EU cần rất nhiều thông dịch viên mới

Và còn có thể là mười ngôn ngữ mới nếu hai phần của đảo Cyprus có thể đồng ý thỏa thuận thống nhất. Lúc đó Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là ngôn ngữ thứ 21 của Liên Hiệp.

Làm sao mà họ có thể đáp ứng được? Ngay cả với 20 ngôn ngữ, Liên Hiệp cũng vốn đã là một mớ rối bời ngôn ngữ rồi.

Hai mươi ngôn ngữ có nghĩa là chúng ta có 190 tập hợp theo kiểu Anh-Đức, hay Pháp-Tiệp, v..v.., và đi tìm cho ra người có thể nói một tập hợp như Hy Lạp và Estonia chẳng hạn thì quả thật là chuyện "mission impossible".

Để né tránh vấn đề này, Quốc hội nay dùng một hình thức dịch "dây chuyền", nơi một bài diễn văn được dịch trước hết sang một ngôn ngữ, rồi từ đó chuyển sang ngôn ngữ khác, và giây chuyền đó có thể kéo đến bốn năm lần.

Với cái lối phiên dịch như vậy thì lầm lẫn là chuyện khó tránh.

Tính theo đầu người, việc phiên dịch chỉ tốn có hai Euro cho mỗi công dân của EU, rẻ hơn một ly cà phê

"Nếu tôi đi đầu trong giây chuyền, và tôi dịch sai thì khi những người khác theo sau tôi trong giây chuyền cũng sẽ dịch sai," Jana Jalvi, một thông dịch viên mới được tuyển từ Estonia giải thích.

Hơn thế nhu cầu đòi hỏi của việc thông dịch làm cho tiến độ của các cuộc bàn thảo trong quốc hội thật chậm chạp.

Khi Thủ tướng Ý Silvio Berlusconi hồi năm ngoái ví von nói một vị dân biểu Đức trông giống như một tên cai ngục của Nazi, phải vài phút sau vị dân biểu đó mới biết là mình đã bị sỉ nhục và giật ống nghe vứt xuống bàn.

Nhưng luật lệ của Liên Hiệp đòi hỏi là phải có phiên dịch.

"Quốc hội Âu Châu là một nơi mà người ta không phải nói tiếng ngoại quốc" Patrick Twiddle, người lo việc tuyển thông dịch viên mới giải thích.

"Người ta được bầu vào quốc hội không phải vì nhờ khả năng nói ngoại ngữ mà vì họ có khả năng để đại diện cho cử tri của họ," ông Twidle nói tiếp.

Uỷ Hội Âu Châu hiện nay đã có 1.300 thông dịch viên và hàng năm họ đã dịch 1,5 triệu tờ văn kiện sang 11 ngôn ngữ của EU.

Trong hai năm nữa, con số này được dự trù sẽ tăng lên 2,5 triệu tờ, và số nhân viên, trụ sở là hai cao ốc to lớn ở Brussels và Luxembourg, sẽ tăng lên gấp đôi.

Việc này hiện tốn khoảng 550 triệu euro một năm, và sẽ tăng lên 800 triệu euro sau khi mở rộng.

Như vậy phải chăng là quá tốn kém không? Juhani Lonnroth, một người Phần Lan, hiện đang có một công ty cung cấp dịch vụ thông dịch, đã tính ra là "Theo đầu người, việc phiên dịch chỉ tốn có hai Euro cho mỗi công dân của EU, rẻ hơn một ly cà phê".

Và ông kết luận là: "Để có dân chủ thì số tiền đó quả là đáng lắm thay".

Pháp không bằng lòng

Dĩ nhiên giải pháp là sử dụng một ngôn ngữ làm ngôn ngữ chung. Các dân biểu đã bàn đến chuyện tìm một thứ tiếng chung cho EU.

Ông Gianfranco Dell'Alba, một dân biểu Ý, đã phân vân không hiểu có nên bắt các dân biểu phải học một thứ tiếng trung dung như Esperanto chẳng hạn.

Lựa chọn đương nhiên là tiếng Anh, vốn là ngôn ngữ được nhiều người coi là ngôn ngữ thứ nhì nhất.

Nhưng Pháp, với sự việc là quốc hội Âu Châu nay đang trên đất họ, và hơn thế, lại là một trong những thành viên sáng lập của EU, đã đặc biệt tức giận trước đề nghị này.

Thủ tướng Berlusconi với những lời nói mất lòng

Họ đã tỏ ra rất phật lòng khi ngôn ngữ của họ đang dần bị đẩy ra khỏi vai trò ngôn ngữ chính của Ủy Hội tức chính phủ của Âu Châu, nơi tiếng Anh ngày càng thắng thế.

Các ủy viên mới của Uỷ hội đã được mời đến dự các lớp học miễn phí ở một toà lâu đài ở miền nam nước Pháp để học tiếng Pháp, trong khi các nhân viên hành chánh thì được cho học tiếng Pháp miễn phí ở ngay Brussels.

Đã có hơn 1000 người tham dự những khoá học này.

Nhưng trong khi đó thì không ai chối cãi được là nghề phiên dịch nay là nghề đang bùng phát ở EU.

Bởi không những các cơ quan của Liên Hiệp cần các văn kiện bằng tiếng nước mình, mà những nhóm áp lực từ các công ty đến các tổ chức tư vấn cũng cần.

Những nhà thầu đang xây thêm những phòng thông dịch mới tại các phòng họp của quốc hội Âu Châu, ở Brussels và ở Strasbourg.

Những ông thợ điện cũng đang rất đắt hàng với mức cầu ngày càng gia tăng cho những bàn điều khiển điện tử để bảo đảm là ngôn ngữ đi đúng vào máy nghe trong cái phòng hội rộng lớn của quốc hội, kể cả máy nghe trong khu dành cho du khách nữa.