Thượng đỉnh châu Âu thất bại

Lãnh đạo Liên hiệp châu Âu đã không đạt được sự đồng thuận về một bản hiến pháp trong cuộc hội nghị thượng đỉnh cuối cùng được tổ chức tại Brussels.

Các cuộc đàm phán bị ngăn cản bởi hai nước Ba Lan và Tây Ban Nha, là hai nước từ chối không chấp nhận quyền bầu cử mà cuộc hội nghị thượng đỉnh tại Nice ba năm trước đây đưa ra, theo đó các nước sẽ có số phiếu bầu ngang nhau bất chấp dân số của các nước.

Các quốc gia đông dân đang muốn họ phải có nhiều phiếu bầu hơn trong các diễn đàn EU hơn các quốc gia ít dân.

Thủ tướng Ý, Silvio Berlusconi, nói người ta "hoàn toàn bất đồng" về quyền bầu cử.

Liên minh châu Âu mở rộng từ 15 lên 25 quốc gia thành viên vào năm tới, và sự đồng thuận tại những cuộc họp như thế này được coi là tối quan trọng.

Phóng viên BBC, William Horsley, tại Brussels cho biết có vẻ như đây là một thảm hoạ cho liên minh châu Âu và như thế, tương lai hiện giờ chưa chắc chắn.

Các vị lãnh đạo rời Brussels sau hai ngày có các cuộc thương thảo mệt mỏi.

Nói chuyện với các phóng viên sau khi hội nghị thượng đỉnh thất bại, Thủ tướng Anh Tony Blair ủng hộ quyết định từ bỏ các cuộc đàm phán, nói rằng tổ chức này nên bỏ thời than để tìm ra một "thoả thuận đúng đắn".

Thủ tướng Thụy Điển, Goran Persson, nói các cuộc đàm phán về hiến pháp châu Âu khó có khả năng tái tục cho tới tận năm 2005.

Ông nói EU sẽ đề nghị Ailen, là nước sẽ giữ ghế chủ tịch châu Âu từ tháng Giêng, tổ chức các cuộc đàm phán để tìm ra lối đi cho tổ chức này.

Thủ tướng Ailen, Bertie Ahern nói ông sẽ đưa ra một báo cáo về tiến bộ đạt được tại cuộc họp thượng đỉnh lần tới, vào tháng Ba.

Thất bại

Phóng viên BBC trích lời một quan chức nói rằng Pháp đã buộc huỷ bỏ các cuộc đàm phán bằng cách từ chối cân nhắc bất cứ thoả thuận nào về vấn đề bầu cử.

Việc thất bại, không đạt được một thoả thuận, có thể sẽ chia rẽ sâu thêm bất đồng giữa châu Âu về tốc độ hội nhập.

Tổng thống Pháp Jacques Chirac nói với các phóng viên sau buổi thượng đỉnh rằng ông muốn thấy một "nhóm tiên phong" các nước muốn thúc đẩy sự hội nhập.

"Điều đó sẽ là một động cơ thúc đẩy, và sẽ cho phép châu Âu tiến xa hơn, tốt hơn", ông nói.

Thoả thuận tại Nice về việc mở rộng EU đã cho Tây Ban Nha và Ba Lan, một thành viên mới, số phiếu gần bằng với của Đức, cho dù họ có dân số nhỏ hơn.

Thế nhưng Vacsava và Madrid nói rằng các đề xuất hiến pháp sau đó đã làm giảm quyền lực của họ đáng kể, và như thế, là không chấp nhận được.

Phản ứng?

Hai năm chuẩn bị, hai ngày thương thuyết ở cấp cao và kết quả là thất bại. Thủ tướng Anh, Tony Blair bước ra cùng với 24 nhà lãnh đạo khác của châu Âu mới và nhấn mạnh rằng kết quả còn có thể tệ hơn nữa là khác.

Ông nói: "Nhìn vào kết quả đó theo nghĩa vô vọng thì tôi cho là sai lầm. Thực sự tôi nghĩ rằng đã có bất đồng có thể hiểu được hoàn toàn vì chúng tôi đã dựa vào một cơ sở mà làm việc. Bây giờ chúng tôi chuyển sang một cơ sở khác và sẽ có những bất đồng cần phải giải quyết và theo tôi thì cuối cùng cũng sẽ giải quyết được các bất đồng đó thôi".

Còn Ngoại trưởng Ba Lan, Wlodzimierz Cimoszewwicz, trong mấy tuần qua đã tỏ ra không khoan nhượng chút nào, thì bây giờ có vẻ nhún nhường hơn.

Ông nói: "Không có nước nào hài lòng mà thấy rằng chúng ta đã không đạt được một giải pháp dung hòa hợp lý cùng các quyết định cuối cùng dứt khoát, nhưng hiện vẫn còn có cơ may đạt được điều đó. Chúng tôi cần có thêm thì giờ. Chúng tôi cần tiếp xúc thêm, cần tham khảo ý kiến với nhau vân vân…"

Tuy vậy từ Pháp đã có lời cảnh cáo rằng sự thất bại ở đây sẽ không làm họ chùn bước. Tổng thống Pháp, Jacques Chirac nói tới một nhóm nước tiên phong trong Liên hiệp châu Âu xúc tiến việc hội nhập rộng rãi hơn trước.

Ông Chirac nói: "Tôi tiếp tục nghĩ rằng giải pháp này là rất hay vì nó tạo ra sức bật và một kiểu mẫu cho châu Âu tiến nhanh hơn nữa theo phương cách tốt hơn trước, nhưng tôi cũng nhìn nhận là cần phải cẩn thận đừng để cho các nước xa rời nhau và đừng tạo ra hai nhóm nước khác nhau trong Liên Hiệp châu Âu".

Không nước nào nói đến một giải pháp sớm sủa cho các khó khăn đối với hiến pháp Âu châu, như vậy có phải EU sẽ bị tê liệt khi trở thành liên hiệp của 25 nước hay không?

Câu trả lời là không, ít nhất là ở giai đoạn đầu, nhưng theo sự lập luận của chính phủ Anh thì về dài hạn cần có Hiến pháp để cho Liên hiệp này hoạt động suôn sẻ.

Những việc cãi vặt gần đây gợi cho thấy rằng hành động của EU giờ đây càng có thêm bất hòa và thêm khó tiên đoán. Chưa có ai trước giờ thử làm bất cứ chuyện gì như Liên hiệp châu Âu đã làm, và do đó, mọi chuyện đều tỏ ra chẳng được êm xuôi.