là cách thực thi luật pháp của chính quyền. Đụng đâu cũng bị "phạm húy". Chỉ còn cách ca ngợi Đảng dài dài thì sẽ được Đảng tôn vinh. CNXH "cao đẹp" có khác chi xã hội phong kiến trước đây là bao.