BBC Vietnamese

Trong số các nước cựu cộng sản sẽ tham gia Liên hiệp châu Âu vào ngày 1/5, Estonia là nước nhỏ nhất, nhưng lại có trình độ công nghệ phát triển cao nhất.

Nghị viện của nước đã từng là cựu Cộng hoà Soviet này tuyên bố quyền được sử dụng Internet phải là một quyền cơ bản của con người.

Nói về sử dụng điện thoại di động và internet thì Estonia còn qua mặt cả Pháp và Ý, là những thành viên cũ của Liên hiệp châu Âu.

13 năm trước, khi Estonia tái giành được độc lập khỏi khối Soviet cũ, chỉ có 1.4 triệu dân của nước này sử dụng điện thoại.

Ngày nay, Estonia đã có cả một cuộc cách mạng về công nghệ.

Ông Rein Raamat, một học giả ở độ tuổi 60, có một “bác sĩ tại gia”: đó là một thiết bị điện tử trông giống như một máy tính cầm tay có thể giám sát huyết áp, trọng lượng và mức độ stress mỗi ngày.

Chiếc máy còn gửi những dữ liệu này tới một cơ sở dữ liệu trung tâm và cảnh cáo cả bệnh nhân lẫn bác sĩ về những thay đổi đột ngột.

Bác sĩ chuyên khoa tim, Margus Viigima, tự tin rằng thiết bị này có thể làm giảm đi áp lực kinh niên đối với hệ thống chăm sóc y tế trên toàn châu Âu.

Ông nói: "Không có cách nào khác, bởi vì nhu cầu có bác sĩ đến thăm và khám bệnh đang gia tăng, và số bệnh nhân cũng đang gia tăng. Do đó, khi các bệnh nhân muốn tiếp xúc với các bác sĩ, những thiết bị điện tử như thế sẽ giúp đỡ, và trong tương lai, tôi chắc rằng những thiết bị này sẽ phát triển mạnh".

Estonia đang trong cuộc chạy đua để tìm cách bù đắp lại hàng thập kỷ mất mát dưới sự thống trị của liên bang Soviet.

Tại đây, có các điểm kết nối Internet không dây tại mọi nơi: tại các trạm bán xăng, thư viện hay tại cả quán pub ở Tartu, nơi các sinh viên thường trao đổi thư điện tử.

Một sinh viên và cũng là thương nhân, Mart Urvas, cho biết: "Vì tôi phải đi lại nhiều, và công việc tôi làm là xây dựng, nên tôi không thường xuyên ngồi một chỗ, ở một chỗ. Đó là lý do tại sao tôi vác máy tính xách tay đi mọi nơi, để tôi có thể làm việc ở mọi nơi".

Những người dân Estonia được giáo dục cao, có trình độ vi tính, là tài sản quan trọng đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt với các nước láng giềng Bắc Âu là Thụy Điển và Phần Lan.

Các chính sách kinh tế tự do, mức thuế thấp và mức lương thấp, chỉ bằng 1/5 của Phần Lan, cũng giúp mang lại nhiều thay đổi.

Hàng hoá và dịch vụ công nghệ cao chiếm tới 1/4 lượng hàng xuất khẩu của Estonia, và Elocteq, một công ty điện tử hàng đầu của Phần Lan hiện là nhà xuất khẩu lớn nhất của Estonia.

Người quản lý về lắp ráp, Ilmar Peterson cho biết Elocteq hiện đang mở rộng sản xuất tại Estonia, một dấu hiệu cho thấy những thành viên mới có thể mang đến tinh thần dám nghĩ dám làm cho Liên hiệp châu Âu.

Ông nói: "Các thành viên mới sẽ cạnh tranh với các thành viên cũ và giờ đây, còn tuỳ thuộc vào chuyện các thành viên cũ có thay đổi những hệ thống của chính họ hay không, để chúng ta cùng nhau có thể cạnh tranh với châu Á, Mexico và châu Mỹ".

Linnar Viik là một trong những cái đầu thiết kế ra bước nhảy vọt vào kỷ nguyên công nghệ cho Estonia.

Ông là giáo sư của đại học thông tin Tallinn và là một cố vấn cho chính phủ.

Khi được hỏi rằng sau hàng thập kỷ bị cảnh sát bí mật của Soviet theo dõi, giờ đây, liệu Estonia có đang tạo ra một dạng chương trình Big Brother (chương trình theo dõi hoạt động của một nhóm người với camera được cài ở khắp mọi nơi) đối với hệ thống internet tại đây hay không, ông cho biết:

Chúng tôi ít nhất làm cho chương trình theo dõi Big Brother này là minh bạch và liên quan tới chính mọi người. Chẳng hạn người ta biết chính xác tên của nhân viên hành chính nào, vào ngày nào, vào một bộ nào đó tìm hiểu thông tin về tôi. Và tôi luôn có quyền gặp chính nhân viên đó và hỏi tại sao vào ngày đó anh lại muốn tìm hiểu thông tin về tôi?

Thế nhưng có thể cũng có một mối nguy khác đang dần hiện ra đối với hệ thống máy móc công nghệ này.

Tại một nhà trẻ ở Tallinn, cũng như tại các trường học trên toàn Estonia, cứ 20 em được sử dụng một máy tính.

Estonia là một trong những xã hội châu Âu đang già đi nhanh nhất, và câu hỏi sắp được đặt ra là liệu sắp tới, có phải người ta sẽ dành ít thời giờ ngồi trước màn hình và bỏ nhiều thời gian để ngồi cùng nhau hay không?