http://www.bbcvietnamese.com

22 Tháng 7 2004 - Cập nhật 20h27 GMT

Elizabeth Blunt
Phân tích gia của Thế giới vụ đài BBC

Chính sách quốc tế mới

Ủy ban điều tra vụ 11 tháng Chín, bên cạnh các phân tích về một loạt thất bại trong cơ chế ngăn chặn và phản ứng trước vụ tấn công, đưa ra khá nhiều đề nghị về chính sách của Hoa Kỳ với thế giới.

Theo giải trình, trong quá trình nghiên cứu, Ủy ban đã gặp giới chức Hoa Kỳ và ngoại giao để đặt câu hỏi đơn giản nhưng mang tầm chiến lược, là nếu người được hỏi đang giữ vai trò lãnh đạo khủng bố thì sẽ chọn nơi nào làm căn cứ.

Ủy ban nói một số nơi liên tục được nhắc đi nhắc lại, không chỉ những nơi thường bị nghi ngờ như Pakistan, Afganistan và Ả-rập Saudi, mà còn cả Sừng châu Phi, bao gồm cả Somalia và Kenya, hay vùng Tây Phi, bao gồm cả Nigeria và Mali, hay Đông Nam Á, và cả các thành phố ở châu Âu nào có các cộng đồng Hồi giáo di cư.

Báo cáo nói Hoa Kỳ phải xác định những điểm có thể là nơi dung thân của khủng bố, áp dụng chính sách khiến khủng bố bất ổn và phải thay đổi chỗ.

Họ nói Hoa Kỳ phải cam kết dài hạn để bảo đảm và ổn định Afganistan, cũng như sẽ ủng hộ giới lãnh đạo Pakistan cho đến khi họ sẵn sàng đứng vững trong hoàn cảnh mà báo cáo gọi là "cởi mở một cách rõ ràng".

Báo cáo đề cập đến Ả-rập Saudi như là "đồng minh có vấn đề" đối với HOa Kỳ, và nói giới lãnh đạo của cả hai nước phải quyết định xem họ có thể xác lập mối quan hệ trên cơ sở nhiều hơn là dầu khí, cũng như các giải trình cần thiết về mối quan hệ này với dư luận.

Báo cáo cảnh báo về hậu quả lâu dài của việc hợp tác với các chính phủ mang tiếng nặng tay đàn áp, cho rằng Hoa Kỳ cần phải làm gương về đạo đức lãnh đạo, bao gồm việc đối xử nhân đạo và tôn trọng các qui định của luật pháp.

Toàn bộ nội dung báo cáo thể hiện ý của những người soạn thảo muốn có thêm hợp tác về an ninh toàn cầu, khuyến khích các quốc gia khác và làm việc trên cơ sở các tổ chức quốc tế.

Họ nói các cáo buộc về việc hành hạ tù nhân khiến Hoa Kỳ khó tạo dựng nên các đồng minh cần thiết, và đề nghị giải pháp liên kết trong việc đối xử với những người bị bắt về tội khủng bố, dựa trên tiêu chuẩn được chấp thuận rộng rãi từ Công ước Geneva.