Tổng thống Vladimir Putin muốn tỏ ra cứng rắn

Cựu phó chủ tịch viện Duma Irina Khakamada, nhân vật cộng sản Nikolai Kharitonov, cựu bộ trưởng thương mại Sergei Glazyev, lãnh tụ đảng cực hữu Vladimir Zhirinovsky và những ứng viên khác đều không có hy vọng khi ra đấu với ông Putin.

Cuộc bầu cử còn ý nghĩa gì?

Trước hết, thắng lợi của ông Putin là chỉ dấu cho thấy sự toàn thắng của phe nhóm quanh ông, những ông chủ của nước Nga từ bốn năm qua.

Nhưng họ cũng từng là ông chủ trong bóng tối của nước Nga thời Xô Viết. Cơ quan tình báo KGB là môi trường nuôi dưỡng, đào tạo nên ông Putin. Ông Putin đã từng nói ‘Người sỹ quan KGB không bao giờ thay đổi’.

Nay KGB đã đổi tên thành FSB tức Cơ quan An ninh Liên bang Nga. Và cũng như thế, theo cách gọi của một số người thì cụm từ ‘nền dân chủ có kiểm soát’ được thay bằng ‘nền độc tài có kiểm soát’.

Quyền lực ở Nga luôn không chia sẻ và được tập trung cao độ   Giáo sư Lilia Shevtsova

Điều đáng nói là nhiều người Nga thật hạnh phúc được sống trong hoàn cảnh ‘độc tài có kiểm soát’ nếu như những nhu cầu cơ bản của họ được thỏa mãn.

Ngoài ra, giới doanh nhân, sau những vụ ‘biểu dương sức mạnh’ của ông Putin như vụ bắt tài phiệt Michail Khodorkovsky, nay đã nhất loạt ủng hộ tổng thống.

Các cơ quan truyền thông cũng không làm gì khác hơn là liên tục đưa tin về các chuyến viếng thăm của ông Putin. Tuy còn một vài tờ báo độc lập và có đài Ekho Moskvy vẫn thỉnh thoảng nói những chuyện ‘gây tranh cãi’ những nhìn chung thì ông Putin và phe nhóm của ông kiểm soát hoàn toàn giới truyền thông.

Trở lại truyền thống?

Có cách giải thích rằng đó là vì nước Nga từ xưa đến nay vẫn luôn muốn quyền lực thu về một mối và thiếu truyền thống dân chủ.

Nói về chính trị Nga thời Putin, giáo sư Lilia Shevtsova, chuyên gia hàng đầu tại trung tâm nghiên cứu chính trị Carnegie Moscow Centre gọi đây là ‘Hệ thống vĩnh cửu của Nga’. Bà cho rằng ‘Quyền lực ở Nga luôn không chia sẻ và được tập trung cao độ’. Sau thời Sa hoàng và Xô Viết, nay ông Putin mất bốn năm để đưa hệ thống này trở lại một cách nhanh chóng.

Có thể con người ông Putin phức tạp hơn hình ảnh thường thấy

Theo bà ‘đó là hệ thống hình tháp kiểu piramid, gồm các quan chức hoạt động từ trên xuống dưới mà không phải chịu trách nhiệm, không bị kiểm soát’.

So với các nước ở châu Âu thì Nga không có truyền thống dân chủ. Chế độ nông nô mới chỉ bị xóa bỏ một cách chính thức chưa đầy 150 năm trước. Thời kỳ cộng sản đã làm khoảng từ 30 đến 60 triệu người thiệt mạng. Sau giai đoạn rối loạn vào thập niên 90, dân chúng đã quá chán ngán với chính trị và mong muốn có một chế độ bàn tay sắt để dẫn họ về tương lai tươi sáng.

Những có phải ông Putin sẽ vĩnh viễn củng cố hệ thống hình tháp đó? Theo Valery Fedorov, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Dư luận Nga, một cơ quan của chính phủ thì tin rằng ‘Putin hiểu ý nghĩa của tính chính danh cho quyền lực và sẽ tiến tới chỗ thiết lập một hệ thống đa đảng thực sự’.

Một số người khác thì tin rằng nước Nga cần một tay lái vững vàng để phát triển, tránh những biến thiên của thị trường và tình hình quốc tế.

Ông Putin sẽ tiến tới chỗ thiết lập một hệ thống đa đảng thực sự   Valery Fedorov

Nhà bình luận chính trị Mark Urnov Nay cho rằng thị trường năng lượng thế giới dễ biến động mà nước Nga đang dựa vào giá dầu và khí đốt bán ra bên ngoài để thúc đẩy kinh tế Nga tăng trưởng. Vì thế ổn định chính trị là hết sức cần thiết.

Có thể con người ông Putin phức tạp hơn hình ảnh ‘cứng rắn’ mà ông đưa ra. Nhưng rõ ràng là ở tình hình Nga, ông muốn tỏ ra vững vàng, tự tin. Trong một bài phát biểu mới đây, ông Putin nói sẽ không ra tranh cử nữa vào năm 2008 nhưng hứa sẽ tìm ra một người kế nhiệm xứng đáng.