Cựu nhân viên an ninh Balan bị xử tù

Bốn cựu nhân viên cơ quan an ninh thời cộng sản ở Balan vừa tòa ở thành phố Konin kết án tù giam vì tội hành hạ những nhà hoạt động Công đoàn Đoàn kết trong thập niên 80.

Hai người trong số này lĩnh án tù mỗi người 2 năm rưỡi, người thứ ba lĩnh án 2 năm và người thứ tư 1 năm tù.

Họ có quyền kháng án vì đây mới là quyết định của tòa sơ thẩm.

Cơ quan mang tên Viện Ký Ức Dân Tộc ở Balan, chuyên điều tra các tội ác chống lại nhân dân thời cộng sản đã cáo buộc bốn người này tội tra tấn các nhà hoạt động đối lập trong các năm 1981-1985.

Theo cáo buộc, họ đã đánh những người bị thẩm vấn và hành hạ những người này bằng nhiều giờ hỏi cung.

Trong số các hành vi phạm tội có: dùng khóa số tám còng tay người bị hỏi cung vào lò sưởi, đánh bằng dùi cui, bằng nắm đấm và lột truồng một nạn nhân đem ra ngoài trời âm độ nhiều giờ liền.

Tội nữa của các bị cáo là có hành vi đe dọa, trấn áp thân nhân và gia đình của những người hoạt động đối lập bị giam giữ.

Tòa án ở Konin công nhận lời khai của các nạn nhân ngày nay là đủ tin cậy để buộc tội bốn bị cáo.

Tòa lấy lý do rằng không thể nào tìm được các tài liệu thời cộng sản về vụ việc vì 'thời Cộng hòa Nhân dân Balan không có cơ quan nào ghi lại các vụ vi phạm nhân quyền'.

Không ai trong số bốn bị cáo nhận tội. Một người còn nói ông ta không hề làm việc cho cơ quan an ninh cộng sản tức Sluzba Bezpieczenstwa.

Người này nói ông chỉ làm việc cho phòng hình sự của công an thời đó và không hề tham dự vào việc thẩm vấn những nhà đối lập.

Vụ xử diễn ra từ tháng Ba năm nay và tòa đã dùng những tài liệu mật nên không thể công bố chi tiết như tên tuổi của các bị cáo.

Xét lại quá khứ
Chủ tịch Viện Ký Ức Dân Tộc Leon Kieres (trái) nhận hồ sơ từ tay Bộ trưởng Nội vụ Ryszard Kalisz

Sau thời kỳ chuyển đổi thể chế ở Balan đầu thập niên 90, các tòa án đã đưa ra một loạt vụ xử nhân viên và chỉ huy lực lượng an ninh thời cộng sản.

Nổi tiếng nhất là vụ giết linh mục Jerzy Popieluszko. Năm 1984, linh mục trẻ tuổi Popieluszko có quan điểm ủng hộ Công đoàn Đoàn kết bị công an thuộc Cục IV, Bộ Nội vụ bắt cóc và giết.

Sang thời Balan dân chủ, các tướng công an Władysław Ciastoń và Zenon Płatek đã bị đưa ra tòa với cáo trạng chủ mưu vụ giết người.

Nhưng sau đó chỉ có những nhân viên an ninh cấp dưới trực tiếp giết linh mục Popieluszko bị kết án, còn ông Władysław Ciastoń được trắng án và ông Zenon Płatek thì được tha không xử vì lý do sức khoẻ.

Tháng Ba năm nay, cựu Bộ trưởng Nội vụ Balan thời xã hội chủ nghĩa Czeslaw Kiszczak bị tòa kết án hai năm tù treo vì đã 'có hành vi đưa đến cái chết của chín công nhân mỏ than Wujek năm 1981'.

Vào thời gian đó, chính quyền Balan áp dụng thiết quân luật và dùng các đơn vị vũ trang của Bộ Nội vụ đàn áp các cuộc đình công của công nhân.

Viện Ký Ức Dân Tộc ở Balan có quyền xem xét mọi tài liệu của nhà nước, kể cả tài liệu mật của Bộ Nội vụ thời nay để điều tra các tội ác chống lại dân tộc Balan trong quá khứ.