24 Tháng 10 2004 - Cập nhật 21h30 GMT

Bầu cử Kosovo và những ảnh hưởng

Việc kiểm phiếu vẫn đang tiếp tục tại vùng Kosovo thuộc Serbia sau cuộc bầu cử diễn ra hôm thứ bảy vừa qua.

Phải trong ngày hôm nay, thứ hai, mới có những kết quả chính thức.

Nhưng vẫn như trước đây, đảng LDK của Tổng thống Rugova mặc dù xem chừng là lực lượng chính trị khá mạnh, họ sẽ vẫn phải thành lập một liên minh để điều hành chính quyền Kosovo.

Liệu kết quả cuộc bầu cử sẽ ra sao và sẽ có những ảnh hưởng như thế nào trong tương lai?

Đây là cuộc bầu cử lần thứ hai vào Nghị viện gồm 120 ghế tại Kosovo kể từ khi phái bộ của LHQ tại vùng này, gọi tắt là UNMIK, nắm trách nhiệm điều hành Kosovo kể từ năm 1999.

Các kết quả chính thức từ những giám sát viên độc lập cho thấy cuộc bầu cử lần này khẳng định vị trí của hai đảng dẫn đầu.

Đảng LDK của Tổng thống Ibrahim Rugova, Đảng Liên đoàn dân chủ Kosovo, vốn là lực lượng hàng đầu trên trường chính trị tại khu vực người sắc tộc Albany ở Kosovo kể từ khi các đảng phi cộng sản bắt đầu được thành lập cách đây 15 năm.

Nay đảng LDK vẫn là đảng mạnh nhất, có lẽ giành gần 50% số phiếu bầu.

Đứng hàng thứ hai, ít hơn đảng LDK 20% phiếu, là đảng Dân chủ Kosovo, đảng kế tục cho phong trào du kích thời chiến tranh, tức Đội quân giải phóng Kosovo.

Các đảng chính trị khác tụt khá xa phía sau.

Nhưng một đảng mới, mang tên Ora Citizens’ List, tức Danh sách công dân thời đại, dưới sự lãnh đạo của một nhân vật hàng đầu trong ngành xuất bản, Veton Surroi, dường như đã giành một số thắng lợi trong lần đầu ra tranh cử khi giành được vài ghế tại Nghị viện.

Vị thế tương lai của Kosovo

Những tuần lễ sắp tới là những cuộc thương thuyết phức tạp để hình thành một tân chính phủ liên minh.

Chính quyền cũ là một liên minh có thành phần rất rộng, được thành lập theo chỉ thị của cộng đồng quốc tế, với chủ định có đại diện của các thành phần chính trị và sắc tộc khác nhau tại Kosovo.

Nhưng điều đó cũng khiến chính quyền này đôi khi cồng kênh và không hiệu quả.

Một số quan sát viên đã kêu gọi chấm dứt kiểu liên minh khổng lồ này, và lập luận rằng những tiến triển dân chủ tại Kosovo sẽ tốt hơn nếu có ít các đảng phái trong chính phủ hơn và có thêm các đảng hoạt động ở vai trò đảng đối lập.

Thế như thậm chí nếu tân liên minh chính phủ có được thành lập với ít đảng phái hơn thì theo sơ thảo hiến pháp tạm thời của Kosovo là phải có đại diện của người sắc tộc Serbia và các sắc tộc thiểu số khác.
Một phụ nữ đi bỏ phiếu tại Kosovo
Người sắc tộc Albany tại Kosovo đi bỏ phiếu

Và điều này có thể tạo ra thêm những vấn đề vì đơn vị bầu cử của người Serbia tại Kosovo đã tẩy chay cuộc bầu cử này.

Việc tẩy chay này có lẽ có những ảnh hưởng quan trọng cả về trước mắt lẫn lâu dài.

Kết quả tức thời là làm giảm đáng kể con số đại diện người Serbia tại Nghị viện Kosovo.

Họ sẽ gần như không có thêm một ghế nào ngoài 10 ghế được dành riêng cho họ, so với 22 ghế trong Nghị viện sắp ra đi hiện nay.

Nhưng ảnh hưởng lâu dài có lẽ sẽ còn có ý nghĩa quan trọng hơn.

Việc tẩy chay cuộc bầu cử có thể trở thành một lần tập dượt về cách tiếp cận của người sắc tộc Serbia tại Kosovo tại các cuộc hội đàm đã được trù bị về vị thế tương lai của vùng Kosovo.

Hiện tại Kosovo chính thức thuộc về Serbia và Montenegro, nhưng người sắc tộc Albany chiếm đa số muốn nó trở thành hoàn toàn độc lập.

Những thương thuyết về vị thế của Kosovo được cho là sẽ được tiến hành sau khi LHQ duyệt xét lại vào giữa sang năm, xem liệu đã đạt được những gì trong việc thành lập các cơ quan dân chủ tại đây.

Nhưng các đại diện người Serbia tại Kosovo có thể chỉ đơn giản từ chối không tham gia các cuộc hội đàm mà họ vẫn cho rằng sẽ dẫn tới nền độc lập của Kosovo.

Và trong khi nhà dân tộc chủ nghĩa Vojislav Kostunica vẫn tiếp tục là Thủ tướng của Serbia, thì một chính sách tương tự có lẽ sẽ được chính phủ tại Belgrade theo đuổi.

Nói một cách khác, có lẽ khó có thể khiến phía người sắc tộc Serbia tham gia vào các cuộc thương thuyết về tương lai của Kosovo.

Trong khi đó các chính trị gia người sắc tộc Serbia có thể muốn tham gia vào các cuộc hội đàm như vậy, những người đã tham gia cuộc bầu cử, thì sẽ phải chịu ảnh hưởng tới mức độ tín nhiệm của họ vì họ chỉ nhận được sự ủng hộ của một thiểu số rất nhỏ những người Serbia tại Kosovo.

Và trước khi tổ chức các cuộc hội đàm về tương lai lâu dài của Kosovo, sẽ có hai vấn đề trước mắt thống lĩnh trường chính trị tại đây.

Trước hết là các chính trị gia người sắc tộc Albany tại Kosovo muốn thúc đẩy và mở rộng việc chuyển giao quyền lực từ UNMIK sang cho các thể chế địa phương.

Và thứ hai là chính quyền thành phố sẽ có thêm quyền lực như một phần của các biện pháp tản quyền.

Với những nghi ngại giữa các sắc tộc vẫn tiếp tục hiện nay, cả hai vấn đề này chắc chắn sẽ tiếp tục gây nhiều tranh cãi.