25 Tháng 10 2004 - Cập nhật 00h07 GMT

Quan điểm Trung Quốc về bầu cử

Trung quốc không có cùng quan điểm với tổng thống Bush về cuộc chiến Iraq, nhưng đồng thời mối liên hệ song phương với Hoa Kỳ cũng đã được ổn định.

Hình ảnh của Hoa Kỳ đã tìm đường đến đất Trung Quốc chẳng hạn như bóng rổ. Và có những cái mà người Trung Quốc chỉ có thể nhìn từ xa, ngay cả khi chúng được chiếu trực tiếp trên đài truyền hình nhà nước như chuyện tranh cử Tổng thống tại Hoa Kỳ.

Giáo sư Jwong Jien Jong từ đại học Jiao Tong của Thượng Hải là một trong số ít những học giả được mời đến tham dự cuộc tranh luận đầu tiên giữa ông Bush và ông Kerry tại Miami.

Ngồi lắng nghe theo quan điểm của người Trung Quốc, giáo sư Jwong thấy lời nhận định của ứng cử viên nào là hay nhất? Ông phát biểu:

"Khi tranh luận về vấn đề Bắc Hàn, tổng thống Bush đề cập hai lần đến Trung Quốc và ông nói ông không thể giải quyết vấn đề này nếu không có sự tham gia và ảnh hưởng của Trung Quốc.

Theo tôi, một người Trung Quốc, tôi cảm thấy đặc biệt rất vui về điều này. Và ông Kerry cũng đề cập đến Trung Quốc."

Ngay cả nếu như các lãnh đạo Trung Quốc bây giờ không dùng lời châm ngôn nổi tiếng của Chủ tịch Mao về việc ông thích làm việc như thế nào với những người cánh hữu, những bất đồng của Bắc Kinh đối với Tổng thống Bush về cuốc chiến tại Iraq cũng không đủ để làm Trung Quốc muốn thấy ông Bush quay lưng lại.

Các quan điểm trái ngược

Đây là lời phát biểu của Andrew Rothman, chiến lược gia Trung Quốc cho nhà tài chánh CLSA các thị trường đang trổi dậy:

"Nếu bạn hỏi một quan chức Trung Quốc về quan điểm thật của họ về ứng cử viên nào họ muốn thấy thắng cuộc bầu cử, có lẽ họ sẽ vừa lòng nếu đó là ông Bush vì hai lý do."

"Lý do thứ nhất là các mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ hiện đang rất tốt trên mọi phương diện từ chính trị đến vấn đề tiền tệ. "

"Và thứ hai là vì kinh nghiệm cho thất cứ mỗi lần có tổng thống mới, ngay cả lúc ông Bush nhậm chức, bao gồm cả tổng thống Clinton người đã phát triển mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, những vị tổng thống này luôn bắt đầu nhiệm kỳ với một thái độ không mấy lạc quan với Trung Quốc và phải mất từ một đến hai năm họ mới thay đổi cách nhìn."

"Và nếu như ông Bush tái đắc cử, họ sẽ không phải đối đầu với vấn đề này một lần nữa."

Thế thì có phải là Bắc Kinh e dè về các hoài bão cho Nhà Trắng của Thượng Nghị Sĩ Kerry? Thật ra không hẳn như thế.

Ông Rothman tranh luận là trường hợp này hơi khác một chút vì Kerry có nhiều những người theo Clinton trong nhóm của ông do đó có thể ông cũng sẽ có cái nhìn khá công bằng cho Trung Quốc.

Nhưng đối với nhiều người Trung Quốc, như các sinh viên, thì các vấn đề này trắng đen rõ ràng. Đa số chỉ trích ông Bush về cuộc chiến tại Iraq dù đôi lúc cũng có những người ủng hộ ông.

Một phụ nữ Trung Quốc nói bà không thích ông Bush vì những gì ông đã gây ra cho Iraq và ông hành động như một kẻ bắt nạt.

Trong khi đó một người đàn ông Trung Quốc thì có quan điểm ngược lại, và nói ông ủng hộ ông Bush vì dù có thể nói ông Bush là người khá hiếu chiến và cũng là người đầy tham vọng.

Trung Quốc và Hoa Kỳ trên nhiều phương diện ngày càng trở nên gần gũi. Vì thế những người dân tại đây cảm thấy nhẹ nhõm là các điểm chống Bắc Kinh cho đến nay vẫn chưa trở thành luận điệu chính cho chiến dịch tuyên truyền.

Nhưng sự phấn khởi về việc liệu Trung Quốc sẽ trở thành một cường quốc mới có nghĩa là ai là tổng thống Hoa Kỳ cho những năm tới sẽ bị khóa chặt trong một mối quan hệ với các lãnh đạo Trung Quốc, đây sẽ kiểm tra chủ nghĩa thực dụng và mối cảm thông của cả hai bên.